Item gefilterd op datum: december 2012

- Het mislukken van de revoluties van 1848

• ° Intellectueel en politiek realisme (ipv idealisme of romanticisme)

Materialisme, Realisme, Positivisme

- Kunst: weg van de romantiek

• Nood aan helder taalgebruik

- Vertrouwen in de wetenschap 

• Het ware nut van het leven te achterhalen
• Religie was niet wetenschappelijk en slechts figuurlijk te interpreteren

- Positivisme

• Nood aan controleerbare feiten
• Vermijden van wishful thinking
• Bevragen van veronderstellingen en veralgemeningen

- Realpolitik

• Geen utopische politieke ideeën (=ideologieën), maar eigen belang nastreven (strategische keuzes maken)
• Oorlog werd geaccepteerd als het “nodig” was
• Gevolgd door Bismarck, Marx en Napoleon III

Marxisme

- 3 stromingen samengevoegd:  Duitse wijsbegeerte

 Franse Revolutionaire ideeën

Britse industriële revolutie

- Marx geloofde in de samenzwering van de werkende klasse

• Echte vrijheid kon enkel gerealiseerd worden indien privébezit werd afgeschaft
• Groeperen van arbeiders over de grenzen heen
• Enkel trouw zijn aan de eigen klasse (proletariaat)

- De waarde van een product wordt bepaald door de hoeveelheid arbeid erin kruipt

• ^§ De arbeider verdient hier echter slecht een fractie van
• ^§ De bourgeoisie wordt hierdoor rijker (these)
• ^§ Het proletariaat ontstaat (antithese)

- Concurrentie tussen bourgeoisie: macht komt in handen van een steeds kleinere groep

• ^§ De rest wordt proletariër (proletariaat )

- Tot op het punt dat het proletariaat zodanig talrijk is dat het de macht grijpt

- Dialectisch materialisme: vooruitgang in de geschiedenis bepaald door clash tussen these en antithese

• ^§ Hegel: nadruk op sociale veranderingen
• ^§ Marx: nadruk op materiële omstandigheden

- De proletariër mag niet “meedoen” met de staat (onderhandelen, betere lonen eisen, …)

• ^§ De staat kan nooit een element van welvaart worden

- Voordelen

• ^§ Wetenschappelijke claim

- Nadelen

• ^§ Te radicaal voor de meeste mensen

Berlijn: het falen van de revolutie in Pruisen

- Maart 1848: revolutie in Berlijn

- Koning Frederik Willem IV grijpt niet in, maar laat het volk een wetgevend orgaan stemmen

- Deze vergadering werd overheerst door anti-Junker extremisten

- Ze geeft de Polen in West-Pruisen en Posen zelfbestuur

• De Duitse inwoners van deze gebieden weigeren het Pools gezag de accepteren
• Gesteund door het leger: maakt een eind aan het Pools gezag

- De koning ontbindt de vergadering en herstelt de oude machten

Het Parlement van Frankfurt

- Machtsvacuüm in de Duitse staten na de revoluties van 1848

• ° Parlement van Frankfurt

- Pro geleidelijke hervormingen (dus geen revolutie)

- Maar 2 problemen:  Geen geünificeerd leger

 Geen “Duitse staat” om op terug te vallen (geen verleden)

- Verdeeldheid: Klein-Duitse strekking VS Groot-Duitse strekking

• Klein: Pruisen + Duitse staten (onder koning van Pruisen)
• Groot: Pruisen + Duitse staten + Oostenrijk (onder de Oostenrijkse Keizer)

- Het Parlement van Frankfurt wilde een constitutionele (!) monarchie

• Om de reden weigert de Oostenrijkse keizer de kroon
• De junkers in Pruisen wensten absoluut geen constitutionele monarchie

De koning van Pruisen zag zich gedwongen te weigeren

- Het werk van het Parlement van Frankfurt was dus voor niets geweest

• ^§ De meeste leden keren terug naar ‘huis’
• ^§ Enkele extremisten volharden

 Het Pruisische leger maakt een einde aan het resterende Parlement

- Veel progressieve Duitsers emigreren (oa. Naar de VSA)

De Pruisische grondwet van 1850

- De Pruisische koning stelt zelf een grondwet op

- + oprichting van een parlement (verkozen dmv algemeen mannelijk cijnskiesstelsel)

• Vooral vertegenwoordigd door Junkers

- Bevorderen van de industrialisatie

• ° Zollverein (economische eenmaking van Duitsland)

