Item gefilterd op datum: januari 2014

Febvre demonstreerde in een toonaangevend werk ‘Le problème de l’incroyance au XVIe siècle: la religion de Rabelais’ (Parijs, 1942) hoe voorafgaande onderzoekers in de valkuil van het psychologisch anachronisme waren getrapt door de 16^e Eeuwse auteur Rabelais als een ongelovige, rationalistische vrijdenker af te schilderen en door dus de attitudes en opvattingen van iemand uit de 20^ste eeuw op een 16^e-eeuwse personage te projecteren. Voor Febvre moet Rabelais integendeel bij de kritische christenen zoals More en Erasmus van Rotterdam worden ondergebracht.

• ontving in 1927 de Nobelprijs voor de vrede als erkenning van zijn activiteit in de vredesbeweging

• kreeg een gevangenisstraf voor zijn studie over de Romeinse keizer Caligula, die te veel allusies had op de Duitse keizer Wilhelm II

Opsteller van de eerste statistieken (Belgische volkstelling, 1846)

Kritiek om de methode – Lachmann: stelde dat men niet kan weten wat een fout is, voor de oertekst hersteld is. Zijn alternatief was om niet fouten, maar de varianten te catalogiseren.

Herstellingskritiek moet zich beperken tot het reconstrueren van het archetype, niet per definitie het origineel. Bruikbare varianten zijn varianten die in verschillende, onafhankelijke van elkaar ontstane varianten voorkomen. (= methode van de foutenrelaties)

Intuïtieve aanpak: “A la recherche du temps perdu”

Hoogleraar onderzoeksjournalistiek aan Medill University in Chicago, geeft zijn studenten als eindwerk het natrekken van door justitie afgehandelde moordzaken, ter toetsing van aard en kwaliteit van de werkmethodes der onderzoeksrechters, onder het motto ‘geloof nooit een gerechtelijke waarheid’

parafraseert in 1996 de klassieke uitspraak van Langlois en Seignobos ‘pas de documents, pas d’histoire’ ironisch als ‘pas d’observation sans hypothèse, pas de fait sans questions’

Mediëvist die aan de hand van de lijsten met vergoedingen die werden uitbetaald aan de 14^e Eeuwse ambachtslieden die militaire dienst verrichten, statistieken heeft aangelegd over de relatieve betekenis van die ambachten, over de omvang van stadsbevolking van Gent en Brugge

Uitvinder van het concept “ego – documenten”: documenten die de subjectieve realiteit zoals ervaren door de opsteller weergeven (dagboeken, biografieën, opiniestukken…)

Voorbeeld van hoe de massale impact van de media in onze samenleving zorgt er ook voor dat verdraaiing op grotere schaal dan ooit kan voorkomen: de fameuze scène waarin Powell de bewijzen voor het bestaan van een programma voor het aanmaken en gebruiken van wapens voor massavernietiging (Weapons of Mass Destruction) voor de UNO veiligheidsraad op 20 januari 2003 voorstelde leek erg overtuigend en maakte gebruik van veel ‘tastbare en zichtbare’ bewijzen, de realiteit heeft uitgewezen dat ze berustte op uit de context gehaalde informatie, veel veronderstellingen en achteraf nooit hardgemaakte ‘bewijzen’