Menu

Item gefilterd op datum: januari 2014

Gevangenissen en azielen

Oorsprong van de moderne gevangenissen:

  • Niet van kerkers of cellen, maar van hospitalen.
  • 17de eeuw: hospitalen of werkhuizen ontstonden vanwege afbrokkeling feodalisme.

De boeren konden niet langer meer op hun grond werken en begonnen rond te zwerven.
 In deze hospitalen kregen zij eten, maar werden ze verplicht te werken en
te verblijven.

 Werkhuizen waren dus plaatsen waar individuen en groepen die buiten de
hospitalen aan hun lot werden overgelaten, geïntegreerd werden.
Bv. zieken, bejaarden, zwakzinnigen en geestesgestoorden.

18-19de eeuw: functionele differentiatie:
Gevangenissen, azielen en hospitalen werden onderscheiden instellingen. (vroeger werden er verschillende mensen opgevangen. Vanaf nu begonnen deze instellingen zich te specialiseren.)

 Deze differentiatie staat symbool voor moderniteit.
We gaan het probleem afbakenen, opdelen en behandelen.

Bv. Gevangenissen: mensen opvangen die iets fout hebben gedaan en
ze terug beter maken.

'Verbeteringsinstellingen'
Opmerking! : link naar concentratiekampen

 Deze waren ook zeer gestructureerd, afgesloten en opgedeeld in
verschillende delen
 Opbouw van een gevangenis

Bv. Pan Opticon effect, waardoor men alles kon zien.
Dit was een cirkelvormig gebouw met in het midden een plaats voor
bewakers. Zij konden iedereen zien, maar andersom niet.
Dit principe werkt volgens volgende slogan 'zien zonder gezien te worden'.
Het besef dat je voor de volle 100 procent gecontroleerd werd!
Bv. Stuivenberg ziekenhuis

 Opvatting moderne mens: opbouw van instellingen waar ze de anderen
kunnen controleren. Bv. ziekenhuizen, internaten, gevangenissen,....

Sociale hervormers verzetten zich tegen de traditionele straffen, en pleitten voor de invoering van de vrijheidsberoving als een uitstekend middel om criminele activiteiten tegen te gaan.
Naarmate de idee van individuele vrijheden de ingang vond en respect voor het individu de grondslag ging vormen van het liberale politieke systeem, werd moord aanzien als het ergste misdrijf.

  • Nu worden gevangenissen gezien als plaatsen van heropvoeding.
    De criminele worden geoefend in discipline.
    De publieke bestraffing verdween en maakte plaats voor discrete straffen.
  • Krankzinnigheid werd aanzien als een ziekte. (18-19de eeuw)
    Vroeger werd het namelijk aanzien als een vorm van zwakzinnigheid of bezetenheid door demonen.
     Maar vanaf toen kwam er dus verandering. Het begrip werd
    gemedicaliseerd, het was een aangelegenheid toegeëigend door de
    medische professie.
     Het werd dus aanzien als ziekte en men kon hierdoor mensen niet tegen
    hun wil opsluiten. Maar men had nood aan een toestemming van de arts.

Doordat zwakzinnigheid aanschouwt word als een ziekte, kunnen we het
behandelen. Men kreeg de indruk dat men alles kan oplossen.
Denk aan: klimaten kunnen behandelen en controleren.

Opmerking:
Gevangenissen, ziekenhuizen,... vertellen ons veel over de huidige samenleving.
Dit is het gene waar de historische sociologie zich mee bezig houdt.

Lees meer...

wet, misdaad en straf

Wetten zijn door overheid opgelegd zodat individuen deze zouden naleven, met als gevolg dat ze ook de geldende normen volgen.
 De naleving van de wet wordt beschermd door formele sancties.
Want waar wetten zijn, zijn ook misdrijven.

