Small talk

Talige interactie is gebaseerd op de fatische functie van Jakobson. In feite kunnen we hieronder twee soorten van verbale processen in onderbrengen:

• Processen die de communicatiestroom organiseren en structureren: dit zijn de processen die interactanten gebruik om de interactie te beginnen en te beëindigen, om een topic te introduceren,.. . Dit wordt naargelang de auteur ‘conversational control’, ‘conversational management’ of ‘interaction management’ genoemd.

Vb. En wat denk jij ervan jan?, is zo’n proces dat beurtwisseling weergeeft.

• Processen die een ritueel en routinematig karakter hebben: in dit geval is wat inhoudelijk gezegd wordt (denotatie) minder belangrijk dan het feit dat de interactanten doordat ze iets zeggen tegen elkaar, de nadruk leggen op de relatie, de band die er tussen hen gecreëerd wordt en steeds opnieuw bevestigd wordt.

Vb. Hoe maakt u het?, goed, en hoe gaat het met u?  dit is geen beleefdheidsformule maar wil enkel de communicatie verlengen en stiltes vermijden. Ander voorbeeld: small talk, ..

Small talk blijkt het meeste voor te komen voor het beginnen of eindigen van een gesprek. Small talk heeft vooral een transitional function: namelijk de overgang maken van niet-interactie naar interactie en omgekeerd.

Het beginnen van conversaties:

• Wanneer vreemden met elkaar in contact treden, wordt eerst het ijs gebroken door te praten over koetjes en kalfjes. Hierna kan men overgaan van small talk naar big talk.
• In de beginfase willen de interactanten tot een gemeenschappelijke definitie van de situatie komen: zij willen weten wat ze aan elkaar hebben, wat ze van elkaar mogen verwachten, enz.
• Small talk helpt hier om de onzekerheid uit de weg te ruimen via een exploratieve functie. Terwijl ze praten over oppervlakkige zaken, krijgen ze toch de gelegenheid om elkaar te leren kennen.
• Small talk treedt niet enkel op wanneer vreemden elkaar ontmoeten maar ook wanneer vrienden elkaar ontmoeten. Zij gebruiken Small talk om hun relatie terug op te nemen (vb. ‘hoe was het vandaag op het werk?’) en om te peilen naar de gemoedstoestand v.d. andere.
• Laver: onderscheidt drie soorten van topics bij small talk:
• Neutrale topics: betrekking op gebeurtenissen uit de onmiddellijke omgeving, die zowel de zender als de ontvanger raken (vb. leuk dat het mooi weer is, hé?).
• Ego-georienteerde topics: hebben betrekking op de spreker en bestaan meestuil een declaratief gezegde. (vb. Zwaar werk, gezegd door iemand die een karwei opknapt tegen een voorbijganger).
• Alter-georienteerde topics: hebben betrekking op de toehoorder en worden meestal geformuleerd als een vraag (vb. ‘kom je hier vaak?’).

Opm.: de keuze van de topics zegt heel wat over hoe de interactanten hun relatie definiëren.

• Relatie van gelijken: kiezen voor de drie hierboven vermelde topics
• Machts onevenwicht: nu kan men enkel het neutrale topic kiezen om small talk te starten
• Ego-georienteerd topic : iemand die minder macht of status heeft en die zich richt tot een meerdere
• Alter-georienteerd topic: iemand die meer macht of status heeft en die zich richt tot een ondergeschikte (vb. een leerkracht die aan een student vraag hoe het is, is niet hetzelfde als een student die dit vraagt aan de leerkracht).

Op het einde van een gesprek is smalltalk ook belangrijk:

• Heeft een verzachtende functie: door uitspraken te doen als: ’ Ik moet eens gaan, heb nog een heleboel werk’, wordt het afscheid gelegitimeerd.
• Heeft een consolidatie functie: hier wordt de relatie bestendigd (vb. tot ziens, verzorg je!).

• Coherentie en structuur van talige interactie
• Coordinatie van communicatieve principe : Kwantiteit , kwaliteit, , relevantie , manier
• Sequentiële karakter in het oog houden
• Op gepaste momenten ingrijpen
• Misverstanden corrigeren