Het lichaam kan zich ondanks de grote verschillen in omgevingstemperatuur goed op een constante warmte houden. De temperatuur wordt gemeten met thermoreceptoren. Die in de huid meten de omgevingstemperatuur, dit zijn dus de kou en warmtereceptoren. In de hypothalamus meten de thermoreceptoren de temperatuur van het bloed. Ook in de diepe buikholte en de spieren zitten deze receptoren. Vanaf de thermoreceptoren gaat de informatie naar de hypothalamus, waar het regelcentrum ligt. Het anteriore deel van de hypothalamus (nucleus preopticus) is de thermostaat en regelt warmte afgifte. Posterior wordt warmteproductie en -behoud geregeld.

De kerntemperatuur, in het kerngebied met de vitale organen, is hoger dan de schiltemperatuur. Het gradiënt wordt kleiner bij inspanning of wanneer de omgeving warm is, want dan breidt de kern zich uit.

Om de kerntemperatuur binnen de referentiewaarden te houden wordt er warmte geproduceerd en afgegeven. De afgifte gaat via conductie (van lichaam naar vaste omgeving), convectie (van lichaam naar gas/vloeistof), straling (Infra-rood stralen) en verdamping. Verdamping is het effectiefst, want het is een actief proces. Bij hogere omgevingstemperatuur zal er minder straling en conductie zijn. Verdamping speelt dan een grotere rol.

De hypothalamus stuurt de hypofyse aan. De hypofyse bestaat uit neurohypofyse, de achterkwab (zenuwen vanuit hypothalamus) en de adenohypofyse, de voorkwab ('releasing hormones' uit hypothalamus naar voorkwab, bijzonder want capillairen → venen → capillairen). De hypofyse geeft hormonen af. Deze werken direct op cellen of stimuleren deze, bijvoorbeeld bijnier, om zelf hormonen af te geven. De HHB-as is een voorbeeld van het laatste: de hypothalamus geeft CRH (corticotrope releasing hormone) af, dit stimuleert afgifte van ACTH (adeno-corticotrope T. hormone) in de hypofyse. ACTH stimuleert de bijnier om hormonen te maken. De bijnierschors bestaat uit de zonaglomerulosa (mineraalcorticoïden, zoals aldosteron), zona fasciculata (glucocorticoïden, zoals cortisol) en zona reticularis (androgenen/geslachtshormonen). In het bijniermerg wordt adrenaline (A) en noradrenaline (NA) gemaakt.

Hormonen zijn signaalstoffen die het doelwitorgaan bereiken via het bloed. Er zijn drie soorten:

– Aminen: ontstaan uit tyrosine of tryptofaan, voorbeeld: schildklierhormoon, vrij in bloed.
– Peptiden/proteïnen: voorbeeld: insuline, vrij in bloed.
– Steroïden: ontstaan uit cholesterol, voorbeeld: oestrogeen, in bloed gebonden aan eiwit.

Steroïden lossen niet op in water en moeten daarom gebonden zijn. Dit heeft als voordeel dat het
een buffervoorraad geeft en niet door de lever afgebroken wordt. Echter is a
lleen de vrije fractie werkzaam.

Hormonen hebben drie soorten receptoren:
– Membraangebonden: “snel” via ionen, second messenger of autofosforylering.
– Intracellulair: “trager” met receptor in de cel, dit is voor de steroïde hormonen.
– Nucleair: “traag” interactie met DNA.

Regulatie van hormoonsecretie:
– Neuraal: cerebraal of cerebellair aangestuurd (cholinerg, dopaminerg, adrenerg,
serotinerg).
– Chronotroop: pulsatiel, dag/nacht, seizoen, enz.
– Feedback: hormoon zelf, andere hormonen, substraat of mineralen.

Het PSZ is het deel van het AZ dat inhiberend werkt en anabool. Het speelt een belangrijke rol bij herstel en de spijsvertering. De zenuwen zijn de hersenzenuwen III, VII, XI en X en de sacrale ruggenmergzenuwen. αα