Item gefilterd op datum: december 2012

• We zijn niet in staat om op elke prikkel in te gaan  we hebben geleerd vooral veranderingen in het prikkelaanbod waar te nemen en er betekenis aan te geven
• Wanneer iets niet beweegt valt het ook niet of weinig op

• Waarnemen gebeurt door de zintuigen
• We geven een betekenis aan onze gewaarwording door de hersenen
• 3 soorten gegevens
  • Fysisch gegeven = soort prikkel die zich in de omgeving bevindt
  • Zintuiglijk gegeven = werking van de zintuigen en het inschakelen van zenuwbanen
  • Neuropsychologisch gegeven = gehoorzenuw voert prikkels naar de hersenen en die geven een betekenis aan de prikkels
• Geldt voor alle soorten waarneming: een prikkel of signaal wordt door een zintuig opgevangen en doorgegeven naar een plaats in de grote hersenen. Daar wordt de waarneming georganiseerd, beslist wat we zien en vertellen de hersenen ons wat het is.

• Een aantal prikkels laat ons ook toe de dingen uit de omgeving positief of negatief te beleven  aangename en onaangename ervaringen

• Door de aanwezigheid van prikkels kunnen we onze mogelijkheden ontwikkelen
• Geen prikkels vanuit de omgeving  onze hersenen zorgen ervoor dat ze prikkels te verwerken krijgen  prikkels zijn nodig om ons denken te selectedren, om bewust te worden van iets, om fysiek te presteren
  • Ondergrens en bovengrens

Tekort aan prikkels en overprikkeling zorgt ervoor dat we ons onbehaaglijk voelen

Grens verschilt van persoon tot persoon

• Waarnemen van de prikkels om ons heen helpt ons handelingen correct uit te voeren

• Via prikkels leren we het eigen lichaam en de omgeving kennen
• Doordat we de omgeving kennen, zijn we in staat om ons aan de omgeving aan te passen
• We zijn afhankelijk van onze zintuigen om te overleven  ervaring speelt hierbij een belangrijke rol
  • Hierdoor kunnen we onze overlevingskansen verhogen
• Via waarneming geven we betekenis aan onze omgeving
  • Waarneming is niet altijd correct
  • Waarneming verschilt van persoon tot persoon

• Kwantitatieve methode
  • Meten, voorspellend
  • Vragenlijst, aantal tests, sommige experimenten
• Kwalitatieve methode
  • Beschrijven, interpreteren, begrijpen
  • Actieonderzoek, casestudy’s, dagboekstudies, interview en enquête, observatie

• Observatie
  • Gegevens verkrijgen over activiteiten of situaties zoals die zich in de werkelijkheid voordoen
  • Natuurlijke omgeving of in een kunstmatige situatie
  • Knelpunten

Tijdverslindend

Men ziet dingen die men wilt zien (ook al doen die zich niet echt voor)

Moeilijk voor herhaling en controle vatbaar

Weten dat ze geobserveerd worden kan het gedrag van mensen beïnvloeden

• Interview en enquête
  • Het is niet altijd mogelijk om te observeren (gedrag in privésfeer + mentale processen)
    • Daarom gaan we vragen stellen!
    • Mondeling = interview  direct mondeling contact

Checklistgesprek = voorgestructureerd met vaste vragen en open antwoorden

Open interview = mogelijkheid op opvattingen, doelen en kennis te expliciteren

• Schriftelijk = enquête  onderzoeker moet niet aanwezig zijn

Vaste vragenlijst

Goedkope manier om op korte tijd info te verzamelen over een grote groep mensen

• Betrouwbaarheid = afhankelijk van de vaardigheid van de vragenstellers
• Rekening houden met bepaalde principes
  • Representativiteit van onderzochte groepen  steekproeftrekking (ieder individu heeft evenveel kans om in de steekproef te worden opgenomen)
  • Verwachtingen van onderzoeker  uitsluiten door dubbelblind onderzoek
  • Sociale wenselijkheid bij proefpersonen  kan men uitsluiten door het echte doel te “verzwijgen” en na het onderzoek pas vrij te geven
  • Probleem van veralgemening  onderzoekers moeten kritisch blijven bij het veralgemenen
  • Probleem van volgorde van de vragen  volgorde kan invloed hebben op resultaten
• De test
  • Instrument om op korte tijd en op systematische wijze veel informatie te verwerken over een bepaald aspect van iemands mogelijkheden, persoonlijkheidstrekken, vorderingen (bij herhaling van de testmomenten)…
  • Kenmerken
    • Betrouwbaarheid

