Scandinavisch Complex

Iets later dan de anderen, (in de loop van de 18^e eeuw v. C.) ontstond deze erg rijke cultuur, ondanks de afwezigheid van metaalertsen. Deze rijkdom is te wijten aan de amberwinning, mogelijk aan de Baltische stranden, en het handelsnetwerk via de Noordzee en de rivieren. Amber is goudkleurig, brandbaar fossiel hars dat geliefd was omwille van de bewerkbaarheid voor sieraden zoals kraaltjes. De amberroutes liepen tot in het Middellandse Zeegebied.

Vooral in Jutland zijn enorm veel grafheuvels te vinden, die in de 19^e eeuw massaal werden opgegraven door de bloei van de archeologie. Het betreft hier inhumaties in houten kisten of stenen grafkamers, en in een later stadium crematies. De eiken, onversierde sarcofagen waren uitgeholde boomstammen, die blijk geven van een goede conservering door de organische zuren. De heuvels zelf werden afgedekt met stenen of plaggen en vormen vaak een relatief klein grafveld, ingericht op de ruggen.

Via ondermeer de vrouw van Egtved is de kledij van deze cultuur bekend. Het is echter onbekend of deze trui, touwrok en kousen dagelijkse kledij waren. Velen menen van niet door de medeaanwezigheid van sieraden in brons, waarvan een schijf de opvallendste is, en berkenbasten doosjes, mogelijks met rituele functie. Andere vondsten zijn de vrouw van Skodstrup met een fijn wollen haarnetje en mannen, zoals die van Muldbjerg, met capes, hoed en een soort peplum met riem.

Talrijk zijn ook de sporen van de rijke en gevarieerde bronsproductie. Voorbeelden hiervan zijn een scheermes of statussymbolen zoals de schijven, bijlen en wapens.

Men bouwde drieschepige, houten gebouwen met een strodak die functioneerden als een woonstalhuis. Deze waren twee- of driedelig met ook een stal (een soort veeboxen) en vermoedelijk ook een opslaggedeelte. Deze wijzen op de gemengde landbouweconomie.

Per fase werden een paar boerderijtjes gevonden met enkele bijgebouwen. Een dergelijke kern had een dichte band met een funeraire plaats.

Ook voor Scandinavië moet maritiem transport erg belangrijk geweest zijn. De vele afbeeldingen van boten op rotsgraveringen en metalen objecten wijzen hierop. De schepen lijken echter complexer in elkaar te steken, dan de schepen die teruggevonden werden in Dover. Ze hebben namelijk een uitgesproken voor -en achterschip, en worden meestal bemand door roeiers. Soms is zelfs een zeil afgebeeld. Deze schepen zouden gebruikt geweest zijn voor enerzijds lokaal maritiem transport ( langs de kusten van de Baltische Zee), maar waarschijnlijk werden ook grotere afstanden over de zee afgelegd (misschien zelfs via de Baltische Zee naar de Noordzee). Het is tevens niet helemaal uitgesloten dat amber via rivieren als de Oder of de Weichsel werd ingebracht.

Een merkwaardig graf uit de vroege Scandinavische bronstijd, is het graf van Kivik (ca. 1700v.C-1500v.C.). Deze zou kunnen getuigen over de lange reisafstanden per boot. Onder een stenen grafheuvel werd namelijk een grote stenen grafkamer gevonden, die versierd was. Acht platte stenen waren versierd met afbeeldingen van paarden, tweewielige wagens, gespaakte wielen, boten, enz. Mogelijkerwijze zijn het afbeeldingen die de lange reizen van de overledene afbeelden. Inspiratie voor dergelijke afbeeldingen moeten we halen in Oost-Europa, of zelfs is de Aegeïsche wereld, en zouden kunnen wijzen op de prestige die men verwierf door het maken van dergelijke grote reizen.