Goederen en geld

• Verre handel

- slechts klein deel van totale commerciële omzet

- MAAR: toch richtinggevend geweest

=> omdat het onmisbare schaarse goederen betrof; het grootste kapitaal vereiste en een strategische invloed kon uitoefenen op de hele economie

- Handel met het oosten

• XII

Befaamde handel in de oosterse specerijen passeerde nog langs Alexandrië (Venetianen en Genuezen gevestigd)

→ alleen Italianen verdelers van mediterrane en oosterse producten in rest van Europa

→ Italiaanse handelaren probeerden hun afhankelijkheid van oosten te verminderen dr zelf producten te gaan vervaardigen die in Europa niet eerder bestonden:

- zijderups

- katoen en suikerriet

- papier

• Italianen bieden?

Wat hebben Italianen in ruil te bieden voor hun handelpartners in het oosten?

→ eeuwenlang veel minder dan ze zelf kochten; dit leidde tot

- aanhoudende afvloeiing van edelmateriaal

- het verschil in de betalingsbalans moest bijgepast worden in liquide betaalmiddelen

• Behoefte aan zilvergeld groeit

> toename van het handelsverkeer

- aanbod was echter kleiner; dus ging men op zoek naar naar zilverhoudende ertslagen (Bohomen, Saksen, Tirol); deze volstonden echter niet.

- op lange termijn ging men de zilverinhoud van munten verlagen = devaluatie. Met dezelfde hoeveelheid zilver bracht men dus meer geld in omloop.

- begin 13^e eeuw de eerste westerse goudmunten sinds de 7^e eeuw.

- Genua en Florence in 1252 over tot de uitgifte van munten in zuiver goud (drie munten werden voor eeuwen de standaardmunten van heel Europa)

=> de evolutie van de betaalmiddelen weerspiegelt de krachtige groei van het goederenverkeer en diensten, althans tot midden van de 14^e eeuw.

• Eindbeschouwingen
  • Europese markt was tijden de 14^e en 15^e eeuw al verregaand geïntegreerd en lieten de effecten van de commercialisering in de voorsprongsgebieden zich ook in de periferie zien.

• maritieme handel zou pas in de 17^e eeuw van de Middellandse Zee naar de Noordzee verschuiven, tot dan vervulde die een schakelfunctie tss noordelijke en zuidelijke economische systemen

• Tijdens late ME nam handelsverkeer sterk toe; opmerkelijk aangezien na 1300 de Europese bevolking met 1/3 verminderde, maar ...

- door bevolkingsafname = levensstandaard overledenen neemt toe => meer luxe en buitenlandse producten veroorloven

- door commerciële expansie kwam dynamiek op gang die steeds nieuwe winstmogelijkheden verkende en zich dus aanpaste aan de vraag