Achtergrond

- Oostenrijks Imperium => Multi-etnisch

• Middelpuntsvliedende kracht (nationalisme)

Revoluties 1848

- Maart 1848: Opstand in Wenen (onder invloed van de Franse “Februari-Revolutie”)

• De revolutionairen dringen het paleis binnen

 Metternich vlucht

- Revoluties in het gehele rijk

- Duitse Zone: ° Parlement van Frankfurt

• Ook Bohemen is uitgenodigd
• Bohemen is echter verdeeld in een Duitse en Slavische bevolking

 ° Pan-Slavisch parlement als reactie tegen het Parlement van Frankfurt

- Maar: steeds een zwakke basis:

• Vooral intellectuelen (geen politieke figuren)
• Nationalistische gevoelens niet door iedereen gedragen (bvb niet door het leger)
• Onderlinge verdeeldheid (radicaal VS gematigd)

Contrareformatie

- Doel: revoluties doorbreken en terugdraaien

- Door keizer Ferdinand

- Overwinningen

• Praag (vs Pan-Slavisch parlement)
• Noord-Italië (vs Italianen, leger van Piedmont-Sardinië)
• Hongarije (interne multi-etniciteit, minderheden gesteund door habsburg)
• Wenen (vs revolutionairen)

- Keizer Ferdinand van Oostenrijk abdiceert onder druk van contrarevolutionaire leiders

• Opgevolgd door Jozef

- Installatie van het Bach-Systeem

• Tegen nationalisme, constitutionalisme en politiek liberalisme
• Wil het volk vrijheid doen vergeten dmv welvaart (materiële vooruitgang en administratieve efficiëntie)

Kader

- Koning = Louis Philippe (van Orleans)

- Weinig stemgerechtigden (1/30^ste)

- Weinig representatie van de lagere klassen in het parlement

“Februari-Revolutie” (1848)

- Reformanten demonstreren op straat in Parijs

• De koning krijgt geen steun van de burgerwacht

Abdiceert

Na de Revolutie

- Verdeeldheid: Republikeinen VS Monarchisten

- Republikeinen roepen de 2^e republiek uit met een voorlopige regering

• Echter ook verdeeld: Socialisten VS Liberalen
• Veel meer Liberalen
• Ateliers Nationaux (A.N.) als concessie voor de Socialisten

- Weinig bereikt

• Enkel de afschaffing van de slavernij in de Franse kolonies

“Juni-Revolutie”

- A.N. verenigt arbeiders (ideeën wisselen, …)

- De arbeiders vallen gezamenlijk het parlement (grondwetvormende regering) aan

• Start van een klassenoorlog

- Sterke repressie van de Burgerwacht

• Groot aantal slachtoffers

- Maakt grote indruk @ Europa

De opkomst van Louis Napoleon Bonaparte

- Na de “Juni-Revolutie”: nood aan een president

- L. Napoleon ruim verkozen

• Door naambekendheid en mythevorming rond Napoleon I

- De grondwetgevende regering wordt vervangen door een Assemblée Legislative

• Raar: 2/3 monarchisten, 1/3 republikeinen (socialisten en burgerlijke liberalen)

 Onderling ook verdeeld: Monarchisten: Orleanisten & Legitimisten

Republikeinen: Socialisten & burgerlijke liberalen

- Napoleon wakkert de tegenstellingen aan en wint aan populariteit

• 851: Pleegt een “staatsgreep”

 Laat zich herverkiezen voor 10 jaar

• 852: Kroont zichzelf tot keizer van het Franse Rijk

Doelen van de revolutie

- Constitutionele overheden

- Volksoeuvereniteit

- Afschaffen lijfeigenschap

- De 1^e ideeën rond democratie worden geformuleerd  door radicaal republikeinse strekking

 worden voor de 1^e maal gerealiseerd in GB; via overleg en geleidelijke weg ( Frankrijk.)

- GB: bevat ook een radicale vleugel maar mondt niet uit in een politieke revolutie

- 1830: verschijnt een golf van politieke revoluties  geeft de hervormingsgezinde in GB de wind in de zeilen.

- 1815-1848: Europa  ontstaan van kloof tussen W-Euro en O-Euro

W-Euro: de dijk van restauratie barst door revolutiegolf

O-Euro: de dijk van restauratie houdt stand.

- Mondiaal: in Zuid-Amerika na 1815 is Europa verplicht er bakzeil te houden  Ontstaan van revoluties  nieuwe onafhankelijke staten.

- Burgerij wordt nu geïdentificeerd in contrast met de arbeiders

 we bevinden ons in de periode die voor de Burgerij de zgn. Gouden Jaren zijn.

