Fransen en Engelsen
- Gepubliceerd in Geschiedenis
- Lees 2517 keer
- republiek was het oneens met Spaans-Portugees monopolie
- bovendien embargo’s ingesteld: specerijen waren peperduur voor de Republiek
- veel geld in de Republiek o.m. door import van vluchtelingen
- doorbraak kwam echter met de know-how van Jan Huygen van Linschoten die in 1584 aartsbisschop van Goa was:
o kon de hand leggen op strikte Portugese geheimen inzake zeilaanwijzingen
o publiceerde in 1596 zijn “Itineriario”
- voorcompagnieën tussen 1595 en 1602. Vijftien vloten
- 1602: tegen onderlinge concurentie: Verenigde Oost Indische Compagnie
o monopolie van de staatse handel ten oosten van Kaap de Goede Hoop
o de compagnie kreeg soevereine rechten over haar gebied
o de “Heren XVII” waren de bewindvoerders van de compagnie
o in China en Indië: handelsaanwezigheid
o in de Indonesische archipel: specerijen en stichting van Batavia in 1619
o in 1637 werd Ceylon ingelijfd: kaneel.
- Bij de afloop van het Twaalfjarig Bestand in 1621 werd de WIC opgericht,
o bestuurd door de “Heren XIX”
o geen soevereiniteitsrechten
o concentratie op goud en slavenhandel en de productie en handel in suiker
o vestigden zich tussen de mondingen van de Orinoco en de Amazone
o 1620
§ stichting Nieuw Nederland
§ stichting een reeks handels- en landbouwnederzettingen rond de Hudsonrivier met als hoofdplaats Nieuw Amsterdam
§ handel in bont
§ in 1664 door de Engelsen verdreven
A. Fransen aanvankelijk verhinderd door burgeroorlogen
· Brazilïe: door Portugezen verdreven
· Monding van de Amazone: Martinique, Frans Guyana
· Florida: pogingen van nederzettingen door Franse Hugenoten maar Spaans verzet
· De noord-oostkust van Amerika
o via NW zoeken naar weg voor Azië
o Huiden
o Canada : La Nouvelle France 1606: stichting Québec
B. Engelsen: weinig interesse van de Tudors
· weinig interesse van de Tudors, bondgenootschap met Spanje
· ook de Engelsen zochten een NO doorvaart voor de specerijenhandel.
· West Afrika: rond 1550 handel in Marokko en Goudkust
o Engelse schepen participeerden aan de driehoekhandel
o Onder Elisabeth I barste de concurentie los.
o Panama/Caraibisch gebied: Francis Drak, officieel piraat. Ook reis rond de wereld
· NO van het Amerikaans continent
o Virginia 1584: geen plundertochten maar emigratie
o Plymouth (Massachussets) Pilgrim Fathers 1620 “ Grote Puriteinse migratie”
· in 1620 met Maryflower naar Amerika waar ze in Cape Cod landden
· “Grote Puriteinse Emigratie”.
· 1600 East India Company:
o oprichting van factorijen in Indië en Borneo
o botsingen met Spanjaarden, Republiek en Portugezen
V. het Iberisch monopolie definitief doorbroken: de Republiek
· republiek was het oneens met Spaans-Portugees monopolie
· bovendien embargo’s ingesteld: specerijen waren peperduur voor de Republiek
· veel geld in de Republiek o.m. door import van vluchtelingen
· doorbraak kwam echter met de know-how van Jan Huygen van Linschoten die in 1584 aartsbisschop van Goa was:
o kon de hand leggen op strikte Portugese geheimen inzake zeilaanwijzingen
o publiceerde in 1596 zijn “Itineriario”
· voorcompagnieën tussen 1595 en 1602. Vijftien vloten
· 1602: tegen onderlinge concurentie: Verenigde Oost Indische Compagnie
o monopolie van de staatse handel ten oosten van Kaap de Goede Hoop
o de compagnie kreeg soevereine rechten over haar gebied
o de “Heren XVII” waren de bewindvoerders van de compagnie
o in China en Indië: handelsaanwezigheid
o in de Indonesische archipel: specerijen en stichting van Batavia in 1619
o in 1637 werd Ceylon ingelijfd: kaneel.
· Bij de afloop van het Twaalfjarig Bestand in 1621 werd de WIC opgericht,
o bestuurd door de “Heren XIX”
o geen soevereiniteitsrechten
o concentratie op goud en slavenhandel en de productie en handel in suiker
o vestigden zich tussen de mondingen van de Orinoco en de Amazone
o 1620
§ stichting Nieuw Nederland
§ stichting een reeks handels- en landbouwnederzettingen rond de Hudsonrivier met als hoofdplaats Nieuw Amsterdam
§ handel in bont
§ in 1664 door de Engelsen verdreven