Wetenschap, filosofie, kunst en religie

- De opvatting over mens en wereld is in beweging grote vlucht van wetenschap: nieuwe inzichten.

Maar ook bij een brede laag van de bevolking komen nieuwe inzichten

Impact van de evolutie

- Charles Darwin  evolutie theorie toepassen op mensen

 mens = 1 soort met biologische varianten ( misbruikt door racistische theorieën)

 grote impact  wereldbeeld van mensen gaat veranderen

 ‘Survival of the fittest’+ natuurlijke selectie

- Sociaal Darwinisme: Het toepassen van de evolutietheorie op de maatschappij

 wordt gebruikt door de elite om zich af te schermen tegen de eisen van minderheden

 Hun sociale positie is gewoon het gevolg van een natuurlijk selectie proces

 Soms ook een racistische invulling: soorten tov elkaar gaan plaatsen (superieur)

Was niet het doel van Darwin zelf  theorie wordt gebruikt zoals het hen uitkomt.

Genetica, Antropologie en psychologie

- Gregor Mendel  erfelijkheidsleer

 ook zijn theorie wordt misbruikt als grondslag van racistische theorieën

- Antropologie = het bestuderen van psychische en culturele eigenschappen van de mensheid

 hierdoor wordt de mens meer rassenbewust

 grote impact op religie  ondermijnen van traditioneel religieus geloof.

- Psychologie = een wetenschap over gedrag

grote implicaties over de natuur van de mens, vrijheid en rationaliteit.

De nieuwe geneeskunde

- Albert Einstein: nieuwe Relativiteitstheorie = tijd wordt beschouwd als een 4^e dimensie

 niet meteen een praktisch nut maar gaat basis vormen voor nucleaire fysica

Trends in Filosofie en kunst

- agnosticisme = de erkenning van onwetendheid

- Positivisme = het geloof dat enkel wetenschappelijke methode positieve kennis kunnen leveren.

-Kunstenaars gaan de intellectuele ontwikkelingen volgen

 impressionisten: de meest invloedrijke artiesten  representatie van het alledaagse leven

 na WOII: een trend van subjectivisme

De kerk en de moderne jaren

- De ontwikkeling in de wetenschap + de sociaal-politieke omwenteling  impact op de kerk.

- De Pauselijke macht verzwakt al langer (van voor de Frankrijk)  toch nog maatschappelijke invloed uitoefenen via het geloof van de mens en de machtapparaat.

- In Frankrijk is men de grote verliezer  Clerus geen aparte stand meer met privileges

Einde aan de monopolie op geloof

- Kerk = sterkhouder van de restauratiebeweging maar moet toch veranderingen ondergaan.

- Verdwijnen van Pauselijke staten door nationalistische beweging in Italië

 Paus moet dit ondergaan (pas verzoenen met Mussolini in 1922 vaticaan)

 Maar de macht van de Paus is evenredig met deze van de Pauselijke staten

 via het geloof en geweten van mensen macht uitoefenen politieke rol te kunnen spelen

 om hun instrument van macht verzet tegen technologische en wetenschappelijke evolutie

- Paus = kritisch tegen alle vormen van vooruitgang  tegenoffensief = Vaticaans Concilie

 onfeilbaarheid van de paus  katholieken moeten de visie van de paus aanvaarden

Nieuwe reactionaire stroming = Ultramontanisme  geestelijke boven wereldlijke macht



Liberaal-katholieke stroming  scheiding kerk en staat

 Paus wel hoogste woord in geloofszaken

- Kerk gaat zich ook mengen in sociale zaken  Leo XIII: Rerum Novarum

 men is nog behoudsgezind maar pleit voor rechtvaardigheid en sociale correcties

aanknopingspunt voor Christen-democratische beweging en vakbonden

 wijst het socialisme als onderdeel van de katholieke beweging.

- Protestantisme: onderscheid tussen modernisten en fundamentalisten

 Modernisten = aanvaarden wetenschap + veel van de Bijbel interpreteren als metafoor

 Fundamentalisten = gaan de meest onbetwijfelbare wetenschappelijke bevindingen negeren.

- Jodendom: gaan richting emancipatie en assimilatie

 2 nieuwe tendensen:  Cultureel en politiek nationalisme van de joden zelf

 De groei van een nieuw antisemitisme