Item gefilterd op datum: december 2012

• Nieuw onderzoeksdomein dat onderzoekers uit psychologie, biologie, neurowetenschap en geneeskunde samenbrengt om de relatie te bestuderen tussen veranderingen in de hersenen en de cognitieve processen en gedragspatronen van de zich ontwikkelende persoon.
• Ze maken gebruik van nieuwe methoden van beeldvorming (‘brain-imaging’). D.w.z. dat mensen onder de scanner worden geplaatst en daar wordt hen gevraagd om bepaalde opdrachten te volbrengen zoals bv. een optelsom te maken.
• Hersenen zijn vooral plastisch de eerste 5 jaar, omdat ze dan open zijn voor ontwikkeling als gevolg van ervaring, maar ook later zijn ze nog plastisch.
• Invloed van ervaring, neurale basis van vele leer- en gedragsstoornissen, interventie-onderzoek
• Soort vragen die zij trachten op te lossen:
• Hoe beïnvloeden vroege ervaringen de groei en organisatie van het brein van de jonge kinderen?
• Welke neurologische veranderingen zijn gerelateerd aan het achteruitgaan van de snelheid van het denken, geheugen en andere aspecten van het cognitieve proces op oudere leeftijd?

• De volgende 3 benaderingen focussen op de contexten van ontwikkeling.

• De menselijke geest wordt gezien als een systeem dat symbolen manipuleert en waar informatie doorstroomt. (metafoor van de computer)
• De onderzoekers van deze theorie maken vaak gebruik van diagrammen (‘flowcharts’) om zo de verschillende stappen die individuen gebruiken om problemen op te lossen, in kaart te brengen.
  Vb. brug bouwen (zie boek)
  optelsom maken

• Soorten vragen die zij trachten op te lossen:
  • Wordt de mogelijkheid van een kind om een probleem op te lossen meer georganiseerd naarmate ze ouder worden?
  • Waarom is informatieverwerking trager bij oudere dan bij jong volwassenen?
• Net zoals Piaget ziet deze theorie mensen als actieve, ‘sense-making beings’
• Maar deze theorie verdeelt de ontwikkeling niet in stadia zoals Piaget.
• Ontwikkeling wordt gezien als een continue verandering.

Over de laatste twee decennia is het onderzoek naar informatieverwerking uitgebreid op een andere manier:

Adolescenten en volwassenen gaan abstract en systematisch denken. Dit stelt hen in staat om, wanneer ze geconfronteerd worden met een probleem, te starten met een hypothese, testbare inferenties te abstraheren, en te isoleren en combineren van de variabelen om te zien welke inferenties bevestigd worden. Adolescenten kunnen ook de logica van verbale statements evalueren zonder te refereren naar de werkelijkheid.

lSchoolrijpe kinderen gebruiken meer georganiseerd redeneren. Het redeneren wordt logisch. Ze gaan objecten ook opbergen in hiërarchiën of klassen en subklassen. Het denken heeft nog wel niet de vorm van de volwassen intelligentie. Het is nog niet abstract.

De kleuters gebruiken symbolische gedachten en spelen. Hier vindt de ontwikkeling van de taal plaats. Hoe dan ook, het denken bevat nog niet het logische die in de volgende twee stadia voorkomt.

Kinderen gebruiken hun zintuigen om de wereld te verkennen.

= Kinderen bouwen actief kennis op door omgaan met en verkennen van de wereld
Piaget geloofde dus niet dat het leren van kinderen afhangt van versterkers, zoals beloningen van volwassenen.

ð Centraal in deze theorie: Biologisch concept van adaptatie: zoals de structuur van het lichaam zich heeft aangepast aan de omgeving, zo hebben de structuren van hersenen zich aangepast om de externe wereld te begrijpen en een evenwicht (‘equilibrium’) te bereiken tussen structuren en informatie.

ð De verschillende stadia van Piaget:

> Toegepast in gedragstherapie (‘behavior modification’)
= combinatie van conditionering en model-leren

= imitatie-leren / model-leren / observatie-leren.

Deze theorie van Bandura legt sterke nadruk op cognitie of denken. Hij noemt deze theorie zelf de sociale cognitieve theorie.

Naarmate kinderen ouder worden, worden ze selectiever in wie ze imiteren. Door te zien hoe anderen zichzelf prijzen en verwijten maken, ontwikkelen kinderen persoonlijke normen (standards) voor gedrag en een gevoel van zelfeffectiviteit (self-efficacy), d.i. het geloof dat zijn eigen mogelijkheden en karakteristieken hem zullen helpen om te slagen(soort vertrouwen).
Bv. Een ouder zegt vaak “Ik ben blij dat ik ben blijven werken aan die taak, ook al was het hard” en leert het kind zo de waarde van doorzetting. Later versterkt hij/ zij dit nog door te zeggen “Ik weet dat je het goed zal doen met je huiswerk!”. Al snel zal het kind zichzelf zien als hardwerkend en ‘high-achieving’ en gaat hij/zij mensen met deze kenmerken selecteren als model.

= direct observeerbare gebeurtenissen – stimuli en responsen – zijn de beste focus van een studie.

ð Klassieke conditionering (Pavlov):

Pavlov ontdekte dat honden kwijlen wanneer ze eten krijgen. Hij zag ook dat de honden die hij observeerde kwijlden vooraleer ze eten voor hun neus hadden. Dit kwam doordat ze de trainer direct associeerden met eten. De honden moeten dus geleerd hebben om een neutrale stimulus (de trainer) te associëren met een andere stimulus (eten) dat een reflexieve respons tot gevolg heeft (kwijlen). Hij testte dit d.m.v. een bel. Die bel werd later inderdaad geassocieerd met eten en de honden kwijlden wanneer ze de bel hoorden.
Watson wou onderzoeken of deze klassieke conditionering toepasselijk was op het gedrag van kinderen. Hij concludeerde dat – net als de tabula rasa van Locke – de omgeving de belangrijkste determinant is voor de ontwikkeling. Volwassenen kunnen het gedrag van kinderen kneden door zorgvuldig stimulus-respons associaties te controleren. En de ontwikkeling is een continue proces, dat bestaat uit geleidelijke groei van het aantal en de kracht van deze associaties.

• Operante conditionering:

Volgens Skinner kan de frequentie van gedrag verhoogd worden door het inlassen van versterkers na het gedrag. Deze versterkers kunnen eten, lof of een vriendelijke lach zijn. Het kan ook verlaagd worden door het invoeren van straffen, zoals afkeuring.