toch slaagden progressieve regio’s er niet in de industriële voorsprong qua stedelijke productie v. kwaliteitsgoederen binnen het eigen gebied te handhaven vanaf laatste decenia 16de eeuw diaspora van industriële technici uit Ned. & It
80j-oorlog in Ned.: trof meest plattelandsindustrie, vanaf godsd.-repressie ook de steden, volledige ramp na herovering Z-Ned. door Fernese & sluiting schelde à exodus!
door braindrain werd Nederlandse knowhow verspreid over heel Europa
ook diaspora door Europees mercantilisme: was moeilijk voor export
uitwijking naar hoofdstad waar aanwezigheid v. elite de vraag nr luxegoederen verzekert
Italië: voornaamste redenen zijn de inzinking v.d. Mediterrane economie + mercantilisme
conclusie: positief voor Europa, negatief voor Ned. & It. (groot verlies + nieuwe concurrentie)