Economische banden, … meer dan handel

Veel ondernemers laten hun loonadministraties in lagelonenlanden verrichten. Internationale callcenters hebben een enorme vlucht genomen. Dienstverlening uit het buitenland zijn we heel gewoon gaan vinden. Net als het transporteren van goederen heeft de dienstverlening ook de weg van de globalisering ingeslagen. De diensten worden verricht daar waar geschikte arbeidskrachten ze tegen de laagste loonkosten kunnen verlenen. Dienstverlening ontsnapt ook niet aan ‘uitschuiving’.

Multinationale ondernemingen met hoofdkantoren in de kernregio’s investeren in het (semi)perifere China ook vanwege de daar groeiende afzetmarkt. Daar groeit de werkgelegenheid en het inkomen. Philips is een voorbeeld dat op alle multinationale ondernemingen (mno’s) van toepassing is. Deze gigantische ondernemingen hebben vestigingen in landen verspreid over de hele wereld. De eerste multinationals ontstonden al in het handelskapitalisme. Na de dekolonisatie was er sprake van een overname- en fusiegolf. Op die manier wisten de kernlanden hun afgenomen invloed in de periferie te compenseren (neokolonialisme). De hoofdzetels van multinationals zijn sterk geconcentreerd in global cities. Door de spreiding van al hun activiteiten hebben ze de internationalisering sterk bevorderd.

Om het voor multinationals zo aantrekkelijk mogelijk te maken hebben veel perifere landen special (industriële) exportzones ingericht. Een groot aantal regio’s heeft zich op deze manier rondom de Grote Oceaan; de Pacific Rim, een economische sterke positie verworven. De kernregio’s specialiseren zich nu in kennisintensieve industrie en zakelijke dienstverlening. Dit soort voor wereldwijde groei van het kapitaalverkeer. Perifere landen zijn afhankelijk van de belangstelling van buitenlands kapitaal. Net als in de periode van het handels- en industrieel kapitalisme wordt het lot van veel mensen door ondernemingen uit de kernlanden bepaald.