Crimineel gedrag wordt dan ook gezien als gedrag dat niet conform met de wet is.
 Maar hier bestaan zeer verschillende opvattingen over. (subjectief, relatief, tijds-
en ruimte gebonden)

De laatste eeuwen is er een transformatie merkbaar. Dit kwam door de overgang van traditionele maatschappijen, lokale levensgemeenschap, naar geïndustrialiseerde sociale systemen, waar mensen in anonieme steden leven.

Lees meer...

Verschillende manieren van straffen

Vroeger:

  • Pre-industriële samenlevingen: lichamelijk straffen
  • Zware straffen krijgen door misdrijven van religieuze aard, misdrijven tegen eigendom van de heersers of aristocratie.
    Bv. ketterij, sacrilège,.. = doodstraf.
  • Doden van een normale man werd aanschouwt als niet erg.
  • Galg, ophanging, verbanning
  • Niet opsluiten
  • Sadistischer, wraakgerichter
  • Directe pijnondervinding
  • Zeer zichtbaar, iedereen weet het. Bv. publieke executie

Bv. 16de eeuw: las een man de mis voor met als priester een hond. Deze man werd later verbannen
Bv. doodstraf vanwege mop over de heilige maagd Maria.

Verandering in de wijze van straffen (19de eeuw)

Vóór 19de eeuw:

  • Nauwelijks gevangenisstraffen
  • Gevangenissen bestonden wel, maar waren zeer klein.
    + verschillend doel: Roes uitslapen en het wachten op proces.
  • Steden: ook gevangenissen die groter waren, maar ook gebruikt meestal voor afwachting executie (verschillend van nu)
  • Nauwelijks gevangenisdiscipline: zeer vrije sfeer
    Bv. veel bezoekers, bal geven voor executie.
  • Maar ze zagen cipier pas terug de dag van terechtstelling.
    + kerkers waren de cellen
  • Straffen: vastketenen, zweepslagen, ophanging
  • In het publiek gedaan en werden veel bijgewoond.

Nu:

  • Financiële en gevangenisstraffen
  • Boetes, vrijheidsberoving
  • Minder drastisch, want er bestaat hoop op heropvoeding in de gevangenis (total institutions), tweede kans krijgen.
  • De huidige straffen zijn wel veel ingrijpender, maar we geven de mensen een tweede kans, we heroriënteren ze en sturen ze terug op het rechte pad.
Lees meer...

Normen en sancties

  • Meestal zijn regels en normen gebaseerd op gewoonte en dit gebeurt onbewust.
    Bv. Taalgebruik: we gebruiken de grammaticale regels zonder er over na te
    denken. Pas als men later een vreemde taal leert, wordt men zich hier
    bewust van.
    Bv. Regels van sociale omgang: zie bijvoorbeeld 'beleefde inattentie', regels
    van tact in conversatie (mijden van pijnlijke onderwerpen), regels van
    bracketing,...
  • Toch zijn we ons wel bewust van bepaalde normen en zijn we het ermee eens.
    Bv. De verkeersregels worden bewust toegepast en we zullen altijd rechts
    rijden. Omdat we anders beseffen dat het hier een zootje wordt.
  • Maar we rechtvaardigen niet alle normen.
    Bv. Mensen houden zich niet aan de gewenste snelheid, enkel als er politie in
    de buurt is.

Besluit:
Aan iedere sociale norm is er een bepaalde sanctie verbonden, waardoor we verplicht worden om ons conform te gedragen.
 Met een sanctie verstaan we de reactie van anderen op het gedrag van individuen
of groepen, die erop gericht zijn om de norm te laten naleven.

Verschillende sancties en typen van sancties:

  • Positieve en negatieve sancties:
    • Positieve sancties:
      Bv. het geven van beloningen aan wie zich conform de norm gedraagt.
    • Negatieve sancties:
      Bv. het geven van straffen aan wie zich niet aan de norm houdt.
  • Formeel of informeel:
    • Formeel:
      - In een bureaucratische samenleving maakt men gebruik van duidelijk
      neergeschreven rechten en regels.
       Deze sancties worden uitgevaardigd door rechtbanken en
      toegepast door gevangenissen.

