Empathie

• therapeut zich maximaal inleven in denk- en gevoelswereld cliënt. Laten merken dat hij gedachten en gevoelens meebeleeft alsof ze van hemzelf waren.

Voldaan aan 3 voorwaarden, voelt cliënt zich veilig en kan hij langzaamaan steeds meer ervaringen die hij voorheen niet mocht hebben, tot zijn bewustzijn toelaten. Meer positieve zelfwaardering ervaren en zichzelf accepteren (zelfacceptatie) zoals hij is (goede en slechte kanten) Hierdoor ontstaat realistischer zelfbeeld. Proces zelfverwerkelijking kan weer op gang komen en betere omgang met anderen.

Humanistische theorieën, bezwaar tegen natuurwetenschappelijk bestuderen wet-matigheden menselijk gedrag. Rogers, mogelijk beïnvloed door opleiding landbouwkun-dige, dacht daar anders over; aandacht voor unieke en subjectieve beleven persoon ge-combineert met helder onderzoek met objectieve uitkomsten.

Rogers had gewoonte om, met medeweten/instemming, geluidsopnamen te maken van therapiegesprekken en proces tussen therapeut/cliënt van alle geheimzinnigheid te ontdoen. Voordien schreven therapeuten Freud, Jung en Adler over therapieën. Echter altijd subjectieve selectie/interpretatie van wat er in therapiebijeenkomst gebeurde.

Onderzoek op basis van geluidsopnamen (bevestigen succes/effectiviteit therapie):

Inhoudsanalyse systeem waarin uitingen cliënt worden gerangschikt, bijvoorbeeld van weinig persoonlijk tot zeer persoonlijk, of van weinig gevoelstoon tot veel gevoelstoon. Vervolgens uitingen beoordeeld die cliënt in opeenvolgende therapiebijeenkomsten had gedaan. Bij succesvolle therapie een toename van persoonlijke gevoelsuitingen.

Q-technique. Client krijgt stapel kaartjes met daarop een uitspraak. Gevarieerd naargelang de thema’s die in behandeling van belang zijn. Kaartjes volgens bepaalde methode verdeeld over aantal bakjes (van toepassing…….helemaal niet van toepassing)

Therapie effectief, dan zijn verschillen tussen zelfbeeld en zelfideaal (zoals blijkt uit verdeling kaartjes), aan het einde van de therapie kleiner dan aan het begin.

Kritiek theorie Rogers:

• Psychoanalytische, naïef aandacht zozeer te richten op bewuste processen in persoon en op wat deze daar zelf over zegt. Door werking onbewuste invloeden is persoon geen betrouwbare bron van informatie over wat er in hem omgaat.

Rogers onderkent dit wel, begrip subceptie (ook rol niet-bewuste factoren)

• Te weinig aandacht voor psychopathologie en voor specifieke inhoud problemen. Gaat niet zozeer om oplossen specifiek probleem, maar cliënt helpen zich te ontwikkelen om probleem en toekomstige problemen, geïntegreerd te kunnen verwerken. Weinig geïnteresseerd in oorsprong problemen. (dus niet in verleden maar heden)

Deze kritiek van o.a. psychoanalytici.

• Leertheoretici menen vanuit behavioristische achtergrond dat belang externe correctie en stimulering van leerproces werd verwaarloosd. Volgens hen niet voldoende als persoon inzicht verwerft in eigen functioneren en kunnen vele dat inzicht ook niet zelf gebruiken om gedrag te veranderen.
• Therapie vooral geschikt bij mensen met meer dan gemiddelde ontwikkeling en intelligentie en goed vermogen om gedachten/gevoelens te verwoorden.
• Niet iedereen komt toe aan zelfverwezenlijking (maslow)

Andere humanistische theorieën: andere humanistisch-psychologische auteurs, vaak uitwerkingen theorie van Rogers, soms in min of meer extreme therapievormen.