De Koude Oorlog: 1e decennium (1945 – 1955)
- Gepubliceerd in Geschiedenis
- Lees 1640 keer
Wetenschap
- Had getoond heel destructief te kunnen zijn (Hiroshima)
- Angst voor een allesverwoestende atoombom
- § Cesuur in de geschiedenis
- § Mogelijkheid de gehele planeet te vernietigen
Verschillen in organisatie
- SU: communisme (nadeel: geen politieke of economische vrijheid)
- VS: kapitalisme (nadeel: economische crises en hun effecten op de arbeiders)
VN
- 1945° Verenigde Naties
- Doel:
- § Vrede bewaren
- § Veiligheid garanderen
- Verdeeld in 2 organen:
- § Algemene Vergadering
“alle” landen, ook de as-mogendheden (!) (verschil met de volkenbond na WOI)
- § Veiligheidsraad
5 grootmachten (VSA, GB, Frankrijk, SU, nationalistisch China) PERMANENT + VETO
10 wisselende landen
- Slaagt er echter niet in VSA en SU te verzoenen
- 1948: aanvaarding “Universele verklaring van de rechten van de mens”
Verschillen met de volkenbond: - Hoofdkwartier in New York -> Illustreert belang dat de VSA eraan hecht - Elk land heeft één stem (ook de as-mogendheden), maar wel veto voor “grootmachten” |
De Koude Oorlog: Oorzaken en Aard
- Na WOII
- § VSA: sterker dan ooit
- § SU: heel sterk leger (rode leger)
- Perceptie-probleem (!)
- § VSA (president Truman):
denkt dat SU uit is op een globale communistische expansie
DUS:
°containment policy (om dit te voorkomen)
- § SU
voelt zich ingesloten door “kapitalistische vijanden”
DUS:
hervormt Oost-Europa (bevrijd door het Rode Leger) tot communistische buffer
° Ijzeren Gordijn (buffer) (splitst Europa in West en Oost)
- De SU voedt de perceptie van de VSA
- Griekse burgeroorlog (1946 – 1949)
|
- De perceptie-problemen worden gevoed door aanwezigheid van nucleaire wapens
- De VSA stelt voor een internationaal orgaan op te richten dat toeziet op gebruik van nucleaire energie (“Atoomagentschap”)
- § Deze organisatie zou overal ter wereld kunnen controleren en maatregelen treffen
los van het veto-recht in de VN Veiligheidsraad
- § SU wil echter geen buitenlandse inmenging
- § Gebruikt hun veto-recht om de plannen af te blazen
- ° Nucleaire wedrace
- § Veel spionage
° CIA (Central Intelligence Agency)
° Cominform (vernieuwde Derde Internationale)
- Truman Doctrine
- § VSA helpt alle staten die manu militari door communistische rebellen of de SU worden bedreigd
- De VSA voedt de perceptie van de SU
|
- Tegen 1948 heerste er een gevoel van permanente bedreiging aan beide kanten
Duitsland: Berlijnse blokkade en de luchtbrug (1948 – 1949)
- Yalta en Potsdam
- § Duitsland werd opgedeeld in 4 invloedszones (VSA, GB, Frankrijk, SU)
- § Tijdelijk
- Er kwam echter geen akkoord over de opheffing van de bezettingszones
- § VSA en GB wilden snelle opheffing
pro economische heropleving van Duitsland (als hefboom voor Europa)
want bang voor communistisch succes bij economische malaise
- § SU wilde de invloedszone behouden
herstelbetalingen afdwingen
- 1947: VSA, GB & Frankrijk voegen hun invloedszones samen
- § Doelen op een federale republiek
- § Voeren Duitse Mark in
inflatie tegengaan + economische heropleving
- SU ziet dit als een schending van de vredesverdragen en dus een casus belli
- § Blokkeert alle wegen van het Westen naar Berlijn
- Westelijke zone opent een luchtbrug
- § Alles werd ingevoerd via luchtvaart (voedsel, materiaal, …)
- 1949: SU heft de blokkade op
- Aan beide zijden van Duitsland wordt een bewind gesticht
- § Bondsrepubliek Duitsland (Westen)
- § Duitse Democratische Republiek (Oosten)
- Dit betekende de effectieve scheiding van Duitsland