Analyse Marcel Duchamp - Nude Descending a Staircase

Naam: Nina te Velde Studentnummer: 369779 Datum: 22-10-2012 Woordenaantal: 550

Duchamp, de kunstenaar die de kunst veranderde

Wanneer je voor het eerst een blik op het schilderij van Marcel Duchamp werpt, begrijp je níet goed wat er nou precies te zien is in de vele vormen van allerlei groottes. Naarmate je langer kijkt, begin je er een mens in te zien, die naar beneden lijkt te lopen. Dan zegt de titel van het werk het al: ‘Nude descending a staircase’. Een naakte persoon die de trap afloopt. Het lijkt net of het hele schilderij beweegt, wat kenmerkend is voor het futurisme (Goodyear, A.C., McManus, J.W., Quick, J.E., Koenig, A. & Dempsey, K.T., 2010).

In de futuristische kunst staan de vooruitgang, de nieuwe technologie en de energie van het moderne leven centraal. Volgens de futuristen moet kunst de eigen tijd reflecteren. Typerend voor futuristische kunst is dat er geen rustpunt in het schilderij te vinden is (Benton & DiYanni, 2012). Zo ook in het werk van Duchamp; alles lijkt te draaien en te bewegen. Juist het toepassen van beweging was uniek toentertijd. De critici uit Frankrijk –

Duchamp vertoonde het werk eerst in Frankrijk in 1912 – vonden het werk niet passen bij het kubisme, de heersende kunstvorm toen (González-Ehrlich, 2005). Het werk bevatte wel een analyse van vorm, wat typerend kubistisch is, maar ook een van beweging, wat typerend futuristisch is. Deze twee waren nog niet eerder samengebracht. De invloed van het kubisme is terug te zien aan de versnippering en synthese van de vormen en de invloed van het futurisme is terug te zien aan de dynamiek en de krachtige en sterke lijnen in het schilderij (Benton & DiYanni, 2012).

Echter, een ware oproer ontstond in de VS toen Duchamp het werk tentoonstelde in de New York Armory Show in 1913. Bezoekers waren erdoor verbaasd; het werk opende de ogen van het publiek voor abstracte kunst. Duchamp verwierf hierdoor internationale faam (“Artist Marcel Duchamp Dies in France at 81: Won Notoriety with Modernist Picture

Entitled ‘Nude descending a staircase’’, 1968).

Deze internationale faam die Duchamp voor dit werk heeft gekregen, vind ik terecht. Het is een vernieuwend werk en door het verleden los te laten, heeft het werk de kunstwereld uit zijn evenwicht gehaald (González-Ehrlich, 2005). Zo voel ik me ook, wanneer ik naar het schilderij kijk. De persoon in het schilderij lijkt te wankelen, waardoor ik een onrustig en zelfs een beetje duizelig gevoel krijg. Dat komt ook door de vele vormen die lijken te bewegen.

Het beweeglijke futurisme behoort tot het modernisme. In het modernisme willen kunstenaars breken met bestaande tradities; het verleden moet losgelaten worden. Het experiment en de artistieke vrijheid kwamen centraal te staan in de zoektocht hoe men de werkelijkheid op een meer abstracte manier kon vastleggen (Benton & DiYanni, 2012). Het modernisme leidde tot een reeks van kleine stromingen. Duchamp was hierbinnen zowel de grondlegger van de futuristische en de dadaïstische kunst, als van grote invloed op de surrealistische kunst (Alexandrian, 1977).

Daarnaast is de invloed van Marcel Duchamp op de hedendaagse kunst groot; zijn werk wordt nog steeds bewonderd en verzameld. In 2006 benoemden Britse kunststudenten

Duchamp tot de meest invloedrijke artiest in de geschiedenis (Alexandrian, 1977). Tenslotte behoort Duchamp tot het modernisme, de stroming die het mogelijk heeft gemaakt dat alle hedendaagse kunstenaars geen vaste afbakening meer hebben bij het maken van kunst (Benton & DiYanni, 2012).

Literatuurlijst

Alexandrian, (1977). Marcel Duchamp. Bonfini Press, Nafels, Zwitserland.

Artist Marcel Duchamp Dies in France at 81: Won Notoriety with Modernist Picture Entitled ‘Nude descending a staircase’. (1968, oktober). Los Angeles Times.

Benton, J.R. & DiYanni, R. (2012). Arts and Culture: An Introduction to the Humanities.

Fourth Edition, Volume 2. Prentice Hall, Pearson.

González-Ehrlich, E. (2005). Artist’s Works Profile and Analysis on the Nude in art Proposed by Duchamp and Coteau. School of Doctoral Studies Journal.

Goodyear, A.C., McManus, J.W., Quick, J.E., Koenig, A. & Dempsey, K.T. (2010). The

Dynamics of Portraiture: Inventing Marcel Duchamp. National Portrait Gallery,

Smithsonian Institution, Washington D.C.