(het is dus niet de politie die deze sancties uitvaardigt, zij brengt enkel de
normovertreders voor de rechter.)

- Zij vaardigen meestal negatieve sancties uit.
Bv. boetes, geen rijbewijs, gevangenisstraffen,..
- Positief formele sancties:
Bv. medailles voor uitmuntend gedrag, graden, diplomas,...

  • Informeel:
    - Positief: Bv. een simpele aanmoediging, glimlach,..
    - Negatief: Bv. de rug toekeren, uitlachen, lichaamshouding,
    negeren,...

Hoewel formele sancties dramatischer en meer zichtbaar lijken, zijn informele sancties zeker zo belangrijk om mensen te dwingen tot naleving van normen. Individuen worden vaker beïnvloedt door het niet belachelijk gemaakt worden of het niet hoeven te schamen dan de formele beloningen of straffen.

Lees meer...

Afhankelijk van tijd en ruimte

Afhankelijk van tijd en ruimte:

Bv. VROEGER: straffen voor godslastering en NU: niet meer
Bv. In een totalitair regime wordt het geven van kritiek op de leider aanzien als
deviant, terwijl dit in een democratie wel aanvaard wordt.
Bv. VROEGER: lichamelijke straffen (verkrachting, slaan,..) NU: lichamelijk contact wordt aanzien als deviant gedrag
Bv. VROEGER: geen majesteitschennis en negatieve kritiek op koning. NU: wel, maar nu is het lichaam veel belangrijker!!

Er is een verschuiving merkbaar van gevoeligheid. VROEGER was lichamelijke integratie niet belangrijk. Nu wel!!!

Afhankelijk van status en positie:

Bv. belastingontduiking  deviant: arme mensen
 niet deviant: rijke mensen

 ER IS GEEN EENDUIDIGE DEFINITIE VAN DEVIANTIE OP TE STELLEN.

  • Subjectief
  • Relatief

Afhankelijk van tijd, ruimte, positie en status en sociale positie

Lees meer...

Soorten van deviantie: (Lemert)

  • Primaire deviantie
    = oorspronkelijke probleemgedrag
    Bv. moord
  • Secundaire deviantie
    = als de deviant het label krijgt opgekleefd, zich daarmee vereenzelvigt en
    zichzelf aanschouwt als deviant. de ordeherstellende reactie van de
    omgeving
    Bv. straffen, opsluiten,...

De overgang van primaire naar secundaire deviantie gebeurt niet vanzelf:
Het is een leerproces.
De betrokkene moet zichzelf leren zien als deviant.
 Hoe vaker de omgeving hem hier op wijst, hoe meer hij zichzelf zal zien als
deviant.

Er bestaat een kleine paradox:
Enerzijds moeten instellingen, zoals politie, gerecht, asielen,.. hem op wijzen dat hij zich deviant gedraagt.
Maar anderzijds zijn het ook deze instellingen die hem terug op het rechte pad moeten helpen.

Afhankelijk van tijd en ruimte:

Bv. VROEGER: straffen voor godslastering en NU: niet meer
Bv. In een totalitair regime wordt het geven van kritiek op de leider aanzien als
deviant, terwijl dit in een democratie wel aanvaard wordt.
Bv. VROEGER: lichamelijke straffen (verkrachting, slaan,..) NU: lichamelijk contact wordt aanzien als deviant gedrag
Bv. VROEGER: geen majesteitschennis en negatieve kritiek op koning. NU: wel, maar nu is het lichaam veel belangrijker!!

Er is een verschuiving merkbaar van gevoeligheid. VROEGER was lichamelijke integratie niet belangrijk. Nu wel!!!

Afhankelijk van status en positie:

Bv. belastingontduiking  deviant: arme mensen
 niet deviant: rijke mensen

 ER IS GEEN EENDUIDIGE DEFINITIE VAN DEVIANTIE OP TE STELLEN.

