Markten hebben altijd transactiekosten. In vgl met wat er id markt wordt verhandeld, zijn die transactiekosten niet zo enorm. Men veronderstelt dat de transactiekosten 0 zijn. Dat is typisch voor economische modellen.

Als er sprake is ve markt, veronderstelt dat dat er private eigendomsrechten zijn. Dat die goed beschermd en afdwingbaar zijn. Ie communistisch systeem, bestaan er geen markten. Alles wordt gedaan door beslissingen vd overheid. De private waarde ve goed/bezit/prestatie is een bundel van wettelijke rechten. Dat impliceert een aantal rechten, bv exclusiviteit. Je kan uw goed overdragen, verkopen. Je kunt u zowel opbrengst als bezit van uw goed toeëigenen en je kan uw goed verdelen. Elke economie die geen goed systeem heeft van private eigendomsrechten, heeft problemen van economische groei en ontwikkeling -> belangrijke onderliggende eigenschap ve goed economisch systeem.

Hetzelfde met verbintenissen, daar is principe dat een marktruil mutueel batig is. Er bestaat een hele school van institutionele economen. Mensen die vooral kijken naar de instituties, ze zeggen: je kan onderscheid maken tss 2 groepen markten die je overal vindt, ook in ontwikkelingslanden. Overal vind je spontane markten: dat alle transacties simultane ruil zijn = klassieke markten die je vindt ie ontwikkelingsland van voedingswaren. Appelsienen voor geld.

Transactie die onmiddellijk wordt uitgevoerd. Zulke ruiloperaties zijn niet moeilijk, je moet gewoon zorgen dat er een minimum van veiligheid is. Maar weinig institutioneel gedoe daarbij.

Andere soort: sociaal geconstrueerde markten. Veronderstelt dat er een Rsysteem is dat zorgt dat dat soort transacties kan worden afgedwongen. Die markten zijn essentieel. Als je dat niet hebt, bv een kapitaalmarkt, als dat niet goed geregeld is, wordt er in eco niet goed geïnvesteerd en dat is cruciaal voor groei en ontwikkeling.

Model gaat zeer ver. Economen gebruiken dat model om na te denken over criminaliteit.

2e aspect bij rational choice theory: coördinatie in markten.

Economen denken altijd aan markten.

Gary S. Becker: economist, profs lieveling.

Hoofdstuk 3

Vraag, aanbod en de markt.

Transactiekosten. Law en economics spitst zich vooral toe op transactiekosten.

Er zijn ook markten in illegale goederen, bv drugs, wapens. Concept markt

Markt geen fysische plaats, maar een geheel van regels, zodat kopers en verkopers met elkaar in contact kunnen komen.

Bedoeling: vrijwillige ruil in goederen in diensten, al dan niet met tussenkomst vd overheid. Realiteit: een markt kost altijd iets om het te organiseren. Het mechanisme brengt kosten met zich mee.

Informatie heeft kosten, het moet verzameld worden en iemand moet het organiseren.

Economen kijken eerst naar de mogelijkheden van mensen en dan pas naar de voorkeuren. Men gebruikt de voorkeuren niet als eerste element vd verklaring.

Kenmerken: model is altijd onrealistisch. Kritiek op economische modellen is naïeve kritiek, omdat dat geldt voor alle modellen. Economische modellen moet je beoordelen op hun bruikbaarheid, niet op realiteitswaarde van hun hypothese en hun veronderstellingen.

Vb model: gegevens over verkochte hoeveelheid, data, prijzen.

Scatter diagram maken ervan, dat is puntenwolk, je zet alles uit ie assenstelsel. De conventie is dat de hoeveelheden op de horizontale as worden gezet en de prijzen op de verticale as. Wat kan je dan doen? Al die punten uitzetten. Volgende stap: als je er een model van wil maken, al die data samenvattenaan 4 punten een lijn te trekken die zo goed mogelijk die punten benadert. Veel technieken om dat te doen, om dat zo nauwkeurig mogelijk te doen.

