atheïstisch extentialisme; antwoord op vraag naar uit- en zin-zicht
23.1 humanistisch of atheïstisch extentialisme
L’existence précède l’essence
- je suis, donc je pense, j’agis, je veus, j’ai peur met het menselijke zijn als toevalligheid.
L’autre
- ‘de andere’ , een concept dat we ontdekken als een deel van de ‘werkelijkheid-voor-ons’
-> intersubjectiviteit = ‘we vormen door observaties onbewust een beeld vd anderen en onze mede-wereld’
- pas wanneer deze observaties bewust: existentiële benadering
Exister c’est choisir
- de mens is fundamenteel vrij (zowel gegeven als zware opdracht)
- we proberen steeds weer aan die opdracht te ontsnappen omdat het net zo zwaar is
- o.a. ahv la mauvaise foi; verantwoordelijkheid door ondraaglijke angst van je af schuiven
-> angst komt voort vanuit de ervaring vh absurde vh leven, het weten over het niets
-> geen sprong in de religie zoals Kierkegaard (Sartre is atheïst)
- net doorheen de ervaring van die angst existeer je
L’existentialisme est un humanisme
- geen wanhoop, net een echt menselijk leven mogelijk hierdoor (keuzevrijheid)
- net door verwerping Godsidee, krijgen mensen de plaats die hun toekomt
-> we kiezen wat voor ons het beste is
-> ‘de mens is niets anders dan wat hij van zichzelf maakt’
- het principe legt dus een grote verantwoordelijkheid bij de mens, men gelooft niet in een
God die maakt dat mensen niet doen omdat hij het zegt
- deze verantwoordelijkheid omvat de hele wereld. ; ‘wat zou gebeuren als iedereen handelt zoals jij’
-> dit gebeurt immers niet, toch moet men het zich vragen
-> deze vraag negeren is immers een teken van kwade trouw
-> zo is de mens in staat ‘goed’ te doen zonder God
23.2 sociale filosofie
- Sartre ‘koos’ vanuit zijn menselijke vrijheid voor een leven id oppositie;
-> communistische partij, verzet tegen fascisme, …
-> toch bleef hij kritisch tov het officiële marxisme: enkele stellingen
- zolang kapitalisme: marxisme enige filosofie die zich zinvol met de hele werkelijkheid bezighoudt
-> andere theorieën incl. existentialisme -> onafhankelijke ‘enclaves’
- Sartre wijst op het reële karakter van de gevoelens (kierkegaard->vlucht, sartre->ervaring)
en de beperkingen van het intellect
- ‘synthese tss Marx en Kierkegaard’: iedereen als deel van structuur zien is van belang, maar
correctie noodzakelijk dat individuele persoon meer is dan slechts deze categorie.
- praktijk van de bevrijding is noodz. omdat vrijheid nooit kan worden losgemaakt vd anderen (door subjectiviteit)
- Waarom onafhankelijkheid vh existentialisme bewaren? ; onderscheid
- interpretatie vd geschiedenis en de werkelijkheid (Marx, marxisten)
- concrete benadering van deze werkelijkheid (Sartre, existentialisten)
- marxisme zonder existentialisme: dogmatisme, verstarring
- existentialisme zonder marxisme: pessimisme of nieuwe vorm v religie
