- niet enkel luxegoederen verhandeld, maar ook dagelijkse consumptiegoederen (bv. laken)

- handelaars afkomstig uit West – Europa (ipv vroeger enkel uit Verre Oosten)

- handel gebeurde massaal (dankzij stijgende vraag en groeiende mogelijkheden transport)

geluksfactor? Eerste handelaars waren avonturiers die rijkdom maakten (sommige van die avonturen beschreven in zgn ‘Heiligenlevens’

Intern

langzame verhoging agrarische productiviteit: overschotten konden worden verhandeld (meestal ging het om gespecialiseerde producten => ontstaan specialisatie)

Extern

omkering krachtsverhouding W-Europa- omliggende culturen:

• handel in periferie W-Eur met economisch ontwikkeldere gebieden zorgde voor dynamiek
• zuivering van Tyrheense Zee door Genua en Pisa van zeerovers => handel mogelijk

- demografische groei

- groeiende pol stabiliteit (lokaal)

- stilvallen externe veroveringen