Item gefilterd op datum: mei 2014

a) De gevoeligheid is de helling van de calibratie- of ijklijn van een methode
b) De gevoeligheid is het vermogen van de methode om lage concentraties te kunnen meten
c) De gevoeligheid is de kleinste hoeveelheid die met de methode kan worden aangetoond

a) Met gram per ton
b) Met milligram per gram
c) Met nanogram per gram

1. THORNDIKE

• De allereerste studies over instrumele conditionering
• Zijn experiment: Puzzel box

Hij stopte een hongerige kat in een box waarbij de kat op een of andere manier kon onsnappen. Als de kat op de pedaal drukte kon hij ontsnappen en ging de deur op waar een bakje voedsel op de kat stond te wachten.

Aanvankelijk wist de kat niet hoe te ontsnappen en deed ze allerlei nutteloze pogingen, totdat ze per toeval de kooi openkreeg. Hoe langer thornedike deze procedure herhaalt hoe sneller de kat uit de kooi raakt.

• Op basis van deze bevindingen : ‘ de wet van het effect’

Responsen die voldoening gevende gevolgen teweegbrengen zullen herhaald worden en steeds sneller en efficiënter uitgevoerd worden. Responsen die onbevredigende gevolgen hebben zullen niet herhaald worden.

2. SKINNER

Skinner gebruikte een variant van de puzzelkooi van Thorndike, die objectieve meting van de responsen mogelijk maakte 3componenten: (1) een hendel waar de rat op kan duwen (2) een voedselbak met voedselpillen die 1 voor 1 worden toegediend (3) een metalen vloer die elektrische schock kan toedienen. 2 mogelijkheden: als hij op hendel duwt komt eten ( positieve bekrachtiging)De vloer schockt tot hij op hendel drukt ( negatieve bekrachtiging)

Operante respons: gedrag dat gevolgd wordt door een bepaald effect in de omgeving. Bekrachtiging: verhoogt de kans dat gedrag zich opnieuw vertoont Straf: verlaagt de kans dat gedrag zich opnieuw vertoont

1. FOBIËEN

• Klassieke conditioneringen leek een verklaring voor angst. Bv: na auto-ongeluk panische angst van auto rijden.

2. LITTLE ALBERT

• Watson& Rayner
• Onderzoek: Little Albert
• Baby zonder angst, een fobie van ratten aanleren. Elke keer als ze een rat laten zien krijgt de baby een klap op het achterhoofd. Hun studie bewijst echter dat angst is aangeleerd.
• Etisch verantwoord?
• Little Albert ging zijn angst generealiseren naar alles wat harig is

3. FETISJISME

• Köksal, (2004)
• Onderzoek naar Kwartels hun paargedrag: voor het paren van de kwartels altijd een spons tonen, en na een tijdje bleek dat kwartels al paargedrag vertoonde bij spons alleen.
• Verklaring voor fetisjisme?

4. RECLAME

• Reclamemensen koppelen een product aan een ongeconditioneerde stimuli die positieve gevoelens uitlokken( mooie vrouwen, snoezige baby’s,gezelligheid). Het is daarbij de bedoeling de positieve gevoelens van de ongeconditioneerde stimulus naar het product overgezet te krijgen,zodat de kans dat het product wordt verkocht toeneemt.

Klassieke conditionering is veel actiever proces dan de behavioristen beweerden, meer dan mechanisch proces

Een S-S connectie: de geconditioneerde stimulus lokt een beeld uit van de ongeconditioneerde stimulus. Door herhaardelijk samen aanbieden van de toon het voedsel wordt in de hersenen een beeld van het voedsel geselectederd door het horen van de toon. Het geselectederde beeld leidt op zijn beurt tot de speekselafscheiding.

1) CONTIGUÏTEIT

Dieren/mensen kunnen ook leren zonder contiguïteit, dus het is niet noodzakelijk zoals Pavlov en de behavioristen beweren.

• De tijd tussen het aanbieden van de geconditioneerde en de ongeconditioneerde stimulus kan lang zijn.

Bv: Smaakaversie. Bij het eten van een lekker gerecht genieten, maar als je een paar uur later misselijk wordt, wil je daarna waarschijnlijk nooit meer van het gerecht eten.

• CS en OS mogen uren uit elkaar liggen zonder dat dit afbreuk doet aan het leerproces.

2) BIOLOGISCHE PREDISPOSITIE

Garcia en Koelling stellen vast dat niet alle stimuli even conditioneerbaar zijn. Dieren lijken biologisch voorbestemd te zijn om bepaalde stimuli gemakkelijker met elkaar te associëren dan andere.

• Hun onderzoek: ze gaven dorstige ratte zoet water via een buis die een lichtflits en geluid veroorzaakte telkens als ze eraan likte. Nadat ze van het zoet water hadden gedronken werden ze ziek gemaakt. Omdat de 3 stimuli aan elkaar voorafgingen werd er verwacht dat de ratten voor alle3 aversie zouden gecreerd hebben. Dit is niet zo: de ratten kregen een degou van zoet water, maar associërde licht en geluid niet met het ziek zijn.

