Romeins wegennet

• niet geschikt voor vervoer massagoederen (dienden enkel militaire en bestuurlijke belangen)
• werd sinds de val van het RR niet uitgebreid, enkel beperkt gemoderniseerd

=> meeste transport diende dus via scheepvaart te gebeuren.

• Scheepvaart

• was praktisch: Middeleeuwse steden ontstonden langs waterknooppunten
• allerlei maatregelen die scheepvaart dienden te vergemakkelijken: aanleg kanalen, sluizen, pakhuizen,...

• Transportkosten

• Kostprijs transport was enorm (men moest tol heffen om bv de aanleg van de Gotthard tunnel te financieren)
• transportkosten hadden een belangrijk aandeel in de marktprijs van de goederen

=> Daarom probeerden handelaars de transportkosten te drukken om zo goedkoop mogelijk te kunnen zijn => door deze pogingen ontstonden vernieuwingen in de scheepvaart

• Vernieuwingen

• ontwikkeling kompas + stijgende geografische kennis (beide dankzij arabieren) = ontwikkelen ‘Portolaankaarten’

• scheepsbouw: roer wordt a achtersteven bevestigd

→ Noordzee: Kogge blangrijkste schip

→ Middellandse Zee:

* Galei, enkel nog luxegoederen

* massatransport eerst ‘Nave’, dan ‘Cocca’ gebruikt

• Geest vernieuwing transport kwam ook tot uiting in verre reizen (bv Willem Van Ruusbroeck, Marco Polo)

- niet enkel luxegoederen verhandeld, maar ook dagelijkse consumptiegoederen (bv. laken)

- handelaars afkomstig uit West – Europa (ipv vroeger enkel uit Verre Oosten)

- handel gebeurde massaal (dankzij stijgende vraag en groeiende mogelijkheden transport)

geluksfactor? Eerste handelaars waren avonturiers die rijkdom maakten (sommige van die avonturen beschreven in zgn ‘Heiligenlevens’

Intern

langzame verhoging agrarische productiviteit: overschotten konden worden verhandeld (meestal ging het om gespecialiseerde producten => ontstaan specialisatie)

Extern

omkering krachtsverhouding W-Europa- omliggende culturen:

• handel in periferie W-Eur met economisch ontwikkeldere gebieden zorgde voor dynamiek
• zuivering van Tyrheense Zee door Genua en Pisa van zeerovers => handel mogelijk