De communistische wereld: De Sovjet Unie en Oost-Europa

Herhaling

- Veel deportaties naar Siberië na WOII

- Baltische staten geannexeerd tijdens WOII

- Alles is goed om de terreur te legitimeren

Stalinisme na WOII

- Etnische “zuiveringen”

• ^§ Massale deportaties naar Siberië

- Macht van het Volkscommissariaat voor Interne Zaken Ý (NKVD , later KGB)

• ^§ Geheime politieke politie

- Alles wat afweek van Stalin’s visie werd verworpen

- Antisemitisme (officieel antizionisme)

Khrushchev: poging tot reformatie

- Na  Stalin komt er een machtsstrijd

• ^§ De communistische partij wil niet dat 1 persoon nog alle macht heeft
• ^§ Toch komt Khrushchev als leider naar voren

- Hervormingen

• ^§ Culturele en intellectuele vrijheid Ý
• ^§ Macht NKVD Þ
• ^§ Destalinisering

 hernoemen van steden die naar hem genoemd waren (oa Stalingrad -> Volgograd)

 standbeeld van Stalin wordt verwijderd

• ^§ Economische decentralisatie

 ° regionale economische raden

• ^§ Extensivering van de landbouw

 MISLUKT!

 onvruchtbare gronden

- Buitenlandse politiek

• ^§ Probeert banden met het westen te verbeteren
• ^§ Lukt niet door Cuba-crisis (cf. infra)

- DUS fail door:

• ^§ Mislukken extensivering landbouw
• ^§ Roekeloosheid
• ^§ Terugtrekking uit de Cuba-crisis
• ^§ Pogingen tot interne hervorming van de communistische partij

- Brezhnev volgt hem op

Ondertussen

- SU bezit kernwapen

- 1958: SU lanceert Spoetnik 1 (satelliet)

- Economie was in bloei

• ^§ Focus op militaire en zware industrie

Oost-Europa

- Baltische staten (Estland, Letland, Litouwen)

• ^§ In 1940 door SU geïncorporeerd als Sovjets

- Polen, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Tsjecho-slowakije

• ^§ Blijven formeel onafhankelijk, maar de facto vazalstaten
• ^§ Op het einde van de oorlog onder invloedssfeer van de SU gekomen

- DDR (Oost-Duitsland)

• ^§ Communistische satellietstaat van de SU

- Joegoslavië en Albanië

• ^§ Communistisch, maar los van de SU

- Finland = uitzondering

• ^§ Neutrale staat

- Oostenrijk

• ^§ Onafhankelijk in 1955
• ^§ Neutrale staat
• ^§ Bezet door de 4 geallieerden in 4 invloedszones

Consolidatie van het communisme

- Elke vorm van tegenstand werd als (neo-)nazistisch en collaboratie gezien

- Nationalisatie van de economie

• ^§ Definitieve doodsteek voor de grootgrondbezitters

- Extensivering van de landbouw

- Collectivisering van de landbouw (niet overal)

- Industrie Ý

• ^§ Sterke focus op de zware industrie
• ^§ Sterk in het voordeel van de SU

- Militair akkoord: Warshaupact

• ^§ Tegenhanger van de NAVO
• ^§ Bondgenootschap: SU, Polen, Hongarije, Roemenië, Bulgarije & Tsjecho-slowakije

- Joegoslavië bleef onafhankelijk van de SU!

• ^§ Olv Marshal Tito

Repressie in Oost-Duitsland, Polen en Hongarije (1953 – 1956)

-  Stalin in 1953

• ^§ Satellietstaten hopen op meer vrijheid
• ^§ Khrushchev komt aan de macht in de SU

- Khrushchev beweert meer “richting socialisme” te gaan

• ^§ Poging om Tito (Joegoslavië) voor zich te winnen

- Vele Oost-Europese landen dachten dat er meer vrijheid zou komen

- DDR: opstand in Oost-Berlijn snel neergeslagen

- Polen

• ^§ 1956: opstand geleid door communistische leiders zelf
• ^§ Tegen de SU
• ^§ Voor onafhankelijkheid en meer vrijheid
• ^§ Olv Wladyslaw Gomulka
• ^§ Politieke controle Þ
• ^§ Economische controle Þ
• ^§ Collectivisering Þ
• ^§ Relaties met de kerk hersteld
• ^§ Band met Moskou Þ
• ^§ Gomulka-regime blijft tot 1970 aan de macht in Polen

 steeds meer repressie

- Hongarije

• ^§ 1956: Opstand tegen de SU
• ^§ Olv Imre Nagy
• ^§ Pro reformaties
• ^§ Vrijlating politieke gevangenen
• ^§ SU reageert hard: repressie

 Nagy wordt vervangen door SU-minded Jánós Kádar

 manu militari herstelling van de macht van de SU

 vele doden en migraties

• ^§ Het Westen heeft hier niet ingegrepen!
• ^§ Toont aan dat men elkaars invloedszones respecteerde