 Een systeem van wereldeconomie waarin W-Euro (vnl. GB) de leiding neemt

De frustraties en de uitdaging van arbeid

- Arbeiders bezitten nog steeds geen stemrecht  dus men gaat via revolutionaire kanalen op zoek naar een politieke stem.

 Belangrijk = sociale + economische hervormingen.

- In de overheersende doctrine is alles afhankelijk van de markt.

 Lonen worden bepaald door het spel van vraag en aanbod.

 Zorgt voor onstabiliteit van binnen de werkende gezinnen  2 ontsnappingsmogelijkheden

 De positie van de arbeider op de markt verbeteren  een formatie van vakbondsgroepen

 Het hele idee van kapitalisme en markteconomie verlaten  ontstaan van het Socialisme

Socialisme en Chartisme

- Een snelle verspreiding van het Socialisme

 In Frankrijk: samenvoegen met het revolutionair Republicanisme

 In GB: samenvoegen met de bewegingen die streven naar verdere parlementaire hervormingen

Wordt geleid door een groep van arbeiders de zgn. Chartisten

- Chartisme = was een massabeweging; was niet uitgesproken socialistisch maar wel anti-kapitalisme

 1^e stap naar sociale hervormingen = vertegenwoordiging van arbeiders in het Parlement.

 Charter van 1838 bevat 6 punten.

 De beweging gaat ten onder aan interne twisten + repressie van de overheid.

- De dijk is doorbroken waarop vele reacties volgen: Onafhankelijkheid van Spaans Amerika, het neervallen van het congressysteem, ontstaan van een Griekse nationalistische beweging.

- Na het verslaan van Ypsilanti idee van gehele Griekse onafhankelijkheid

 Nicolas gaat deze beweging ondersteunen.

 een gezamenlijk Engels-Frans-Russische zee interventie zal de Ottomaans vloot vernietigen.

Gevolg: Een Russisch-Ottomaanse oorlog + crissis in het Midden-Oosten.

Frankrijk,1824-1830: De Juli-revolutie, 1830

- Een muur van reacties gaat ontploffen in Frankrijk.

- Koning= Karel X  Frankrijk = een vrij land.

 In de Regering: gaat de linkse oppositie wantrouwig zijn tov de regering

 Karel X ontbind de kamer en roept nieuwe verkiezingen deze verwerpen het beleid van de koning

 Karel X antwoordt met 4 ordinanties uitgevaardigd op zijn eigen authoriteit.



Leiden tot de Juli-Revolutie  grote beweging van de Republikeinen

 Karel X doet troonafstand  ≠ meningen over de nieuwe staatsorganisatie

 De hertog van Orleans: gaat regeren onder de naam Louis Phillippe  Juli-monarchie

De grote politieke verandering is er een van de klank: geen absolutisme meer

Revoluties van 1830: België en Polen

- Het effect van de Juli-Revolutie in Frankrijk  spoort een serie van andere revoluties aan.

 België

- Zit in een Nederlands-Belgische unie onder de troon van NL

- De koning had absolutistisch en centralistische ideeën

- Er ontstaat onrust in Brussel  men vraagt om een lokaal zelfbestuur maar door het militair verzet van de koning  vraagt men om onafhankelijkheid.

- Er komt een Nationale vergadering bijeen  opstellen van een constitutie

 Polen

- Nicolas wou troepen sturen naar België maar kon niet mijn zijn troepen door Polen.

- Het uitbreken van een revolutie  het incident leidt tot een volgend

 door onderlinge verdeeldheid kon men geen weerstand bieden tegen het Russische leger

 De Poolse revolutie wordt verpletterd.Polen behoort nu tot Rusland

 Gevolgen internationaal

- Wie wordt Belgische koning?

 Kandidaat moet geaccepteerd worden door de grootmachten  Leopold I (een Duitse prins die getrouwd in het Britse koningshuis.)

1831: tekenen van het verdrag waarin België een neutrale staat is.

Hervormingen in GB

- Gevolgen van de Juli-revolutie in Frankrijk.

- Tory-regime: begint losser te worden  sympathie voor het liberalisme + de vrijhandel

 2 zaken kon men niet doen  Hervormen van the House of Commons

 De Corn Laws in vraag stellen.

- Er ontstaan ≠ nieuwe stedelijke centra maar hadden niet het recht tot het kiezen van leden van het parlement  Deze industriële centra’s waren ondervertegenwoordigd in het Parlement.

