Volgens pessimistische cultuurcritici werkte de industriële productie van de cultuurgoederen vervlakking in de hand. De notie van “cultuurgoed” scheen regelrecht in tegenspraak met de notie van “massaproduct”. Massaproducten werken enkel de nivellering in de hand; zo ontstond een cultuur van de grootste gemene deler.

T.S Eliot verdedigt een cultureel elitarisme: het behoud van het cultureel erfgoed mag niet aan de massa worden overgelaten. Er is dus nood aan een elite van gevormde en toegewijde cultuurminnaars. Ook het gezin speelt een grote rol: het fungeert als doorgeefluik van (traditionele) cultuur en houdt de massavorming tegen: individuen blijven gebonden aan hun sociale positie. Ook de traditionele volkscultuur werd aangetast door de massamedia.

Levis vreest dat de cultuur in verval is. Hij idealiseerde de oude organisch Engelse volkscultuur. De massacultuur biedt bevrediging op het laagste niveau, en wel meteen, zonder inspanning. Zijn standpunt komt neer op een complete verwerping van de technologische en wetenschappelijke basis van de moderne cultuur. Zijn kritiek was erg invloedrijk. De massacultuur is onderhevig aan de wet van Gresham (bad money drives out good money): bad taste drives out good taste.

De film is de kop van jut in de Amerikaanse massacultuurproductie. Duhamel analyseert de structuur van het filmisch beeld: “ik kan al niet meer denken wat ik wil, de bewegende beelden nemen de plaats in van mijn eigen gedachten”. Kijken= passief registreren.

De film wordt het symbool van de nivelleerde, passieve massacultuur (innerlijke betekenis verdwijnt en atmosfeer van intellectuele onverschilligheid).

Het losmaken van het individu uit de traditionele banden leidde tot massificatie: het vrijmaken van het individu leidde vaak niet tot een sterkere individualiteit. Mannheim: het verschijnsel waarbij het individu totaal zijn individualiteit verliest en zich volledig identificeert met de ongedifferentieerde, traditieloze collectiviteit waartoe het behoort. Ze gaan volledig op in de grote aantallen en de nivellering van de collectiviteit. Daarbij verliezen ze ieder gevoel van differentie.

Bureaucratie: mensen zijn uit-, verwisselbaar. Alle individuen zijn gelijk; geatomiseerde maatschappij.

Le Bon: massa = fysieke samentroeping van mensen ~> altijd geweest en zullen er altijd. Maar de moderne massa is niet gevormd door slechte of gebrekkige organisatie maar door een verregaande organisatie en regeling. Ze zijn het gevolg van een mechanische verwerking van grote aantallen mensen, die numeriek maar niet kwalitatief verschillen.

Neutrale definitie van massacultuur = geheel van cultuuruitingen die hun verbreiding onder een breed publiek te danken hebben aan industriële reproductie- en distributietechnieken. Aanvang bij de boekdrukkunst; later massale reproductie en distributie van beeld en geluid. Ook advertentietechnieken zijn erg belangrijk.

Hierdoor ontstonden nieuwe waarden, normen en denkbeelden.

Soms wordt het als synoniem voor populaire cultuur (cultuurvormen met grote verspreiding) gebruikt. Het kan ook gebruikt worden als de cultuur die in het leven geroepen is door de massacommunicatietechnologie.

Maar gewoonlijk heeft het een normatief geladen betekenis: nivellerende cultuur, massificatie of handlanger van het kapitalisme (eigenlijk is het een contradictie in terminis).