Eerste IJzer in Europa

De oudste ijzeren objecten dateren reeds uit de tijd van het eerste brons, maar pas veel later werd ijzer het gangbare metaal. Echter, eens de technologie op punt stond kende de metallurgie een snelle verspreiding over Europa vanuit het oosten. Dit is te verklaren doordat het erts alomtegenwoordig was, maar de behandeling ervan veel moeilijker is. Eerst dient men te op te warmen in laagoventjes op een constante temperatuur, om zo het erts zelf niet te verbranden, nadien volgt nog een zuiveringsproces alvorens het smeden kan worden aangevat.

Op het mentale vlak werd ijzer weinig geapprecieerd. Hoewel het aanvankelijk gebruikt werd voor luxeproducten, kwam het metaal al gauw in de dagdagelijkse sfeer, zoals het gebruik voor wapens. Door zijn functie als leverancier van werktuigen daalde ijzer op de sociale ladder, in tegenstelling tot brons, dat men blijft bewerken voor onder andere sieraden.

Voor dateringen uit deze periode dienen we erg voorzichtig te zijn, daar rond 800 v.C. er een calibratieprobleem, het zogenaamde Hallstattplateau door de verhoogde zonneactiviteit, optreedt. Toch is er een gangbare tijdsrekening opgesteld.

Vanaf dit moment komen onze streken in contact met teksten in het Grieks en later in het Latijn. Deze spreken over “oi celtoi”, waarmee men de noordelijke, schriftloze volkeren bedoelt. We dienen echter kritisch te zijn bij deze bronnen, daar zij de nadruk leggen op wat anders is, en dus op het barbaarse, het ongeciviliseerde. Zo is er bijvoorbeeld een groot verschil tussen de onrealistische weergave van een Kelt zelf, en het standbeeld van de stervende Galliër uit de Griekse beschaving.