Vredesconferenties (1919-1920)

• verschillende vredesconferenties met de verschillende landen apart (genoemd naar Parijse

voorsteden) vormen samen het Verdrag van Parijs:

- Versailles: met Duitsland  belangrijkste want is met de leider van de voorbije wereldorde + het handvest v.d. Volkenbond maakt hier integraal deel van uit

- Saint-Germain: met Oostenrijk

- Trianon: met Hongarije

- Neuilly: met Bulgarije

- Sèvres: met Turkije  opgedragen verdrag, waarbij de zee-engten onder internationale controle vallen, en de overwinnaars mandaatgebieden krijgen toegewezen (G.B.: Palestina, Transjordanië, Irak / Fr.: Syrië, Libanon / enkele gebieden naar Griekenland)

 besprekingen gebeuren in een raad van 10, met 2 leden van de 5 grote mogendheden:

G.B., Fr., V.S., It. & Japan  de echte beslissers zijn echter de grote 3: Wilson

(president V.S.), Clemenceau & Lloyd George (premiers Fr. & G.B.)

• doelstellingen in Versailles

 Gemeenschappelijke doelstelling: Verliezers mogen niet deelnemen, Rusland evenmin
= bevat het idee dat de overwinnaars zullen bepalen hoe de wereldorde er uit zal zien,

en de overwonnen landen permanent ondergeschikt worden gemaakt omdat ze
worden uitgesloten bij het beheer van de nieuwe wereldorde.
 er zijn echter veel minder zaken waar men het over eens is, dan waar men het wel

over eens was. Er is hier dus minder beslist dan men op het vorige grote Congres

Van Wenen had gedaan. In het feit dat de afspraken dus maar met haken & ogen

aan elkaar hingen lag dus eigenlijk al een kiem voor WO II (achteraf bekeken dan)

 de ‘lasting peace’ van Wilson was onmogelijk doordat de nationale belangen

domineerden boven de algemene belangen

 Specifieke nationale doelstellingen: vaak incompatibel, wat zorgt voor moeizame

onderhandelingen

- Frankrijk: anti-Duitse blokvorming, zodat Duitsland nooit meer zou kunnen uitgroeien tot een econ./pol/.mil. grootmacht, en geen bedreiging meer kon vormen (= feitelijke bevriezing machtsevenwicht  G.B. wil herstel machtsevenwicht)

- Groot-Brittannië: herstel machtsevenwicht, zodat geen enkele staat nog ‘n bedreiging voor G.B. kan vormen, ook Fr. niet. Vandaar dat de straffen voor Duitsland ook niet té zwaar mogen zijn want dat zou teveel voordeel voor Fr. opleveren. ( Fr.: bevriezing machtsevenwicht) + men wil de Britse belangen in Mid.-O & Afrika veiligstellen

- USA: wou einde systeem machtsevenwicht en invoering systeem v. Collectieve Veiligheid + een vredesakkoord dat zo dicht mogelijk aansluit bij het 14-punten-programma van Wilson (zie eerder)

- Italië wil de beloofde gebiedsuitbreiding ten koste van O-H die het was beloofd in het Akkoord van Londen

• resultaten vredeverdragen:

- 1. Militaire regelingen: ontwapening Duitsland
+ enkele afspraken om de veiligheid v. Fr. te garanderen:

• demilitarisering Rijnland  geen nieuwe bufferstaat zoals Fr. eigenlijk wou
• deel v. Pruisen bij Polen, zodat het nieuwe Polen een corridor naar de Baltische zee krijgt. De stad Danzig wordt een vrijstad bestuurd door de Volkenbond
• Elzas-Lotharingen gaat terug naar Frankrijk  het Saargebied niet, ondanks de vraag van Fr., maar er zou binnen de 15 jaar een referendum over komen … voorlopig werd het bestuurd door een VB-commissie
• België krijgt de oostkantons (Eupen-Malmédy-Moresnet)

 eigenkijk verandert het Duitse grondgebied niet

zo heel veel, Duitsland wordt vooral militair

ondergeschikt gemaakt.

- 2. Territoriale regelingen: zorgen voor een hertekening van de politieke kaart van Europa
 4 opvolgersstaten van O-H: Oostenrijk, Tsjecho-

-
Slovakije, Hongarije, Joegoslavië  groot rijk

-
gereduceerd tot kleine staatjes + afstand gebied

5 staten afgescheurd uit Russ. invloedssfeer:

Estland, Letland, Litouwen, Finland + stuk Polen
 Oost-Europese staten met gewijzigde grenzen

- 3. Herstelbetalingen & economische discriminatie
 herstelbetalingen betekenden een permanente

- aderlating voor Duitsland, & de

-
deal in 1921 voorzag dat deze maar zouden afbetaald zijn in 1962!
 economische discriminatie: Fr. wou de

- econ.

