Een Europese of mondiale Industriële Revolutie?
- Gepubliceerd in Geschiedenis
- Lees 912 keer
Opkomst van het Westen beschrijven we met een revolutiemetafoor. Revolutie betekent omwenteling, maar staat ook voor een breuk met het verleden. De Franse Revolutie (politiek en sociaal) en de Industriële Revolutie (economisch en sociaal) zijn scharnierpunten tussen het verleden en het heden. Het concept van de industriële revolutie is meer en meer gerelativeerd en zelf ter discussie gestellen. Op 3 gebieden staat het concept momenteel onder druk:
De ‘revolutie’ in een langetermijnperspectief plaatsen. Het is een proces dat zich uitstrekt over decennia en zelfs eeuwen
Verlaten van het klassieke verklaringsmodel van de I.R. dat alleen rekening houdt met veranderingen binnen Europa
De I.R. is veel meer dan een technologische omwenteling. Ze behelst eveneens een omwenteling in het arbeidsproces, in het economisch proces en maatschappelijke proces
De I.R. werd vaak alleen door Westerse bril bekeken. In het beste geval wordt er daarna een comparatieve analyse gemakt. Deze benadering schiet tekort, het moet uit meerdere geografische schalen bestaan:
De regionale schaal
De nationale schaal
De Europese schaal
De mondiale schaal
Als we hem bekijken uit mondiaal perspectief, oog hebben voor 3 extra elementen:
Handelskapitalisme in Europa, vanaf 16de eeuw een commerciële machtspositie kan uitbouwen ten zuiden en ten westen van Europa
De groei van een interne markteconomie in een aantal Europese landen
De populariteit van nieuwe waarden in Europa, zoals individueel ondernemerschap, technologische vernieuwing en een agressieve economische politiek.
Geografisch gezien is de I.R. een Europees fenomeen, maar het blijft geen ‘westers verschijnsel’.