We leren sneller associaties zoals:

• Smaak en ziekte: omdat die in de natuur ook vaak voorkomen

Besmet en bedorven voedsel
Toepassing: antabuse en alcohol

• Licht/lawaai en pijn

Natuurlijke associatie: omgevingsgevaar
Bv: brandalarm

3) BLOKKERING

Aanleren van een nieuwe associatie wordt geblokeerd door eerder geleerde associatie (Kamin-effect)

• Kamin ( 1969) ontdekker
• Zijn experiment: de conditionering van ratten op lichtflitsen: de ratten werden in 2 groepen verdeeld. De eerste groep zatten, werd eerst getraind op een geluid dat aan een schock vooraf ging. Daarna kreeg dezelfde groep ratten opnieuw een schock voorafgaand met een schock maar met bijkomende lichtflits. De tweede groep ratten kreeg alleen de fase met zowel licht als geluid bij de schock.

Er vindt niet evenveel conditionering plaats bij beide ratten. Groep 1 reageerde niet angstig op lichtflits, enkel op de geluid

1. VERWERVING

• het proces waardoor een geconditioneerde stimulus een geconditioneerde reactie gaat uitlokken
• de bel koppelen aan het voedsel ( het aantal X dat we de bel moeten laten rinkelen voor de hond respons geeft) de duur van die verwervingsfase hangt af van de intensiteit van de ongeconditioneerde stimulus.
• Bv: bij een auto-ongeval ( OS) en zware verwondingen ( OR) durven mensen niet meer id auto stappen omdat het zien van een auto ( CS) angst ( CR) oproept.

2. EXTINCTIE EN SPONTAAN HERSTEL

• Geconditioneerde reactie gaat afnemen (door bv: bel zonder eten)
• Extinctie: verzwakking van de CR die optreedt als CS herhaaldelijk zonder OS aangeboden wordt.
• Toen Pavlov stopte met eten geven na horen van bel, nam de speekselproductie bij het horen van een bel af.
• Spontaan herstel: aangeleerd gedrag kan snel hersteld worden Als Pavlov daarna wel opnieuw de bel liet hoor, nam de speekselproductie van de hond heel snel toe bij het horen van de bel. Afgeleerd gedrag is makkelijk opnieuw te conditioneren.

3. STIMULUSGENERALISATIE EN STIMULUSDISCRIMINATIE

• Stimulusgeneralisatie: het geconditioneerd gedrag generaliseren naar gelijksoortige stimuli.

Bv: iemand is ooit gebeten door dalmatiër; na de beet angst van alle honden.

• Stimulusdiscriminatie: omgekeerde van generalisatie. We gaan onze aangeleerde reactie beperken tot specifieke groep. Bv: in plaats van bang van alle spinnen, aanleren dat we alleen bang zijn van gevaarlijke spinnen.

Ivan Pavlov (20e eeuw)
- Fysioloog, bestudeerde spijsverteringstelsel
- Verschijnsel psychische reflex
- mooi voorbeeld van klassieke conditionering

PSYCHISCHE REFLEX

Hond kwijlt bij het zien van eten. Pavlov deed daar nader onderzoek bij. Hij onderzocht de mate van speesel. Hij veranderde de stimulus van voederbak, naar een bel. (Voedselbak=ongeconditioneerde stimulus) (Bel= neutrale stimulus).Hij liet altijd 1st de bel horen voor de hond eten kreeg.

Na dit meerdere keren te herhalen, vertoonde de hond al bij het horen van de bel heel veel speekselproductie. Nu kwijlt de hond ook bij het horen van de bel. Neutrale stimulus lokt geconditioneerde respons uit.

Ongeconditioneerde respons (OR) = reflexmatige processen die automatisch uitgelokt worden door stimulus. Een reactie die zonder voorafgaans leerproces uitgelokt wordt door een ongeconditioneerde stimulus ( OS) Bv: hond begint reflexmatig te kwijlen wanneer voedsel in aanraking komt met de tong.

Geconditioneerde respons ( CR)= een respons die aangeleerd is. Eerst was de bel een neutrale stimulus, maar door

Pavlov zijn experiment werd het geluid van de bel een geconditioneerde stimulus ( CS). En de reactie die het uitlokte ( kwijlen) werd dus een geconditioneerde respons.

Deelstaten meer macht en bevoegdheden dan de federale staat.

->Bevoegdheden federale staat

• Bevoegdheden van algemeen
• defensie
• openbare veiligheid
• sociale zekerheid
• justitie

-> bevoegdheden gemeenschappen

• persoonsgebonden materie
• onderwijs
• cultuur
• jeugd
• sport
• bijstand aan personen ( jeugd, bejaarden,… )
• gezondheidszorg

-> bevoegdheden gewesten

• plaatsgebonden materie
• Economie
• Energie
• Huisvesting
• Landbouw
• Leefmilieu en natuurbehoud
• Ruimtelijke ordening
• Werkgelegenheid

-> Besluit

• Elk niveau heeft zijn eigen regering en parlement.
• In Vlaanderen twee niveaus samengevoegd.
• Nog 5 andere staatshervormingen: steeds meer bevoegdheden
• 2011- laatste staatshervorming: vlinderakkoord