Secundaire (embryonale) geslachtsdeterminatie

Differentiatie van de externe genitaliën en de afvoergangen van de geslachtsklieren SRY zorgt ervoor dat testosteron aangemaakt wordt. Testosteron zorgt voor de vorming van de mannelijke interne genitalia (epididymis, vas deferens en zaadblaasje), door differentiatie van de buis van Wolff. Verder kan het worden omgezet in DHT wat zorgt voor het ontstaan van de penis, het scrotum en de prostaat. In de vrouw zorgt oestrogen voor de ontwikkeling van de vrouwelijke interne genitalia (eileider, uterus en vagina) vanuit de buis van Muller.

Uit de sinus urogenitalis vormen zich de bulbo-urethrale klieren en de prostaat, uit de genitale vouwen de penis en het scrotum.

Steroïde hormonen: biologische functie en steroïdogenese

Er zijn 5 fysiologische groepen van steroïde hormonen:

1. Mineralocorticoïden, geproduceerd door de bijnier; reguleren de zout balans en handhaven de bloeddruk.

2. Glucocorticoïden, geproduceerd door de bijnier; reguleren koolhydraat metabolisme en stress.

Geslachtshormonen:

3. Progestogenen

4. Oestrogenen, met name geproduceerd door de ovaria; reguleren de voortplantingsfunctie en de vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken.

5. Androgenen, met name geproduceerd door de testes; zijn essentieel voor de vruchtbaarheid en de mannelijke secundaire geslachtskenmerken.

De steroïde receptoren behoren tot de nucleaire hormoon receptor familie. En bovenstaande hormonen binden daarom allemaal aan deze receptoren.

Daarna kun je eigenlijk alle kanten op, zowel naar hormonen van de bijnierschors (aldosteron en cortisol) als naar hormonen van de gonaden (testosteron, DHT en oestradiol). Steroïden worden alleen in intermediar mesoderm afkomstig weefsel gemaakt. Glucocorticoiden -> koolhydraat metabolisme; mineralocorticoiden (aldosteron) -> hoeveelheid natrium en kalium in het lichaam.

(Pseudo)hermafroditisme / disorders of sexual development (DSD), gebleven bij dia 93 Pseudohermafroditisme: defect van geslachtshormonen of hun receptoren. Mannelijke pseudohermafrodieten: XY - testes - vrouwelijke genitaliën, dus op het hormonale vlak is het misgegaan.

Bijnier hyperplasie -> precusor corticosteroiden worden allemaal omgezet naar testosteron, ze gaat er dan mannelijk uit zien. De bijnier krijgt steeds meer ACTH, de steroid precusors lopen dan over en worden dan in de gonaden met name omgezet in testosteron (dus geen cortisol productie).

Je hebt ook nog het complete androgen insensitivity syndrome (CAIS), dit is een testiculair feminisatie syndroom. Bij dit syndroom is er sprake van een defect in de androgenreceptor. Hierdoor kan testosteron niet aan zijn receptor binden en kan de mannelijke geslachtsontwikkeling niet plaatsvinden  XY vrouw. In dit geval is er wel een testis aanwezig en kan er dus gewoon AMH productie in de Sertoli cellen ontstaan, hierdoor degenereren de buizen van Muller, waardoor je geen eileiders, geen uterus, een blinde vagina en cyclus krijgt. Maar er is geen sprake van het testosteroneffect, dus de buizen van Wolff differentiëren niet  geen vas deferens, epididymis en zaadblaasje. De testes dalen maar gedeeltelijk in en er is sprake van externe vrouwelijke kenmerken zoals: geen oksel- en schaam- en beenbeharing.

Bij 5 alfa reductase deficiëntie kan testosteron niet worden omgezet in dihydrotestosteron (DHT), wat nodig is voor de ontwikkeling van de mannelijke externe genitalia en de prostaat. DHT is aanwezig in de Sertolicellen en periferie, is 10x zo actief als testosteron en zorgt voor de verdere ontwikkeling van de externe genitalia. DHT -> penis, urethra, scrotum en prostaat.

Bij deze afwijking is de testis aanwezig, dus er is gewoon AMH productie door de Sertoli cellen en de buizen van Muller degenereren gewoon -> geen eileiders, uterus, blinde vagina. Ook vindt er gewoon differentiatie van de buizen van Wolff plaats -> epididymis, vas deferens, zaadblaasje en vergrootte clitoris. Omdat er geen DHT geproduceerd wordt blijft de penis achter in groei en is er sprake van penoscrotale hypospadie: de labioscrotale en urethrale zwellingen zijn niet gefuseerd. Tijdens de puberteit stijgt het testosteronniveau vaak waardoor de penis groeit en de ballen indalen.