macht van Duitsland

- breken om haar

- wedero

pstanding als

- grootmacht te vermijden. De andere grootmachten krijgen

-
nu de toestemming om goederen naar Duitsland te exporteren zonder enige vorm

van toltarieven, terwijl dit omgekeerd

niet het geval is…

- 4. Volkenbond: middel voor collectieve veiligheid  start met 45 lidstaten en bevat:

• Algemene Vergadering: omvat alle lidstaten met elk 1 stem en wordt 1 keer per jaar samengeroepen, of in uitzonderlijke omstandigheden
• Raad: 5 permanente leden (G.B., V.S., Fr., It., Jap.) + 4 nt permanente leden
   wanneer V.S. niet blijkt mee te doen wordt Duitsland opgenomen (1928),

en na het opstappen van nazi-Duitsland komt S.U. in de plaats

• permanent secretariaat te Génève

 bevoegdheden A.V./Raad nt duidelijk afgeleid + werkt met unanimiteitsprincipe

 Volkenbond is gehandicapt want:

• kent heel weinig bevoegdheden, besluitvorming berust op de goodwill van staten om de VB bevoegdheden toe te kennen
• door unanimiteitsprincipe krijgt men enkel vage resoluties (= geen slagkracht!)
• te beperkte sancties
• grootmachten V.S. & S.U. doen (aanvankelijk) niet mee

 slecht systeem zorgt voor een zich verder ontwikkelend nationalistisch

antagonisme tussen de verschillende staten (= kiem WO II)
 toch heeft de Volkenbond ook veel goeds verwezenlijkt en ≠ conflicten gearbitreerd

5. Verdeling Duitse (en Ottomaanse) kolonies onder de overwinnaars. Vanwege het zelfbeschikkingsrecht was dit officieel onder de vorm van mandaatgebieden, gebieden die door de grootmachten moesten voorbereid worden op de onafhankelijkheid. Dit was echter enkel een legitimatie en in de praktijk dienden deze gewoon als nieuwe kolonies (Vb.: België: zelfde beleid in kolonie Congo, en in mandaatgebieden Rwanda & Burundi)

 de Turken voelen zich vernederd, wat zich zal uiten in revanchisme van de Jonge

Turken onder Kemal, vooral t.o.v. Griekenland  Grieks-Turkse oorlog waarbij
Turkije wint en de Griekse gebieden in Anatolië terugneemt. Dit wordt in 1923 ook

geformaliseerd in de Vrede van Lausane  vluchtelingenprobleem!

• reacties op vredesverdragen:

- USA: negatief want verwerpt Volkenbond (1920) en keert terug naar isolationisme

 V.S. wil geen verantwoordelijkheid nemen voor wat beslist wordt, waardoor de

-
wereldorde toevertrouwd wordt aan economisch secundaire machten, terwijl de

-
economisch primaire machten niet meespelen  mede oorzaak WO II

- Frankrijk: buiten de verbittering omwille van het grote dodenaantal toch grotendeels tevreden wegens anti-Duitse consensus, & door extra kolonies

- G.B.: aanvankelijk positief door de verhoogde koloniale invloed en de goede deal, later verdeeld als het beseft wat de gevolgen zouden kunnen zijn (Keynes waarschuwt voor Duits revanchisme)

- Japan: frustratie omdat er weinig rekening met de Japanse wensen wordt gehouden, en geen invloedsuitbreiding in Azië verkregen wordt.

- Duitsland: frustratie wegens de verplichte ondertekening van een vernederend verdrag. Het nieuwe regime moest hier de verantwoordelijkheid opnemen voor iets waar het zelf geen schuld aan had, en was aldus in de ogen v.d. bevolking al een pak minder populair  revanchisme: voedingsbodem nazisme

- Italië: ontevreden omdat het de territoriale eisen niet kreeg ingewilligd

- S.U. valt er volledig buiten

 eindresultaat: Geen‘Concert’ van overwinnaars ( Congres van Wenen) dat alle
belangrijke grootmachten omvat en gezamenlijk de verantwoordelijkheid op zich neemt

om de wereldorde te beheren. Belangrijke medespelers zoals V.S., S.U., Japan &

Duitsland doen niet mee… zodat de verantwoordelijkheid enkel bij Fr. & G.B. berust
 het verdrag was eigenlijk voorzien op de medewerking v.d. V.S., en was weinig

effectief zonder deze steun…  de naoorlogse internationale betrekkingen worden

niet bepaald door permanent & multi-lateraal diplomatiek overleg, maar door de

frustraties & nationalistisch-imperialistische ingestelde machtspolitiek

 opmerking: de nieuw ontstane staten gaven problemen omdat er geen duidelijke &

onbetwistbare afgrenzingen tussen verschillende nationaliteiten mogelijk waren.

Minderheidsgroepen bleven zich gefrustreerd voelen en bescherming van hun rechten

zorgt geregeld voor problemen  conflicten in grensgebieden
 daarnaast zorgt de balkanisering van Midden-Europa door het wegvallen van O-H voor

een vacuüm, dat bij de omliggende staten pogingen uitlokt om de eigen positie te

verstevigen, en zo voor nog meer conflict & instabiliteit zorgt.