  • Subjectief
  • Relatief

Afhankelijk van tijd, ruimte, positie en status en sociale positie

Lees meer...

Wie zegt dat het deviant is?En wat zijn de kenmerken?

Kenmerken deviantie:

  • Norm overtreden
    Bv. seksueel delict
  • Het feit moet aanzien en herkend worden als deviant gedrag
    Bv. als je op je eentje zit te blaffen als een hond is geen deviant gedrag. Terwijl al de buren dit zien en horen wel.
  • Het moet als deviant gedrag beschouwd worden en dit moet vastgesteld zijn door een bevoegde autoriteit. Bv. arts, psychiater, rechter,...
Lees meer...

Wat is deviantie?

Dit is gedrag dat niet strookt met de algemeen aanvaarde normen.
 Nochtans kan men niet zomaar een onderscheid maken tussen individuen die van
normen afwijken en die handelen volgens de normen.
 Iedereen overtreedt deze normen wel eens.
Maar dit wil dan niet zeggen dat het ook deviant is.

= vreemdheid, ordeverstoring
Deviantie wordt als bedreigend ervaren door mensen die dat niet doen. (ordebedreigend)
Bv. Vreemde manier van kleren, want mensen worden gesanctioneerd en
teruggefloten bij het dragen van vreemde kleren.
Bv. Regelmatig naakt over straat lopen, wordt aanzien als deviant. Maar niet als men
dit één keer in een zatte bui doet!

Bv. Winkeldiefstal, fotokopieëren op het werk voor eigen gebruik,... is geen deviant
gedrag.
Bv. Het gedrag van Dutroux, de extravagante kunstenaar Dali,... is wel deviant gedrag.

 De reikwijdte van deviantie is dus zeer ruim!
+ het is ook toepasbaar op groepen.
Bv. De Hare Krishma sekte: zij dragen oranjegele gewaden, kaalgeschoren
hoofden, reciterende muziek en hun dansen horen bijna tot het
vertrouwde stadsbeeld. Ze vormen een tamelijk welvarende
gemeenschap, die gefinancierd word door leden en sympathisanten.


Dit vormt zelf een deviante subcultuur.
 Het zijn dus niet enkel groepen van mensen die in de marginaliteit van de
samenleving zijn terecht gekomen!

Bv. Daklozen, hebben eveneens een eigen subcultuur ontwikkeld, hebben eigen
codes en gewoonten, ontmoeten elkaar in parken en metrostations, maar staan
ook letterlijk en figuurlijk aan de rand van de samenleving.

Lees meer...

Deviantie en criminaliteit

Regels en normen zorgen voor orde en voorspelbaarheid. (niet voor chaos)

De sociologie verklaart en analyseert de vorming en het in stand houden van de sociale orde.
 Maar! Niet iedereen volgt deze regels de hele tijd.

Deviant gedrag
= mensen wijken al eens af van deze regels die ze verondersteld worden te
volgen.

Lees meer...

Sociale mobiliteit

Wat?
Beweging van individuen of groepen tussen verschillende socio-economische posities.

Hoe?

- Verticale mobiliteit

  • Opwaartse of neerwaartse beweging op sociale ladder die betrekking heeft op aanzien en inkomen dat stijgt of daalt

- Laterale mobiliteit

  • Enerzijds geografische mobiliteit
  • Anderszijds horizontale mobiliteit
    = veranderen van beroep zonder van sociale status te
    veranderen

Hoe meten?

Twee manieren:

- Intragenerationele mobiliteit
= kijken naar sociale status die individu in loop van carrière verwerft

- Intergenerationele mobiliteit
= sociale status van ouders of grootouders vergelijken met die van
de kinderen of kleinkinderen
= “mobiliteit over generaties heen”

Vergelijkende mobiliteitsstudies moet je volgens mij echt niet kennen.
 Geen begrippen. (pag. 157)

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen