Direct | Indirect |
Regelen van informele activiteiten met ‘peers’ | Veilige gehechtheid |
Richtlijnen over hoe ze zich moeten gedragen tegenover anderen | Emotioneel expressieve, ondersteunende communicatie |
| Coöperatief spel (vader – zoon ; moeder – dochter) |
Vriendschap bij volwassenen = wederzijdse relatie die omvat:
- Elkaar gezelschap houden
- Delen
- Begrijpen van gedachten en gevoelend
- Voor elkaar zorgen in tijden van nood
-Zo’n (rijpe) vriendschappen blijven duren in de tijd en overleven occasionele conflicten.
Kleuters begrijpen al iets over de uniekheid van een vriendschap, maar enkel gedeelde activiteiten en nog niet wederzijds vertrouwen. Vriendschap in de vroege kindertijd is:
- Iemand die jou leuk vindt, met jou speelt en speelgoed deelt
- Ze veranderen vaak
- Vrienden bieden meer bevestiging, zijn emotioneel expressiever en bieden meer sociale steun dan niet-vriendschappen.
De relaties tussen vrienden zijn al wel uniek bij kleuters.
- Andere vormen in verschillende culturen
- Verschillend belang gehecht aan spel (vooral belangrijk als kinderen en volwassenen elk in een eigen wereld leven)
Longitudinaal onderzoek wijst uit dat:
- Alle 3 soorten spel komen samen voor bij kleuters (vaak overgangen tussen spelvormen)
- De volgorde hierboven voorgesteld klopt, maar spelvormen die later voorkomen vervangen niet de vroegere soorten. Het is eerder zo dat alle types samen bestaan in de kleutertijd.
- Niet-sociaal is het meest frequent bij 3 – 4 jarigen
- Solitair en parallelspel vaak bij 3 tot 6 jarigen
- Het type, NIET het aantal, van sociaal en parallel spel verandert in de kleutertijd
Vandaar het nieuwere idee: binnen elk van de 3 soorten spel neemt de cognitieve rijpheid van het spel toe met de leeftijd.
3 categorieën van cognitieve rijpheid:
(1) Functioneel spel | Eenvoudige, repetitieve bewegingen, met of zonder voorwerpen Bv. over de speelplaats lopen met de armen gespreid. | 0 – 2 jaar |
(2) Constructie spel | Creëren of construeren van iets Bv. samen of alleen een huis bouwen | 3 – 6 jaar |
(3) Rollenspel | Uitbeelden van alledaags en ingebeelde rollen Kan zowel samen als alleen (1 kind kan ook meerdere rollen tegelijk spelen d.m.v. verschillende stemmetjes.) | 2 – 6 jaar |
Vandaar: alleen spelen is enkel een probleem als het een laag niveau van cognitieve rijpheid weerspiegelt:
> Doelloos rondlopen
> “Rondhangen” in buurt van leeftijdgenoten
> Onrijp, repetitief gedrag (functiespel)
