Op lange termijn hebben de kruistochten de positie van het christendom in het Nabije Oosten dus allerminst kunnen versterken.

Vanaf XIV

veroverden de Osmanen, een andere Turks nomadenvolk, geleidelijk aan de laatste Byzantijnse gebieden in Klein-Azië.

Na 1350

steken over naar de Balkan, waar het keizerrijk op weinig steun kon rekenen van de inheemse bevolking

- 1389 onderwerpen ze de Serven, tijdens de slag op het Merelveld

- 1396 werd een Frans-Hongaars kruisleger bij Nicopolis in de pan gehakt

- In 1453 valt Constantinopel uiteindelijk.a

Toen de kruisvaarders in 1096 Syrië binnenvielen, kwamen ze daar in een constellatie terecht zonder gelijkwaardige partij.

twee grootmachten, Byzantium en de Fatimieden, waren verzwakt en verdeeld

Seldjoekse Turken waren inmiddels verwikkeld in een dynastieke strijd.

ð Door tussenkomst van de westerlingen kwam het complexe en weinig stabiele Midden-Oosten in een nieuwe, erg veranderlijke situatie

Gedurende de eerste helft van de 12^e eeuw hield dit een verzwakking in van de moslimrijken ten voordele van Byzantium en de kruisvaarderstaatjes in Palestina.

Toen Nureddin, Turkse heerser van Aleppo, in 1169 Egypte veroverde en daar zijn generaal Saladin als gouverneur plaatste veranderde de situatie. Vanaf dat moment werden de christelijke posities bedreigd.

Had zich sinds zijn vestiging in 969 ontpopt tot het dynamische hart van de moslimwereld. Nieuwe hoofdstad Cairo groeide uit tot een van de belangrijkste markten van het Nabije Oosten.

Behalve militaire macht en economische welvaart, straalde het Fatimiedenrijk ook een hoge culturele activiteit uit (eigen bouwstijl voor moskeeën en paleizen, stichting universiteit,…) Op het einde van de 11^e eeuw woedde in Cairo een hevige machtsstrijd tussen Turkse, Berberse en zwarte etnische groepen in het leger.