Item gefilterd op datum: december 2012

Vanaf de eerste maanden kunnen kinderen hun eigen visueel beeld onderscheiden van dat van andere stimuli, ook al is het zelfbewustzijn nog heel beperkt – enkel geuit in perceptie en actie

Onderzoek: Baby’s krijgen 2 video’s te zien:
- hun trappelende beentjes vanuit hun perspectief
- hun trappelende beentjes vanuit het perspectief van de observator
Resultaat: langer kijken naar het perspectief van de observator

Vanaf dat kinderen 4 maanden zijn, kijken en lachen ze meer naar videobeelden van anderen dan naar videobeelden over hunzelf. Dit duidt aan dat ze andere personen behandelen als een sociale partner.

Veilige gehechtheid hangt samen met positieve ‘outcomes’ in:
- Kleuterschool
- Midden-kindertijd (=LO)

• Veilig
  • Een hogere zelfwaardering
  • Meer sociale vaardigheden
  • Werken goed samen
  • Zijn populair
• Vermijdend
  • Geïsoleerd, weinig contacten
• Gedesorganiseerd / gedesoriënteerd
  • Storend en moeilijk gedrag
• Afwerend
  • Grote vijandigheid en agressie

Causale verbanden zijn nog niet aangetoond!
Continuïteit van opvoeding is mogelijk bepalend of veilige gehechtheid verbonden zal zijn met de latere ontwikkeling.

Effecten van vroegere veilige gehechtheid zijn voorwaardelijk ook rol van veerkracht

Conclusie: een veilige gehechtheid in de kindertijd zet de ouder – kindrelatie op een positief pad. Maar de effecten van vroege veilige gehechtheid zijn conditioneel, afhankelijk van de kwaliteit van de baby’s toekomstige relaties. Een kind dat een tedere verzorging krijgt in de kindertijd, maar geen medelevende banden heeft later loopt het risico voor problemen. Daarentegen is een kind waarbij de ouderlijke verzorging verbetert of wie andere compenserende banden heeft buiten de directe familie toont vaker veerkracht, of herstelling van moeilijkheden.

• Geboorte jongere broer/zus is vaak een moeilijke ervaring (bv. “aanklampend” gedrag), maar heeft ook positieve reacties
• Oudere kinderen tonen affectie en bezorgdheid voor hun kleinere broer/zus (ze aaien de baby, geven hem/haar kusjes, roepen de mama als de baby begint te wenen, ...)
• Veilige gehechtheid (moeder – kind) en warmte t.o.v. kinderen hangt samen met een positieve interactie tussen broers/zussen, terwijl afstandelijkheid samenhangt met wrijvingen tussen broers/zussen.
• Speciale momenten voorzien met het oudste kind (uitleggen behoeften jongste kind) draagt bij tot een harmonische relatie tussen broers/zussen.

• Besteden meer tijd aan speelse interactie
• Spelen meer met hun kind, terwijl de moeder meer de lichamelijke verzorging doet
  -> dit beeld (moeder als verzorger en vader als speelkameraad) is verandert in sommige gezinnen doordat vrouwen werken.
• Sensitieve verzorging door vader voorspelt veilige gehechtheid
• Vaders leren hun kinderen hoe ze onbekende situaties moeten aanpakken, zoals het spelen met leeftijdsgenootjes
• Vaders die erg betrokken zijn bij de opvoeding van hun kinderen zijn minder stereotiep in de opvatting van geslachtsrollen, hebben een sympathieke, vriendelijke persoonlijkheid en zien ouderschap als een verrijkende ervaring
• Warme, voldoeninggevende huwelijksrelatie ondersteunt betrokkenheid op kinderen, maar is vooral belangrijk voor vaders

Bowlby: kinderen hechten zich aan één gehechtheidfiguur (vaak moeder), vooral wanneer ze distressed zijn. Deze neiging neemt af in het 2^e levensjaar.