 Deze steden waren enorm gegroeid door een grote migratiegolf (platteland  stad)

- ≠ in belangen en eisen   Fabriekeigenaars: willen een politiek op basis van vrijhandel

 Grootgrondbezitters:willen protectionisme voor hun graanproductie

 zijn oververtegenwoordigd in het parlement

 Er ontstaat een verzet van fabriekseigenaars + krijgen de steun van andere sociale groepen

 Whig minister neemt de regering over (hervormingsgezinde partij)  introduceren Reform Bill

 1832 wordt de Reform Bill wet  bewijs dat hervormingen ook mogelijk zijn langs wettelijk weg. Men gaat in GB dus verder op het pad van de evolutie (niet van de Revolutie)

- Door de Reform Bill: Verschuift het zwaartepunt in het Parlement (platteland  stad)

Uitbreiding van het kiesrecht tot de middenklasse

 door de aanwezigheid van de middenklasse gaan er vooruitstrevende wetten mogelijk gemaakt worden + enige sociale overwinningen.

GB na 1832

- De hervormingsgezinde Whigs gaan fuseren met Liberale Tories + radicale industrialisten

Gaan zich omvormen tot de Liberal Party

GB heeft dus een 2-partijensysteem: met de Liberalen en de Conservatieven.

- De Tories voelen zich beledigd door de vooruitstrevende wetten en doen een inhaaloffensief

 De Tories worden dus de voorvechters van de arbeidersklasse

 De fabrieksakte van 1833 + de Tien Uur Akte van 1847

- Anti-Corn Law League (combinative van Whig-Liberalen-Radicalen)

 De Corn Law zorgt voor het kunstmatig hooghouden van hoge broodprijzen  hoog minimumloon

1846: afschaffen van de Corn Law  men kiest dus voor een politiek van vrijhandel.

Hiermee wordt het einde van de evolutie in GB ingeluid  kiest voor Industrie

Industrie wordt verder gestimuleerd  industriële arbeid krijgt topprioriteit.

 gaat dan wel de sociale problemen gaan scherp stellen.

- De welvaart van GB gaat dus afhankelijk zijn van het behoud van vrijhandel in een wereldeconomie + het eeuwige behoud van de overmacht op zee van GB.

- Congres van Wenen: de grootmachten beloven elkaar om meerdere congressen te organiseren in de toekomst om het verdrag af te dwingen + nieuwe topics die verschenen er aan toe te voegen.

- Heilige Alliantie  Alliantie die revolutionaire + liberale activiteiten onderdrukt

Het congres van Aix- La –Chapelle, 1818

- De eerste algemene bijeenkomst na de Oorlog

- Belangrijkste item = het terugtrekken van het geallieerde leger uit Frankrijk.

- Voorstel Tsaar Alexander = een permanente Europese unie + het behoud van een internationale militaire kracht

 tegenstand van GB: wil wel militaire verbintenissen aangaan maar niets permanent

- Congres gaat ook de Atlantische slavenhandel behandelen

- De groei van internationale instituties wordt tegenwerkt door de ≠ interesse van de staten

Revolutie in Z-Euro: het Congres van Troppau: 1820

- Revolutionaire onrust  crisis

- Spanje (=Spanje) + Napels: neervallen van de regeringen

- Metternich: ziet de eerste symptomen voor een revolutionaire reeks in Europa

 Bijeenroepen van de grootmachten in Troppau  het neerdrukken van de opstand in Napels

 Tsaar Alexander, volgt Metternich in zijn politiek oordeel

Protocol van Troppau: alle erkende Europese staten worden beschermend door een collectieve internationale actie.  Zonder Frankrijk en GB

Is een verklaring van collectieve veiligheid tegen Revolutie .

 Een kloof tussen De Oostelijke en Westelijke Grootmachten.

Spanje en het Nabije Oosten: Congres van Verona, 1822

- Alexander Ypsilanti = Griek  Een Grieks Rijk ipv een Ottomaans

 Hoopt op Russische steun  Indien, onprettig voor Metternich

 Congres van Verona; Tsaar zet internationale solidariteit boven Revolutionair geweld  weigert

- Revolutie in Spanje = opgelost door Frankrijk interventie

Onafhankelijkheid van Latijns Amerika (= Lat-Am)

- De Napoleonistisch oorlogen  gevolgen in Lat-Am

 Nieuwe bewegingen die vechten voor nationale onafhankelijkheid

Gaat kans grijpen door de onrust in Europa

- Port: Om te ontsnappen van Napoleon vlucht men naar Brazilië, maar weigerde terug te keren  Brazilië wordt een rijk onafhankelijk van Portugal  een nieuw Braziliaanse Republiek.

