Frankrijk: het concentrische model

Kenmerken

- Franse monarchie ontwikkelt zich zeer laat; ontwikkeling pas vanaf einde 12^e eeuw; nog na Lodewijk VI ( 1108-1137) en Lodewijk VII ( 1137-1180)

- gebied ingesloten door territoriale vorstendommen; in theorie afhankelijk van de kroon, in praktijk autonome monarchale staatjes (vb. hertogdom Normandië, graafschap Vlaanderen,..)

- de Franse koningen dienden bovendien hun aanspraken te verdedigen tegenover feodale heren die hun kasteelgebieden (châtellenies) met alle middelen verdedigden

Geschiedenis

1152

Lodewijk VII en Eleonora scheiden wegens bloedverwantschap

=> Lodewijk huwt iemand uit het huis van Champagne en zij schenkt hem een zoon ( hetgeen feitelijk de reden was tot scheiden, bij vorig huwelijk; twee dochters)

→ 1285: graafschap Champagne valt toe aan Franse kroon

→ unie Noord –en Zuid-Frankrijk ( tot stand gekomen in 1137 door huwelijk met Eleonora, hertogin van Aquitanië) valt uiteen

=> Eleonora huwt Hendrik Plantagenet, graaf van Anjou

→ echtpaar heerst over een derde van Frankrijk

→ 8 kinderen; samen met hun ouders verspreiden zij de troubadourlyriek en rond 1180 de hoofse roman ( adellijk gedragsmodel voor gans Europa)

Capetingers

Capetingische monarchie ontwikkelt zich onder Filips Augustus:

- 1180: Atrecht en Sint –Omaars worden verworven

- 1185: confrontatie met graaf van Vlaanderen; het zuidelijke deel van diens territoria wordt verworven >> hieruit wordt Artesië gevormd

- 1204: confrontatie met Jan zonder Land; Normandië en de gebieden langs de Loire worden veroverd door Franse troepen ( cf. slag bij Bouvines, A.7)

- 1208: kruistocht tegen de albigenzen

50 jaar na 1180

oppervlakte van het gezag van de Franse kroon verviervoudigd:

- 1213: Toulouse wordt ingelijfd door Simon van Montfort ( N – Franse baron)

- 1229: zoon van voormalige graaf van Toulouse moet de steden Beaucaire en Carcassonne afstaan

>> Aragon heeft geen invloed meer ten Noorden van de Pyreneeën

>> Frankrijk incorporeert Languedoc

=> vanaf 1463 tot in de 18^e eeuw blijft de Franse monarchie uitbreiden door stelselmatige annexatie van voorheen autonome territoriale vorstendommen