Stress en instabiliteit (verlies van werk, falend huwelijk, financiële moeilijkheden,...) in het gezin leidt tot onveilige gehechtheid: sociale steun vermindert stress en bevordert veilige gehechtheid
 Een goede oplossing is sociale steun : vermindert stress van de ouders en bevordert veilige gehechtheid

Ouders brengen hun eigen gehechtheidervaringen in de familiale context van waaruit zij interne werkmodellen construeren die ze toepassen om de band met hun kinderen te verwezenlijken.
 Ouders die objectiviteit en evenwicht vertonen in hun beschrijving van eigen ervaringen in hun
kindertijd hebben veilig gehechte baby’s
 Ouders die deze ervaringen onbelangrijk vinden of woedend en in verwarring deze ervaringen
beschrijven, hebben onveilige gehechte baby’s.

MAAR interne werkmodellen zijn gereconstrueerde herinneringen. Ze zijn dus beïnvloed door vele factoren doorheen de levensloop, zoals huidige levenstevredenheid, persoonlijkheid, ...

> Vroeggeboren kinderen, kinderen met geboortecomplicaties en een ziek pasgeborene

• Hangt samen met onveilige gehechtheid bij armoedegezinnen onder stress

> Kinderen met een emotioneel reactief en moeilijk temperament

• Vaker ontwikkeling van onveilige gehechtheid. Maar ook opvoeding is hier belangrijk!
• Uiteindelijk heeft temperament geen duidelijke samenhang met kwaliteit van gehechtheid
  Bewijs: onderzoek met als resultaat dat 2/3^e van de tweelingen een gelijkaardig gehechtheidpatroon vormen met hun ouders. (temperament van tweelingen verschilt!)

> Moeilijke kinderen met angstige moeders

• Leidt tot een niet-harmonieuze relatie (o.a. onveilige gehechtheid)

Erfelijke bepaaldheid van gehechtheid is bijna nul !!!

Sensitieve verzorging / opvoeding toont een matige samenhang met veilige gehechtheid in verschillende culturen en SES-groepen.

= snel, consistent en op de juiste manier omgaan met baby’s en ze zacht en vol zorg vasthouden

Onveilig gehechte kinderen hebben ouders die niet houden van fysiek contact, onhandig omgaan met de baby en zich routinematig gedragen.

Interactie synchronie = een nauwkeurig afgestelde “emotionele dans” waarbij de verzorger reageert op signalen van het kind op een goed getimede, ritmische en gepaste manier. Beider partners stellen ook hun emotionele toestanden op elkaar af, vooral de positieve.
 Zo’n speciale vorm van communicatie onderscheid veilige gehechtheidbaby’s van onveilige.

• Vermijdend
  • Overstimulerende of intrusieve opvoeding
  • Vermijden is ontsnappen daaraan
• Afwerend
  • Gebrek aan betrokkenheid door inconsistente opvoeding, d.w.z. dat hun verzorgers niet reageren op hun signalen, maar hun exploratie onderbreken.
  • Hierdoor is het kind overafhankelijk of woedend op gebrek aan betrokkenheid bij de moeder
• Gedesoriënteerd / gedesorganiseerd
  • Vaak mishandeling, maar dat komt voor bij alle 3 de onveilige vormen
  • Vaak depressieve moeders

Er is geen mogelijkheid voor gehechtheid bij kinderen die opgenomen zijn in een instelling

Oorzaak:
Ze hebben nooit een band kunnen vormen met één of enkele volwassenen. Dus geen problemen door scheiding van moeder

Gevolg:
Emotionele problemen, huilen, zich terugtrekken, gewichtsverlies, slaapproblemen

Indien deze kinderen later geadopteerd zijn hebben ze wel een goede band met de adoptieouders. Hun eerste gehechtheidband ontstaat dan pas op 4 – 6 jaar. Maar dan toch nog steeds emotionele en sociale problemen, waaronder weinig vrienden

Gehechtheidpatronen worden in verschillende culturen anders geïnterpreteerd:

• Duitse ouders
  • Moedigen kinderen aan tot onafhankelijkheid
  • Vermijdende gehechtheid komt vaker voor
  • Dogon mensen van Mali, Afrika
    • Vermijdende gehechtheid komt niet voor
    • Deze moeders blijven beschikbaar, ze houden hun baby’s dicht bij zich en reageren direct op honger en distress.

• Japanse ouders
  • Zelden vermijdende gehechtheid
  • Vaker afwerende gehechtheid (vreemde situatie leidt tot meer stress)
  • Japanse ouders laten hun kinderen zelden alleen bij vreemden

Toch komt veilige gehechtheid is meeste voor in alle culturen die bestudeerd zijn