Verhoudingen relativisme - ethische stromingen
- Gepubliceerd in Filosofie
| Ethisch subjectivisme | Cultureel relativisme |
Utilitarisme |
|
|
Deontologie |
|
|
Deugdethiek |
|
|
| Ethisch subjectivisme | Cultureel relativisme |
Utilitarisme |
|
|
Deontologie |
|
|
Deugdethiek |
|
|
Ten aanzien van de geldigheid van morele waarden neemt het ethisch relativisme in hoofdzaak twee relativerende standpunten in:
Het relativisme kan dus worden opgedeeld in:
1) Ethisch subjectivisme
2) Cultureel relativisme
Het ethisch subjectivisme gaat uit van de uitspraak “mijn gevoel zegt me…”; Moraal wordt gezien als een kwestie van smaak.
Het cultureel relativisme is eigenlijk het ethisch subjectivisme maar dan op een maatschappelijk niveau (iedere cultuur heeft zijn eigen moraal).
Hier wordt moraal gezien als gewoonte.
Sterke punten
Zwakke punten
Aristoteles: het individu is een sociaal wezen
A good polis is only possible by virtue of good citizens
Good citizens are only possible by virtue of a good polis
Een individu niet een geisoleerd eiland maar is onderdeel van verschillende handelingen
McIntyre (After Virtue, 1984)
Handelingen hebben interne en externe goedheden en doelen
Deugden vertellen je wat je moet doen om te kunnen excelleren in bepaalde bezigheden.
Iemand leert door te doen. Een goed leven kan behaalt worden door steeds dingen beter en beter te doen
Een goed leven is een actief leven; actief leven houdt in dat je constant actief bezig bent om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken en te ontwikkelen.
“Virtue is an attitude concerned with choice, lying in finding a middle state, i.e. a middle relative to us, this being determined by a rational principle, and by that principle by which the man of practical wisdom would determine it.”
Een deugd is geen handeling maar een attitude, een attitude die ontwikkeld kan worden
A middle state kan vertaald worden als de gulden middenweg. De juiste keuze is die keuze waarmee je de gulden middenweg bewandeld.
Bijvoorbeeld : Moed is de gulden middenweg tussen lafheid en onverantwoordheid.
Voorbeelden en rolmodellen
Kijk hoe excellente mensen hun leven leidden en probeer ze na te doen. Op deze manier kan je ontdekken wat je eigen weg moet zijn (i.e. weten wat je persoonlijke kwaliteiten zijn)
Practical wisdom : reason and feeling
Practical wisdom behelst het maken van de juiste keuzes op de juiste manier op het juiste moment.
de deugdethiek gaat ervan uit dat iemand geboren is met bepaalde kwaliteiten. Als iemand een goed leven wilt leiden moet hij erachter komen wat zijn persoonlijke kwaliteiten zijn.
Dit kan alleen gebeuren door een proces van trial and error.
We kunnen 2 soorten deugden onderscheiden
Intellectuele deugden
Praktische vaardigheden, common sense, intuitie, wijsheid
Morele deugden
Gematigdheid, moed, wijsheid, rechtvaardigheid
De deugdethiek stelt dat iemand beide deugden nodig heeft om een goed leven te leiden.
In tegenstelling tot de vorige ethische stomingen heeft de deugdethiek een ander uitgangspunt. Deugdethiek onderzoekt niet wat een moreel juiste handeling is maar “wat is een goed leven?”.
Met de deugdethiek gaan we van narrow ethics naar broad ethics
Narrow ethics heeft de volgende kenmerken:
Het utilitarisme en deontologie worden gezien als vormen van narrow ethics.
Broad ethics kan gekenschetst worden door de volgende kenmerken:
De deugdethiek is een vorm van broad ethics.