• ±1640: einde muntschaarste à uitbreiding zilvermuntcirculatie door Ag in
• Tirol/Boh./Saksen/Sp.
• 1460-1510 relatieve overvloed van zilver t.o.v. goud à koersen zilvermunten ↓
• goud door overheid ondergewaardeed zodat het uit de omloop verdween (Wet v. Gresham[1])

1500-1510: einde overwicht zilvermuntcirculatie à vanaf 1470 goud uit Afrika + vanaf 1503 uit Amerika à goud verovert plaats in internationaal betalingsverkeer

• ook kwaliteit muntslag verbeterde toen door betere ontginnings/zuiveringstechnieken
• zuiverder edelmetaal à streven naar meer uniformiteit in munttypes wordt merkbaar

• grenzen open om buitenlandse ondernemers & hooggekwalificeerde arbeiders massaal te lokken met gunstige voorwaarden
• oprichting staatsbedrijven + ondersteuning & aanmoediging privé-ondernemingen (via
• subsidies, rentevrije leningen, belastingvrijstelling, titels, pensioen, octrooi)
• stimuleren van manueel vervaardigde exportproducten van hoge kwaliteit + beschermen
• tegen buitenlandse concurrentie à strenge kwaliteitscontrole
• beste grondstoffen in eigen land houden + export van producten aangemoedigd
• korte termijn: positief effect op werkgelegenheid + nationaal inkomen
• lange termijn: eerder negatief effect
• versterking malaise Europese economie!
• protectionistisch klimaat werkt schaalverkleining in de hand, verzwakt concurrentiegeest, remt technologische vooruitgang af + ondermijnt efficiëntie v.d. industriële productie
• leidde dus NIET tot Industriële Revolutie (18^de e.) want men kiest de optie van arbeidsverfijning & arbeidskwaliteit, en zo die van technisch & technologisch immobilisme

ó Engelse plattelandsindustrie die opteert voor kwantitatief transformatieproces à I.R.