Bij de Genuezen ontstond een analoge ontwikkeling.

- In hun traditionele rivaliteit met Venetië steunden ze Byzantium, dat teruggedreven was na 1204 naar deelrijken in Klein-Azië en Griekenland.

- Hierdoor konden ze handelsposten met monopolistische rechten vestigen langs de Zwarte Zee (vooral op de Krim)

- Toen de Byzantijnen in 1261 Constantinopel heroverden, kregen ze een belangrijke vestiging in de stad en het eiland Chios.è Voor het Westen betekende dit de volledige doorbraak: in economisch opzicht waren de Italianen meesters over de Middellandse Zee en een groot stuk van de Zwarte Zee. Bovendien hadden ze de moslims uitgeschakeld als tussenpersonen in de handel met het Verre Oosten.

Het in 1204 gevestigde Latijnse keizerrijk maakte het voor de Venetianen mogelijk hun netwerk van handelsposten aanzienlijk uit te breiden in de Egeïsche Zee en op de Peloponessos.

- In 1212 gingen ze op Kreta over tot het stichten van een kolonie. Later werden nog andere eilanden, zoals Euboea, gekoloniseerd en voorzien van een plantage-economie en slavenarbeid.

- Ruim voor 1300 hebben mediterrane handelssteden zo een kolonisatiebeweging op gang gebracht die vanaf de 15^e eeuw haar voortzetting zou vinden langs de Afrikaanse kusten en daarna over de oceanen.

Het westen heeft gedurende een tweetal eeuwen een naar verhouding ontzaglijke stroom mensen, diensten en kapitaal in oostelijke richting gestuurd. Zonder deze uitlaatklep zou West-Europa waarschijnlijk aanzienlijk grotere interne spanningen hebben meegemaakt.

Het idee van de kruistocht verdween niet, maar toen de christenen in 1291 Akko als laatste Latijnse stad hadden moeten ontruimen, volgde er vanuit het Westen toch geen effectieve reactie meer.