Hoe gebruiken? Bv nagaan wat de prijs is die de omzet maximeert. 1e stap: die rechte uitdrukken ie algebraïsche formule. Simpele manier: prijs = constante x Q. Hoe helling bepalen? De helling is negatief. Als de prijs met 10 daalt, stijgt de kwantiteit van 100 naar Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal

200. Dan de intersept = al.

Omzet is prijs x kwantiteit.

Gebruik ervan: proberen te zien wat de prijs is die de omzet maximeert.

Er zijn verschillende types modellen: je hebt verbale modellen of ook notionele modellen. Die geven meestal enkel de richting aan van effecten. De richting ve bepaalde samenhang. Bv een notioneel model van bv de vraag. Als de prijs stijgt, wordt er minder verkochteerste wet vd vraag. Notionele modellen kan je ook grafisch voorstellen. Grafisch: vraagcurve. 3e soort modellen: mathematische modellen. Ofwel specifiëren in cijfers, maar je kan ook notioneel gebruiken.

Soorten verbanden in economie.

4 grote klassen.

Gedragsrelaties, van bv consumenten, producenten of politici. Naargelang het model. De vraagcurve is eigenlijk een gedragsrelatie. Na een tweede klasse zijn technische relaties. Technische relaties beschrijven de stand vd technologie waarmee je inputs kunt omzetten in outputs. Dat wordt bepaald door de technologie.

Dan heb je definities: bepalingen, dingen die eenvoudige wetmaat hebben. Belangrijke vergelijking in groei, menselijk kapitaal. Vb ve definitie: de kapitaalvoorraad op het einde vh jaar. De stopkennis die je hebt is de kennis die je had in het begin + nieuwe kennis. Er kan ook depreciatie zijn (als je iets vergeet). Laatste: institutionele relaties: beschrijven samenhangen die resultaat zijn van instituties, regels, regulering..

bv in macroeconomie: de banken worden gecontroleerd of ze genoeg kapitaalreserves hebben in vgl met de leningen die ze toestaan. Uit veiligheidsoverwegingen vragen regulators vaak dat banken een percentage van totaal geleende bedrag houden in reserve. Europees banksysteem kan voorschrijven dat banken een Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal bep reservecoëfficiënt moeten aanhouden en het verschil tss leningen en de reserves is een vb van institutionele relatie.

Soorten verbanden: oefeningen

Econometrie = hulpwetenschap, combinatie van economie,

statistiek en wiskunde. Bedoeling is ahv statistische technieken proberen modellen te testen of te kwantificeren. Kritieken op economie, meest populaire opgesomd.

Rationeel keuzegedrag en markten

Standaardmodel, werkpaard vd economie is rational choice theorie of rationele keuzemodel. Kern daarvan, er zijn 2 aspecten in:

Waargenomen gedrag is wat economen doen en waarin ze verschillen van andere sociale wetenschappers. Als ze iets zien, proberen ze dat uit te leggen of het een resultaat is ve afweging, tav voorkeuren, uitkomst ve afweging tss dingen die mensen willen, zoals ze dat zien in hun eigen belang onder beperkingen. Dat is het basismodel vd homo economicus. Hij streeft zijn eigen belang na, doet dat doordacht, maar heeft beperkingen. Komt altijd terug. Hij heeft een budget en moet betalen voor wat hij wil. Producenten streven naar winst, maar hebben beperkingen: technische beperkingen en marktbeperkingen. Je kan maar die dingen kwijt die de consument wil kopen. Er zit een homo economicus achter de producent. Dat is een belangrijk soort veronderstelling over gedrag: maximeren van eigen belang onder beperkingen.

Veronderstelling dat als je wil kijken naar veranderingen van gedrag van mensen over de tijd, zeggen economen: begin eerst te kijken naar hoe mensen hun mogelijkheden veranderd zijn.

Belangrijk in dit verhaal: als je jong bent, de meeste mensen hun preferenties veranderen niet meer, maar de mogelijkheden wel. Dat is een belangrijk idee bij economen: ze kijken eerst naar de Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal mogelijkheden van mensen en de preferenties, daar trekken ze zich niet te veel van aan.