Item gefilterd op datum: december 2012

• ElectroEncefaloGram (EEG)
  • electrische signalen: wanneer en van waar?

• Magnetoencephalografie (MEG)
  • magnetische signalen

• ouder: Positron Emission Tomography (PET): opname van radioactieve glucose door actieve neuronen  celmetabolisme
  • nadeel: radioactieve stof in het lichaam

• tegenwoordig: functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI)
  • meet stofwisseling in de hersenen d.m.v. wisselend magnetisch veld (hemoglobine met vs. zonder O2)
  • scherper beeld (1-2 mm), veilig, maar traag (1 s)

• Gall (ca. 1890): frenologie bestudeerde schedelknobbels
  • frenologen weinig kritisch (= weinig wetenschappelijk, meer een geloof)

• hersengebieden postmortem correleren met expertise
  • echter, het aantal bijzondere proefpersonen is erg klein
  • zie: Albert Einstein's brain (Wikipedia): Einstein had relatief kleine hersenen met geringere neuronafstanden

• moderne hersenscanmethoden (CT, MRI) laten een relatie zien tussen omvang hersengebieden en bv. IQ, muzikaliteit, routevinden

• correlatie ≠ causaliteit: wat veroorzaakt wat?

1. verband gedrag en hersenanatomie

2. meten hersenactiviteit

3. effecten van hersenbeschadiging

4. stimulatie

 Tabel 4.5: overzicht

• het geheel is meer dan de som der delen
• vergelijk de rol van een gebied met de rol van een woord in een zin: betekenis hangt af van de context
• er is niet één punt in het brein waar alle informatie samen komt en waar het bewustzijn zetelt (vgl. Dennett)
• binding problem: integratie van waarnemingsonderdelen (bv. kleur, vorm, geluid) tot één geheel
  • synchronizatie van electrische activiteit
  • ontstaat vanuit inferieure parietaal cortex en basal ganglia

• chirurgische beschadiging van de prefrontaal cortex bij psychiatrische aandoening (1940-1950: ~40.000 in de VS)
• immers: dieren werden er zo rustig door
• Walter Freeman: ijspik boven beide ogen, heen en weer, klaar!
• o.a. de licht achterlijke Rosemary Kennedy (zuster van US-president John F. Kennedy)
• aangetast: planning, initiatief, geheugen, concentratie-vermogen, emotie

• vóór de centrale sulcus (anterior)

• prefrontale cortex
  • ontwikkeld m.n. bij hogere primaten
  • verbonden met veel delen van de hersenen

(neuronen met veel dendrieten)

• werkgeheugen (plannen)
• context afhankelijk gedrag

• precentrale gyrus = primaire motorische cortex:

aansturing precieze bewegingen

• motorische homuculus

• bevindt zich achter de beide slapen

• verwerkt auditieve informatie (horen)

• één kwab (meestal links) stuurt despraak

• ook de hogere verwerking van visuele informatie

(beweging, gezichtsherkenning)

• tumor: bv. hallucineren (‘God’)

• ligt tussen occipitaal kwab en centrale sulcus

• geeft de positie van de lichaamsdelen in de

ruimte en t.o.v. elkaar

• postcentrale gyrus = primaire

somatosensorische cortex: tastzin, spier-

en gewrichtspositie

• representatie van het lichaam:

Homunculus

• posterieure deel cerebrum: primaire visual (striate) cortex
• basale verwerking van visuele informatie

tumor: bv. lichtflitsen, streepjes

• beschadiging: corticale blindheid in het contralaterale visuele veld
  • geen visueel voorstellingsvermogen

• cortex (schors)
  • ~2,5 mm dik laagje over de linker en rechter hemisfeer
  • bestaat uit 6 lagen (laminae) met verschillende neuron onderdelen, bv.
    • I: dendrieten/axonen
    • V: pyramidale cellen (motor cortex)

• verbinding tussen hemisferen via
  • het corpus callosum
  • ook: anterior commissure
  • diverse subcorticale verbindingen

• kolommen door de verschillende cortexlagen heen:

neurongroepjes met vergelijkbare rol