- Spaans Amerika:

 GB is er actief wegens commerciële doeleinden.

 Politieke en sociale wrok van de Creolen tov van de peninsulars

 Belangrijkste figuren = Simon Bolivar + José de San Martin

- ≠ Opstanden vinden afzonderlijk plaats / geen Continentale actie.

 Resultaat = Bolivar bevrijd: Venezula + Colombia

San martin bevrijd: Argentinië + Chili

Samen bevrijden ze Peru

- Ondanks blijven de nieuwe Lat-Am staten kwetsbaar voor de interventies van buitenlandse machten.

 Op het congres van Verona  Discussie over de onafhankelijkheid van Spaans Amerika

GB: promoot de onafhankelijkheid  wegens hun belang in de vrije handel met afzonderlijke staten

 Blijft Spaans Amerika onafhankelijk en komt er geen interventie van de grootmachten

- De nieuwe staten krijgen steun van VSA  Monroe-Doctrine = Amerika voor de Amerikanen

Europa moet zich niet moeien met zaken in Amerika + dus niet proberen om ze terug te brengen tot een koloniale status.

 Revoluties in Amerika die worden erkend door de VSA behoren dus buiten het district van Europa.

 Einde aan de Europese koloniale macht in Amerika. (Uitzondering: Canada  GB: vrijwillig)

Einde van het Congres systeem

- Na Verona: poging voor een formeel internationale regeling voor Europese zaken werd opgegeven.

- De congressen faalden om vooruitgang te boeken naar een internationaal verdrag

 omdat men altijd het Status-quo wilt behouden.

- Men slaagden er nooit in om de aparte interesse ondergeschikt te maken aan een algemeen belang.

- Het neervallen van het conservatief internationaal systeem zorgt voor:

 het verder evolueren van het Liberalisme

 het openen voor een ongecontroleerd nationalisme van de soevereine staten.

Rusland (= Rusland): De December Opstand, 1825

- Dood van Tsaar Alexander I  signaal voor Revolutie

- Wie Opvolgen? Nicolas of Constantijn?

 Constantijn = de favoriet voor innovaties in het land MAAR doet zelf afstand in het voordeel van Nicolas. (Was de eigenlijke erfopvolger)

 De Opstand wordt al snel neergedrukt.

- Nicolas I behoud een onvoorwaardelijk en despotisch alleenheerschappij.

 “De dijk wordt overspoeld door de vloed”

- ≠ politieke reacties en hervormingsbewegingen gaan zich installeren in Europa tussen 1815-1848

 Frankrijk: restauratie van de Bourbon dynastie  Lodewijk XVIII

GB: Torrie regering

 Oostenrijk: Metternich als dominant politiek figuur. Wou het prestige van Oostenrijk hoog houden.

- de maatregelen genomen door de overwinnaars zijn nogal gemitigd.

Reactie na 1815: Frankrijk, Polen

Frankrijk

- Lodewijk XVIII geeft amnestie voor de koningsmoorden  vonden het nieuwe Frankrijk echter oncomfortabel.

Ze kregen echter opnieuw hoop bij de terugkeer van Napoleon van Elb a

 Zorgt voor verbitterde royalisten die starten met een Witte Terreur.

 De dood van Lodewijk XVIII  Karel X.



Gaat het revolutionaire republicanisme, liberalisme en constitutionalisme uit zijn bevolking stampen.

Polen

- Na wenen: wordt er een constitutionele monarchie gecreëerd  onder de Russische Tsaar

- Conflict tussen de verkozen en de Hertog (= Rus)

- Poolse ambities: Hun oorspronkelijk koninkrijk  geheime organisaties

Reactie na 1815: GB en de Duitse staten

 De Duitse staten

- Verenigd in een losse federatie

- Het voorkomen van nationalistische ideeën (universiteiten,…)  Democratische oppositie

- Metternich komt tussen  pleit voor een verenigd DL (= Duitsland)

 samenroepen van een conferentie  Carlsbad akkoord

 GB

- Houdt vast aan zijn tradities + wordt meest geconfronteerd met sociale problemen

- een nieuwe Corn Law

- Een depressie in de industrie  radicaliseren van politiek ideeëngoed  Peterloo massacre

 ≠ Europese regeringen gaan reactionair beleid promoten (angst voor revolutie)

 het bouwen van dijken tussen alle landen.