Proto-industrie = Een vorm van industriële revolutie  Voorbereiding op de IR

• Vlaanderen Vlas en linnennijverheid/Wol
• Gent en Ieper: Laken
• Brussel, Oudenaarde, Doornik Tapijten
• Luik Metaalindustrie/Wol

Productie in 18^de eeuw = In ambachtelijke ateliers in steden/ bij boeren thuis volgens systeem van putting out

Putting out = Een groothandelaar of koopman-ondernemer leverde grondstof en haalde de afgewerkte producten tegen een stukloon op om ze op de binnenlandse markt of in het buitenland te verkopen

Voorbeeld
Adam Smith’s “An inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations”, waarbij hij uitlegt hoe arbeidsdeling in een speldenmanufactuur de productiviteit opdrijf, een bron van ‘wealth’

Op het platteland vormde het gezin de economische basiseenheid

Autonomie = Gezinnen waren vrij in het bepalen van begin-einde en tempo van het arbeidsproces, maar dit was zeer relatief door het lage loon die ze er maar voor kregen

Gedurende industrialisatie = Arbeidsverhoudingen zoals fabriekarbeid, wever betaalt voor arbeid en niet voor product, haalde grondstof bij ploegbaas.

“Travail à façon” = Eindproduct moest aan standaarden voldoen

Manufactures =Grote ateliers zonder machines, artisanale wijze met hand en gereedschap
> Andere vorm van proto-industrie

• Eerste stap naar een andere arbeidsorganisatie  Arbeid en specialisatie
• Ander vorm van verloning  Uurloon ipv stukloon

Industriële revolutie = Overgang van agrarische naar industriële maatschappij ging gepaard met andere verschuivingen:

• Politiek vlak Vestiging burgerlijke democratieën
• Landbouw Nieuwe technieken/gewassen
• Demografisch Demografische transitie

Hobsbawm spreekt over ‘Age of revolution’ (1789-1848), deze twee data stellen het dubbele karakter van de revolutie voor, politiek en economisch.

1789: Franse revolutie & bouw eerste moderne fabriek in Lancashire.
1848: Bouw eerste spoorwegnet.

Industrious revolution = Een proces van graduele transformatie tijdens de eeuw voor de zogenaamde industriële revolutie
> Jan De Vries (1994)

De neolithische revolutie = De eerst economische revolutie in de geschiedenis van de mensheid
> Sedertdien is landbouw de belangrijkste bron van het bestaan van de wereld

Tweede belangrijke censuur in de economische geschiedenis = De overgang van een agrarische samenleving naar een industriële maatschappij (Eind 18^de eeuw)

Ontwikkeling van de industriële maatschappij in de 19e eeuw tot de ‘industriële revolutie’ in de 20^e eeuw.

Eerste industriële evolutie einde 18^de eeuw in Engeland
Tweede industriële evolutie einde 19^de eeuw

• Traditional society : overwicht landbouw, behoeftebevrediging, politieke macht grondbezitters.
• Transitional stage: 17-18^de eeuw in West-Europa, ontwikkeling voorwaarden voor de ‘take-off’, nieuw soort ondernemen, landbouwproductiviteit stijgt.
• Take-of into self-sustained growth: fase van industriële revolutie einde 18^de eeuw. Groei wordt als normaal beschouwd, nieuwe technieken overal toegepast in industrie.
• Drive to maturity: 40-60 jaar na take-off, duurzame groei
  
  
• The age of high mass consumption: einde ’50, productie consumptiegoederen, deel T.W besteed aan sociale zekerheid, levenstandaard en verwachting stijgt.

* Take-off: vliegtuig dat begint te vliegen.

• Indeling hedendaagse geschiedenis
  • Fordisme (19^eeeuw, doorbraak na WO2)
    • Lopende band, arbeiders goed betalen zodat ze zelf een auto kunnen kopen
    • Hoogtepunt: the golden sixties
    • Post-fordisme (vandaag)
      • Kenmerk: flexibele productie
      • Wereldeconomie
  • Indeling van Hobsbawn (1917)
    • Britse historicus
    • Gefundeerde periodisering van de hedendaagse geschiedenis
      • The age of revolutions: revolutie op alle vlakken
      • The age of capital: kapitaal verovert alle domeinen economisch leven
      • The age of empire: vrede,internationalisering en kolonisering
      • The age of extremes, the short twentieth century : extreme ideologieën (fascisme en communisme)

21e eeuw?

• In teken van de negatieve impact van de economische en demografische groei op de overleving van de menselijke soort en de planeet.
• Spectaculaire stijging van materiële welvaart, versnelling groei bevolking en productiviteit
• “Rostow” : vergelijkt de voortgang van de geschiedenis met een vliegtuig dat op snelheid moet komen om te kunnen vliegen.
  • Na Take-off  Drive to maturity  werkelijkheid: sneller en sneller vliegen, crashen?