Sociaal past bestaat uit drie delen

1. Maatregelen worden aangekondigd voor de periode onmiddellijk na de Bevrijding
2. Een verplicht sociaal zekerheidsysteem
3. Een stelsen van sociaal overleg

 Vaak voorgesteld als bewijs dat WG en WN wel degelijk tot consensus kunnen komen, ze waren naar elkaar toegegroeid door de ontberingen van de oorlog

Sociale zekerheid (1944) = Wordt gefinancierd door bijdragen van werkgevers en werknemers, aangevuld met een staatssubsidue

Rijksdienst voor maatschappelijke zekerheid (RMZ) = Verdeeld het geld over de verschillende takken van de sociale zekerheid

Verplichting = Elke werknemer in de privé-sector is onderworpen aan de sociale zekerheid

Economie = Moet zorgen voor een nieuwe maatschappelijke vooruitgang en de voordelen van een stijgende productie moeten rechtvaardig verdeeld worden tussen kapitaal en arbeid

Economische vooruitgang = Enkel mogelijk al WN en WG samenwerken

Sociaal pact heeft behoefte aan nuancering

• Belang van verplichting mag niet onderschat worden (vanuit economisch/politiek vlak)
• Sociale zekerheid georganiseerd en gefinancierd door de staat
• Beperkt tot WN
• Niet gedragen door alle organisaties
• Niet enige project voor nieuw sociaaleconomisch systeem
• Anders was het terug naar het vooroorlogse overleg

Sociale zekerheid (1944)

• Bijdragen van WG en WN
• Elke WN is onderworpen
• Uitbereiding van paritair comité tot alle overlegniveaus
• Economische vooruitgang: resultaat van WN en WG die samenwerken

Nationale arbeidsconferentie

• Kon het pact niet in zijn geheel aanvaarden maar stemde wel toe voor loonsverhoging van 60%
• Discussie: monopolie van de vertegenwoordiging van de WN in de onderneming
• Syndicale delegatie verplicht in bedrijven > 20 WN (comités)

Gutt-operatie = Regering maakt regels op met WN en WG
> Relatief succes

Duitse bezetting = Luidde voor de verhouding tussen staat en economie een nieuwe fase in

Einde aan economisch liberalisme = De economie werd ingeschakeld in de Duitse oorlogsvoering en werd gestuurd door de staat

Groepen = Een stelsel van publiekrechterlijke bedrijfsorganisaties werd ingevoerd die de breuk was met het liberalisme

Arbeidsverhouding veranderd

• Lonen en prijzen werden geblokkeerd
• Het indexmechanisme werd opgeschort
• De paritaire comités moesten hun activiteiten staken
• Patronale organisaties mochten blijven werken (asymmetrie)
• Onderneming centrum van arbeidsverhoudingen
• Ondanks verbod op staken: veel stakingen -> hogere lonen geëist

Oorlogen zijn breukmomenten in de geschiedenis

• Na WOII = Welvaartstaten uitgebouwd, met sociale zekerheid en volledige tewerkstelling
• Hoge economische groei, stijgende koopkracht en toename van de consumptie
• Staat als sturende rol in de economie om crisissen te vermijden en sterke regionale verschillen in de economische ontwikkeling tegengaan
• Maar een historische analyse toont aan dat het een lineair proces is, er waren ook opties die het niet gehaald hebben

Fordisme (1945-1973)

Bankhervorming (1935) = Holdings en banken werden gescheiden en onderworpen aan het toezicht van de FSMA en de Bankcommissie

Verplichte kartels om rechtstreekse staatsinterventie tegen te gaan
Wie zich niet vrijwillig had verzekerd, geen aanspraak op vergoeding

Nationale arbeidsconferentie (NAC) = Een ad hoc karakter en was in tegenstelling tot het paritair comité driedelig samengesteld

1. Vakbonden
2. Werkgeversorganisaties
3. 3. Regering

Strijdpunt

• De koste die aan het systeem was verbonden en de invloed die een verplichte werkloosheids-verzekering zou hebben op de werking van de arbeidsmarkt
• Wie mag werkloosheidvergoeding uitkeren

Men was bang dat het overleg zou leiden tot een permanente stijging van het loon