De scores moeten consistent zijn (hetzelfde blijven na verschillende testafnames)

Kan verhoogd worden door gebruik te maken van gestandaardiseerde methoden = er bestaan gemeenschappelijke afspraken over de afname en technieken

• Validiteit

Een test moet meten wat hij zegt te meten

• Ijking

De interpretatie van de verkregen gegevens wordt afgetoetst aan een gelijkaardige groep

• Objectiviteit

Kan maximaal uitgesloten worden door het volgen van een vaste procedure

• Experiment
  • Om de oorzaken van een fenomeen op een controleerbare manier na te gaan
  • Variabelen

Onafhankelijke  wordt gemanipuleerd door de onderzoeker

Afhankelijke  nagaan of er een effect van O.V. op A.V. is

• Situaties

Experimentele  onafhankelijke variabele wordt gemanipuleerd

Controle  onafhankelijke variabele is hier afwezig of ongewijzigd

• o Nagaan welke factoren van elkaar afhankelijk zijn en welke niet  oorzakelijke verbanden leggen

• Vastleggen van het onderzoeksonderwerp
  • Vragen stellen o.b.v. dagelijkse observaties
• Verklaringsmogelijkheden
  • O.b.v. gestelde vragen wordt er getracht een aantal theoretische verklaringsmogelijkheden op te stellen
  • Verklaringsmogelijkheden = hypotheses (wordt zo geformuleerd dat ze onderzocht kunnen worden)
• Uitvoering van het onderzoek
  • Operationalisering van de hypothese = hypothese omzetten in een testbare situatie die hij kan meten of observeren
  • Zoeken van onderzoeksmethode d.m.v. operationalisering
  • Onderzoeksinstrument bezorgt een aantal gegevens
  • Analyse van gegevens  weerlegging of bevestiging van hypothese

• Psychologie beslaat een zeer uitgebreid onderzoeksterrein  menselijk gedrag en mentale processen
• Fundamenteel onderzoek
  • Psychologie die aan wetenschappelijk onderzoek doet om kennis te verzamelen, om theorieën op te bouwen en om verklaringen te zoeken voor het functioneren van de mens
• Toegepaste psychologie
  • Psychologie die de kennis gebruikt om het gedrag van mensen te beïnvloeden

• Ze probeert via de studie van het menselijke gedrag een verklaring te vinden voor een gamma van maatschappelijke verschijnselen
• Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en van de mentale processen van individuen
  • Wetenschappelijke studie  gebaseerd op wetenschappelijk verkregen data
  • Studie van het gedrag  mens gaat zich aanpassen aan zijn omgeving, of zijn omgeving aanpassen aan zichzelf (= waarneembaar in het menselijke handelen)
  • Studie van mentale processen  talrijke activiteiten die inwendig plaatsvinden, het resultaat van de hersenen (= niet-waarneembare gedragingen)
  • Studie van het individu  psychologie bestudeert gedrag en mentale processen van de individuele mens, niet van de mens als lid van een groep (= sociale psychologie)
• Wetenschappelijke kennis streeft ernaar:
  • Systematisch verzameld te zijn
    • Wetenschappelijk instrumentarium om informatie te verzamelen
    • Rekening houden met allerlei factoren die bepalend kunnen zijn (vb.: leeftijd, geslacht, soort onderwijs…)
    • Steekproef  groep selecteren die representatief is voor de totale populatie van jongeren
    • Conclusies trekken
  • Objectief te zijn
    • Niet laten misleiden door persoonlijke ervaringen of vooroordelen of ideologieën
    • Subjectiviteit uitsluiten
  • Controleerbaar te zijn
    • Nagaan of bevindingen kloppen met realiteit en bevindingen van anderen i.v.m. eenzelfde studieobject
• Wetenschappelijk verworven kennis is het gevolg van een strikte methodologische aanpak  is geen garantie voor een verantwoorde veralgemening van de resultaten (omdat er andere mensen in verschillende steekproeven zitten)
• Psycholoog = uitsluitend mensen met een universitair diploma van licentiaat / master in de psychologie