- demografische groei

- groeiende pol stabiliteit (lokaal)

- stilvallen externe veroveringen

(~Industriële Revolutie):

- Handel neemt prominentere plaats in samenleving

- ingrijpende vernieuwingen: * transport

* handelstechnieken

* producten

* organisatie (boekhouding, kredieten, verzekeringen)

- Italië speelt rol Engeland tijdens IR

Het Europese wonder: de toegenomen autonomie der steden zorgde voor de ontwikkeling van een eigen samenlevingspatroon. Deel van dat patroon was het streven naar rijkdom dmv Handel. Gevolg: Europa komt weg uit achtergestelde positie.

- grote steden oefenden specialistische functies uit (groot verzorgingsgebied) à afhankelijkheid bepaald door hiërarchie van markten à grote steden – kleine steden – platteland à tot 3 à 5 niveaus

- geografen spreken i.v.m. bovenstaand punt over ‘concentrische modellen’, omdat de verzorgingsgebieden van steden op de kaart een reeks tegen elkaar aanliggende cirkels toont (met daarin kleinere cirkels à kleine steden)

- deze hiërarchie is het sterkst uitgebouwd in Noord-Italië: grote mate van autonomie à grote steden bevoordelen zich sociaal-economisch en politiek ten opzichte van kleine steden en het platteland – elders was er meer druk van de monarchale staten en ontwikkelden de machtsverhoudingen zich minder in het voordeel van de steden

DUS: Steden ontwikkelden eigen politiek-sociale constructies om gezamenlijke vitale belangen te behartigen à leidde soms tot marktsystemen met koloniale dimensies

à uitbreiding van macht territoriale vorstendommen à competentieconflicten; ook samenwerking