Innovaties XV – XXI als graduele versnellingen

vanuit perspectief v.d. ME kunnen innovaties v.d. 15/16^de eeuw beter omschreven worden als graduele versnellingen dan als radicale breuken (o.a. de boekdrukkunst[1])

XIII: schriftcultuur

- vanaf 13^de eeuw toename gebruik v.h. schrift

- gebruik v. volkstaal zodat meer mensen deel hadden a.d. schriftcultuur

- perkament enkel nog voor luxeboeken

- aanhoudende groei mogelijk door goedkoper papier (boekjesverspreiding Moderne Devotie)

Mediarevolutie??

boekdrukkunst heeft de verspreiding v. politieke, religieuze & wetenschappelijke opvattingen aanzienlijk bevorderd, maar toch was het niet de techniek zelf die deze mediarevolutie teweegbracht

→ eerder de sterk toegenomen vraag naar devote lectuur om stil te lezen (door behoefte aan meer geïndividualiseerde geloofsbeleving)

→ volgens Uwe Neddermeyer is productie handgeschreven boeken 2 keer x10 gegaan tijdens de late Middeleeuwen

→ nood aan efficiëntere productiemethoden!