• Wordt eerst uitgedrukt in een gelukzalige glimlach en later door uitbundig gelach
• Wanneer kinderen nieuwe vaardigheden onder de knie krijgen, lachen ze wat wijst op het feit dat ze verheugd zijn dat ze het motorische en cognitieve meester zijn.
• Verbindt ouders en baby met elkaar en bevordert de competentie van het kind
• Evolutie:
  • Glimlach
    • Eerste weken: wanneer ze voldaan zijn (‘buikje vol’)
    • 6 – 10 weken: eerste sociale glimlach uitgelokt door menselijk gelaat
    • Hangt samen met toenemende gevoeligheid voor visuele patronen
  • Lach
    • 3 – 4 maanden: als reactie op actieve stimuli (spel zoals “Ik ga je pakken”)
    • 10 – 12 maanden: verschillende vormen afhankelijk naargelang de context

Basisemoties zijn universeel en hebben een lange geschiedenis in evolutie (bevorderen van overleving), en kunnen rechtstreeks afgeleid worden uit gelaatsuitdrukkingen
 geluk, belangstelling, verrassing, angst, woede, droefheid en afkeer

De eerste emotionele vertoningen bij baby’s bestaan uit 2 globale toestanden van opwinding:

- Aantrekking tot aangename stimulatie

- Terugtrekken van onaangename stimulatie

Dus nog maar weinig differentiatie ! Geleidelijk aan worden emoties duidelijke, goedgeorganiseerde signalen door “spiegelen” van ouders. (zie samenvattingtabel op einde van hoofdstuk)

- Gelaatsuitdrukkingen zijn de meest betrouwbare aanwijzingen van emoties.

- Emoties spelen een belangrijke rol in ontwikkelingen die Erikson belangrijk vond.
Bv. relaties met verzorgers, verkennen omgeving, ontdekking van het zelf

Volgens Erikson is autonomie tegenover schaamte en twijfel het basisconflict van de peuterleeftijd.
(bij Freud: anale fase, d.w.z. instinctieve energieën (driften) gericht op anaalstreek)

Positieve oplossing als ouders de gepaste begeleiding geven en redelijke keuzes aanbieden
Bv. Wanneer je wil vertrekken wil het kind zijn jas zelf aandoen door te zeggen “ikke doen”. Ouders moeten hem dan niet bekritiseren wanneer hij hierin faalt. Het is dan ook belangrijk dat ze geduldig zijn en begrijpend.
Wanneer ouders te veel of te weinig verwachten van hun kind doen schaamte en twijfel ontstaan, omdat het kind dit nog niet kan.