1. “ultimate guarantor”:

- de staat als laatste redmiddel bij crises (redding van banken).
- Voeren van enen monetaire politiek (exportbevordering via de wisselkoers).
- Het bewaken van het eigendomsrecht. Eigenlijk een basis voor de uitbuiting

2. Reguleren
- van economische activiteiten
- van markten (het antimonopoliebeleid)
- van stromen kapitaal, personen, informatie, goederen en diensten

3. Manager van de nationale economie
- strategische handelspolitiek (export/importbeleid)
- strategische industriepolitiek (bv Frankrijk en vooral China)
- aantrekken van buitenlandse investeringen
- Arbeidsmarktbeleid

4. Eigenaar van publieke ondernemingen
- kan volledige eigenaar zijn of slechts een deel bezitten (met name in China, India, Rusland, maar
ook ABN AMRO in Nederland)

5. Staat als investeerder
-sovereign wealth funds

6. Producent van publieke zorgen en diensten
- transportdiensten
- Gezondheidszorg en onderwijs
- infrastructurele diensten

Er zijn verschillende typen van kapitalisme --> Varieties of Capitalism. Typologie: Kiezen van een bepaalde dimensie (vb de omvang van de stad) en daar een onderwerp op toe te spitsen. Twee essentiele dimensies van variatie: 1) Systeem van politiek bestuur. 2) Wijze van organisatie van economisch leven. Institutioneel kader: inter-locking. De organisatie van het politieke bestuur zijn elementen die als een puzzel in elkaar vallen, zijn dus moeilijk te veranderen --> inter-locking.

Doelen:

• het verkrijgen van inzicht hoe nationale staten en supranationale structuren economische processen beïnvloeden.
• Het leren kennen van verschillende typen van nationale staten
• Veranderende rol van de staat in een tijdperk van mondialisering begrijpen
• Mondialisering heeft geen eindeaan de rol van de staat gemaakt: “nationale” economieën bestaan niet echt meer, maar de nationale staat is nog steeds een belangrijke actor
• De staat is op allerlei schaalniveaus met de economie vervlochten Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal

China is een combinatie van een zeer succesvolle kapitalistische staat, maar toch een enorm autoritair regime. Blijkbaar dus ook varianten die succesvol gecombineerd worden met een autoritaire staat. Misschien toch een zorgwekkende gedachte.

• Economisch fetisjisme: geen oog voor geopolitieke, religieuze, etnische drijvers. Dus grote focus op de economie, weinig rekening houdende met andere drijvers.
• Determinisme: geen oog voor variatie in kapitalisme
• Teveel macrostructuren en te weinig vat op intermediaire structuren.
• Geen vat op actoren die koers beïnvloeden, kapitalisten en arbeiders net als bij klassieke economen geen echte actoren, maar meer automatons: "man machine".
• Onderschatten van flexibiliteit kapitalisme.
• "Marxistische economie"op mislukking uitgelopen.

• Devaluatie: vernietiging van waarde door sluiting bedrijven en werkloosheid.

• Macro-economisch management: overheidsingrijpen (Keynesiaans), bescherming (decommodificatie) van arbeid.

• Verschuiving van kapitaal in de tijd: naar voren halen van investeringen.

• Verschuiving van kapitaal in de ruimte: investeren in nieuwe gebieden, nieuwe markten ontsluiten: ruimtelijke dynamiek. Ruimtelijke dynamiek: Fasen van stabiliteit: "spatial fix"(David Harvey): match tussen productiewijze en plaats: vb. Katoenindustrie Manchester, autoindustrie Detroit, Philips Eindhoven, muziek Nashville. "spatial fix": Omvat ook institutionele omgeving, sociale praktijken en lokale cultuur (vb. mode in NYC: fashiontas, design school): "interlocking" ("accumulatieregime": lijkt op ecosysteem). Is altijd tijdelijk en spatial fix raakt achterhaald door dynamiek (vb Ruhrgebiet, Detroit, Wallonië). Nieuwe ronde van accumulatie: kapitaal naar "nieuwe"gebieden. Vb. ZO Azië, maar ook weer investeren in "oude"gebieden: bv. Noordoost Italië of de Pijp in Amsterdam (gentrification).

Marxisme stelt structuur van kapitalisme centraal. Structuren niet meteen zichtbaar in dagelijkse leven: "mental constructs". Abstraheren van werkelijkheid en beperken tot grote patronen.