Item gefilterd op datum: december 2012

• kleur, beweging, intensiteit worden gescheiden verwerkt, dat begint al in de retinale ganglioncellen
  • parvocellulair: detail waarneming;

P-cellen: kleine soma, klein receptief veld, m.n. in de fovea, kleur gevoelig (verbonden met kegeltjes)

laterale geniculate nucleus (LGN) van de thalamus

• magnocellulair: bewegingswaarneming/grote patronen;

M-cellen: grotere soma, groot receptief veld (minder scherp), gelijk verdeeld over de retina, niet kleurgevoelig

LGN én andere thalamus gebieden

• koniocellulair: verschillende functies;

kleine soma, gelijk verdeeld over de retina

LGN, andere thalamus gebieden, superior colliculus

• route visuele informatie: retina  optisch chiasma 
  • (veel) axonen naar LGN (in thalamus ~ kraan voor aandachtssturing)  visuele cortex (bewuste verwerking: herkenning)
  • (weinig) axonen naar superior colliculus  o.a. hypothalamus (onbewuste verwerking, bv. slaap/waken)

• ook signaal terug: cortex  thalamus

(versterkt 1 visuele representatie  bewustzijn)

• grote individuele verschillen in visuele waarneming (drempelwaarden voor waarneming van intensiteit, beweging, contrast-arme objecten) a.g.v. verschillende aantallen axonen in visuele banen

• licht schijnt door cellen heen voor het de receptoren bereikt
• perifeer: veel kegeltjes/staafjes op 1 bipolaire cel
• receptief veld van ganglion cellen = waar licht vandaan moet komen voor excitati

• optisch chiasma: linker visuele veld  rechter hemisfeer en omgekeerd
• dieren: ogen meer zijwaarts  kruisen blijft, minder overlap

• kleurconstantie
  • kleurwaarneming is onafhankelijk van algemene kleur: bv. zonnebril
  • vb. welke kleuren blauw hebben gelijke intensiteit?

• trichromatische en opponent theorieën kunnen o.a. kleur constantie niet verklaren

• retinex theorie (Land et al.)
  • samenspel retina en cortex : cortex trekt globale intensiteit af van de individuele objecten die de retina doorgeeft

- bv. zonnebril: bruine tint wordt van alle kleuren afgetrokken

• bv. zwart op een TV scherm blijkt grijs indien de TV uit is

• deze theorie sluit de trichromatische en opponent theorieën niet uit, maar vult ze aan

• trichromatische theorie verklaart niet na-effect van kleur (bv. 1 min fig. 6.10)

• opponent-process theory (Hering):

3 kanaals bipolaire codering: 1 kegeltje codeert voor

• rood (geeft bv. excitatie) vs. groen (geeft inhibitie)
• blauw vs. geel (=rood + groen)
• wit vs. zwart (intensiteit)

• bv. rust=wit, rood licht exciteert, dan: 1) lange blootstelling  2) neuron

habitueert, rood lijkt minder ‘rood’  3) rood licht stopt  4) rustactiviteit

beneden normale rustwaarde  5) wit lijkt groen

• echter: na-effect van geheel vierkant (=illusie, zie Fig. 6.12)

effect is niet (alleen) retinaal (vermoedelijk cerebraal)

• NB. fysiologische theorie over o.a. bipolaire cellen op grond van gedragsmetingen

• elk kegeltje codeert intensiteit ‘rondom’ één bepaalde kleur
• drie soorten: meest gevoelig voor blauw, groen, of rood
• verschillende soorten kegeltjes random verdeeld over de retina
• waargenomen kleur hangt af van de relatieveactiviteit van de drie soorten kegeltjes
  • gelijke toename activiteit in alle kegeltjes  geen kleurverandering

• Staafjes (rods)
  • Zwart/wit
  • m.n. perifeer
  • lichtgevoelig
  • ca. 120 miljoen
  • weinig detail: veel postsynaptische cellen per staafje

• Kegeltjes (cones)
  • Kleurgevoelig
  • m.n. foveaal
  • relatief ongevoelig
  • ca. 6 miljoen
  • veel detail: weinig postsynaptische cellen per kegeltje

• centraal
  • macula (3 x 5 mm) bevat de …
  • fovea (Latijn: ‘put’)

• fovea: optimale waarneming door
  • grote opéénhoping receptoren
  • dunne ganglionlaag
  • 1 ganglioncel per receptor (midget/dwerg ganglions):

directe verbinding elke receptor met de visuele cortex

 grote scherpte

• perifeer
  • meerdere receptoren per ganglion: grote lichtgevoeligheid
  • bewegingswaarneming
  • laterale inhibitie door laag oplossend vermogen
  • 10-100 receptoren per ganglioncel

• … verhoogt het contrast en versterkt overgangen (randen)
• mechanisme: omliggende cellen worden geïnhibeerd, alleen de directgeëxciteerde cel blijft geëxciteerd
  • bv. receptor 8 (p.166) ontvangt licht  bipolaire cel en horizontale 8geëxciteerd

- de horizontale cel inhibeert vervolgens 6 7 en 9 10

• horizontale cellen: geen axonen  inhibitie neemt af met afstand en is lokaal  alleen intensiteiten naast de rand zijn aangescherpt

• receptoren liggen achter een transparante laag van

(ganglion, horizontale en bipolaire) cellen

• informatie in de retina: receptorcel bipolaire cellen

 ganglion cellen van de optische zenuwbaan (optic tract)

• eerste verwerking in de retina door
  • horizontale cellen: dwarsverbindingen tussen verschillende receptoren/bipolaire cellen
  • amacriene cellen: dwarsverbindingen tussen verschillende bipolaire/ganglion cellen (fig 6.15 boek)

• verwerking: o.a. laterale inhibitie
  • versterken scherpte door contrastvergroting

- volgende sheet: staar naar het rode kruis  illusie: wit langs de rand wordt helderder