Item gefilterd op datum: december 2012

• gewelddadigheid: nature of nuture?
  • agressie correleert met loodexpositie (benzine!) en roken moeder tijdens zwangerschap (=misschien causaal, ook sociale milieu, andere opvoeding)
  • vooral bij mishandeling én (erfelijke) aanleg

• geweld is geslachtsgebonden
  • mannetjes vechten om de vrouwtjes
  • vrouwtjes verdedigen hun jongen (met name bij dieren)
  • mannen zijn veel vaker betrokken bij geweld (m.n. 15-25 jaar)

- slechts beperkte correlatie met testosteron

• aanvalsgedrag ook door stimulatie hersengebieden
  • patiënt met temporaalkwab epilepsie: geregelde emotionele uitbarstingen (ook: hallucinaties, smakken)

• aanvalsgedrag (in dieren) te induceren door stimuleren corticomediale amygdala
  • aggressieve bui ~ pre-activatie van amygdala

• betere waarneming eigen autonome veranderingen  beter beslissen  door geconditioneerde autonome responses (intuïtie?)

• prefrontale schade
  • verzwakt emoties
  • impulsieve beslissingen

• Damasio (1994): patiënten zonder emotie (prefrontale cortex)
  • scheiding, verloor baan en geld  begreep consequenties, maar wist niet wat een beter gevoel zou geven
  • misdadig, geen vrienden, geen baan

emoties zijn van belang voor goede beslissingen

• waarom emotie?
  • angst (fear)  vluchten; woede (anger)  aanvallen
  • geluk, verdriet (sadness), schaamte (embarrassment): minder duidelijk
  • emotie is een belangrijk ‘drive’ voor (later) gedrag, leren!

• emoties beïnvloeden (sturen) beslissingen
  • verwachte negatieve ervaringen dragen bij aan (snelle) beslissing
  • is soms negatief (slippende auto  paniek  sturen en remmen)
  • vaak positief
  • achteraf worden beslissingen gerationaliseerd, de reden bedacht

• linker hemisfeer (LH; met name frontaal, temporaal)
  • meer actie gericht (toenadering): verminderde aandacht & arousal
  • Behavioral Activation System (BAS)  geluk (happiness), woede (anger)

• rechter hemisfeer (RH; met name frontaal, temporaal)
  • meer waarnemingsgericht: toename aandacht & arousal
  • Behavioral Inhibition System (BIS)  angst (fear), walging (disgust)
  • RH reageert sterker op, en herkent beter, emotionele stimuli
  • WADA procedure (verdooft 1 hemisfeer): zonder rechter hemisfeer werden feiten herinnerd, maar emotie niet

• relatie met persoonlijkheid: mensen met meer activiteit in de
  • linker hemisfeer: gelukkiger, extroverter
  • rechter hemisfeer: teruggetrokken, ontevreden

• rol van diverse hersengebieden bij emotie blijkt sterk methode-afhankelijk  onduidelijk welke gebieden precies bij welke emotie horen
• walging (disgust) met name in insular (=smaak) cortex, maar ook elders

• frontale & temporale cortices
• limbisch systeem, rond de hersenstam, belangrijkste structuren
  • hypothalamus
  • hippocampus
  • amygdala
  • cingulate gyrus
  • olfactory bulb

1. dwarsleasie patiënten voelen dezelfde emoties zonder actie

• ‘actie’ niet in termen van spierbewegingen,misschien autonome responsen?

2. patiënten met pure autonome dysfunctie

• autonome systeem beïnvloedt lichaam niet (zweten, hartslag)
• rapporteren minder intense emoties (wel herkennen, niet voelen?)

3. pen in mond of tussen tanden

• comics werden als leuker beoordeeld met pen tussen tanden

actie beïnvloedt emotie (wel)

• 2 & 3 ondersteunen de James-Lange theorie (actie  gevoel)
• emotie = interpretatie van situatie, houding en autonome respons; cognitie is nodig emotie te herkennen
  • inderdaad: huilen/lachen door rechtstreekse hersenprikkeling  achteraf interpretatie (‘jullie zijn zo grappig’)

• ‘emotie’ = construct (kun je niet meten)
  • alleen emotioneel gedrag kun je meten

• 3 aspecten van emotie
  • cognitie (‘gevaar!?’)
  • actie (FFF response van het sympatisch systeem)
  • gevoel (‘angst!’)

• gangbaar idee
  • cognitie (appraisal=inschatting)  gevoel  actie

• James-Lange theorie (1884)
  • cognitie  actie (spieren/organen)  gevoel
  • voorspelling: manipulatie van actie  minder emotie gevoeld?

• alleen sommige hersenstructuren zijn meer in richting andere geslacht
  • anterior commissure
    • homosexuele mannen als bij hetero-vrouwen (d.w.z.: groter)
  • suprachiasmatische nucleus (SCN; circadiane ritme)
    • groter bij homosexuele dan heterosexuele mannen
  • volume van de 3e interstitiale nucleus van de anterieure hypothalamus (INAH-3)
    • homosexuele mannen meer als bij hetero-vrouwen (kleiner volume – gelijk aantal kleinere cellen

• relatie van deze gebieden met sexueel gedrag onduidelijk

• correlaties gedrag-hersenen: oorzaak of gevolg van homosexualiteit!?