Item gefilterd op datum: januari 2014

Ja, normaal hebben materiële wetten geen retroactieve werking. Deze gelden enkel voor de toekomst. Zij hebben dus enkel betrekking op feiten, die zich vanaf hun inwerkingtreding voordoen. Dit is nochtans geen grondwettelijke regel zodat de materiële wetgever ervan kan afwijken. In het BW staat ook vast dat enkel de wetgever en niet de rechtbanken tenzij de wetgever dit wenst enkel deze wet toepassen na de inwerkingtreding.
Maar bij strafwetten is ook de wetgever verboden om deze terugwerkende krachten te geven tenzij bij de strafwet iets anders zegt bij de misdrijf en vonnis dan moet de minst zware gevolgd worden.
Bij lange juridische procedures worden tenzij de wetgever een uitdrukkelijk regeling heeft voorzien de nieuwe regels gevolgd van zijn inwerkingtreding voor de voortdurende gevolgen.
In contractuele aangelegenheden moet men de oude wet blijven volgen tenzij de nieuwe wet de openbare orde zou raken.

Deze bevatten uitvoerende maatregelen die een uitwerking en een precisering inhouden van één of meer wetten. Vermits het KB ondergeschikt is aan de wet kan het een wet niet wijzigen of opheffen. In sommige gevallen krijgen deze meer macht dit zijn de kaderwetten, gewone opdrachtwetten en volmachtwetten. Een kaderwet is een wet die de koning verder uitwerkt. Een opdrachtwet geeft de koning meer ruimte en bevoegdheid maar krijgt geen wetgevende macht. Een volmachtwet geeft voor bepaalde termijn de koning wetgevende macht. Dit is enkel bij uitzonderlijke gevallen.

• Grondwet
• Wet – Decreet – Ordonnantie
• KB – besluit van een gewest -of gemeenschapsregering
• Provinciaal reglement
• Ministerieel besluit
• Gemeentelijk reglement

Deze worden uitgevaardigd door het Vlaamse parlement, het Franse Gemeenschapsparlement, het Waalse Gewestparlement en het Duitstalig Gemeenschapsparlement. Decreten hebben binnen het grondgebied van de betrokken regio's kracht van wet zoals een federale wet.

• Grondwet
• Wet – Decreet – Ordonnantie
• KB – besluit van een gewest -of gemeenschapsregering
• Provinciaal reglement
• Ministerieel besluit
• Gemeentelijk reglement

Ja, indien deze een verdrag heeft gesloten met de Belgische staat. Zo kan deze organisatie bepaalde bevoegdheden krijgen i.v.m. bepaalde binnenlandse materies. De regels van het verdrag zelf en de verordeningen van de bevoegde organen van de organisatie verkrijgen dan eveneens geldingskracht in België. Bij tegenstrijdigheid van deze regels en een Belgische wet hebben deze regels voorrang. Vb. de EG-verdragen, de verordeningen van de Raad van de EU en de Europese Commissie

• Grondwet
• Wet – Decreet – Ordonnantie
• KB – besluit van een gewest -of gemeenschapsregering
• Provinciaal reglement
• Ministerieel besluit
• Gemeentelijk reglement

De formele wetten zijn alle handelingen, gesteld door de wetgevende macht waarbij geen rekening wordt gehouden met de inhoud van deze handelingen. Vb. de begrotingswetten
De materiële wetten daarentegen zijn alle algemeen bindende voorschriften, uitgevaardigd door de in de staat daartoe bevoegde overheden en beantwoordend aan de omschrijving van de rechtsnorm. Het zijn dus de federale wetten, de gemeenschapsdecreten, KB's,...

Spontaniteit: gelding in de gemeenschap kan niet worden betwist. Zij wordt trouwens opgeheven door het onbruik. Ze komen en verdwijnen dus van hun eigen
Vroeger soepelheid: gewoonterecht was sneller om de realiteit te volgen dan de wetgever. Nu moet de gewoonte vaak onderdoen qua snelheid tegen de moderne wetgevingstechnieken en ze werkt remmend op de evolutie van het recht.
Moeilijkheden: ogenblik van bestaan en feit van bestaan zijn moeilijk te bewijzen
juiste formulering is niet makkelijk vast te leggen. Zo kan zij rechtszekerheid aantasten
wanneer een zelfde materie geregeld wordt door verschillende plaatselijke gewoonten, kan het rechtsverkeer bemoeilijkt worden
Toch is gewoonte belangrijk waarvan het belang varieert van rechtsgebied. Het praktisch belang van de gewoonte in privaatrecht beperkt door het toenemend optreden van de wetgever.

Gewoonten secundem legem of gewoonten volgens de wet.
Soms verwijst de wetgever bij regeling van bepaalde materies naar plaatselijke of andere gewoontes. In deze gevallen geldt de gewoonte niet als primaire of formele rechtsbron, maar heeft zij slechts gelding uit kracht van de wetsbepaling die ernaar verwijst.
Gewoonten contra legem of gewoonten tegen de wet
Vaak gaan gewoonten in tegen dwingende en aanvullende wetten.