Item gefilterd op datum: december 2012

- Japan springt al zeer vroeg op de trein van modernisering  autonomische Japanse ontwikkeling.

- Gaat zich kunnen op werkten tot de “Westerse” suprematie

Achtergrond: 2 eeuwen van isolatie

- Al vanaf de 16^e Eeuw had Japan contacten met het Westen

- 17^e E: verandering van Regime  onder een shogunaat

Militaire dictatuur die steunt op de Shamurai  worden grootgrondbezitters

 Bloeiende klasse van rijke handel handelsklasse was heel belangrijk!

 maar merendeel bevolking: boeren zonder politieke rechten

- Klassenindeling waarbij niet iedere klassen de zelfde rechten en plichten heeft.

- Ontstaan van een intellectueel leven  Secularisatie van ideeën (net als in het Westen)

- We krijgen een relatief gescheiden ontwikkeling  Westen wist amper iets over het bestaan en werking van Japan.

Het Openen van Japan

- In Japan: is er druk om uit hun positie van isolement te treden

 vnl. vanuit de elites  kooplieden / intellectuelen  anti-shogun coalitie

- 1853: verschijnt een Amerikaanse oorlogsvloot (Perry)  eist toegang tot de Japanse havens

 Japan wordt militair gedwongen tot de wereldhandel

 In de meeste verdragen bevatten extraterritorialiteit  Europeaan en Amerikanen kunnen niet onder de Japanse wet worden gesteld.

 Deze druk van het Westen zorgt in Japan voor een nationalistische revival



Wordt gebruikt door Japanse elites om een interne revolutie te bewerkstelligen

 Keizer opnieuw de kern van de politieke macht + een religieuze functie  cultus

Het Meiji tijdperk: De modernisering van Japan

- de Meiji-dynastie  wil een snelle industrialisering met behulp van overheidsinstellingen

 daarbij ook een politieke modernisering (GW, parlement, …)

 Met een bijzondere positie voor de Keizer  blijft het sluitstuk van alle macht bezitten

- Japan gaat uitgroeien tot een zeer sterken en moderne natiestaat maar behoudt daarbij zijn eigen cultuur.

 ontwikkelen van een superioriteitsgevoel  tegen het Westen + in eigen regio (imperialisme)

- Bestaande uit Britse en Franse kolonies

GB: gaan vooral Britse loyalisten immigreren  Vnl. mensen uit de arbeidsklasse die hun levens willen verbeteren in Amerika (na de VSA naar Canada)

 Frankrijk: gaan zich vooral vestigen rond de streek van Quebec  apart statuut (= vrijheid)

- Er is wel een continue irritatie tussen beide gebieden in Canada.

- GB: gaat Canada splitsen tot 2 aparte bevoegdheden  Federaal systeem

 ook bij enige uitbreiding zou Canada nog steeds een federale staat zijn



Deze wordt gevestigd tijdens de Amerikaanse burgeroorlog  ontstaan van een nationaal gevoel zowel bij Britten als Fransen.

- Deze federale staat wordt een zeer stevige unie

 gaat daarbij nog meer autonomie verwerven van GB

 Op deze wijze wordt Canada een model voor andere Britse kolonies.

- VSA ligt al voorop tov Europa in politieke modernisering maar ligt toch nog steeds in de periferie

- Monroe-doctrine: “Amerika voor de Amerikanen”  Het Europees moederland moet zich niet moeien .

- VSA: nog niet de VSA van vandaag!Westen nog maar amper veroverd.

Groei van de VSA

- Land wordt zelfbewuster; er was demografische groei

 Land voor een grote territoriale expansie uit die zorgde voor deze grote groei.

 De expansie vind plaats van Oost naar Wast.

- Bevolkingsgroei ook een gevolg van immigratie.

 bezorgd echte sociale problemen: er bestaat geen echte gemeenschappelijke traditie.

 er ontstaat dan een nieuwe nationaliteit door dat beide partijen enigszins toegeven in elkaars cultuur

De vervreemding va n Noord en Zuid

- Er ontstaat een grote kloof tussen Noord en Zuid als gevolg van hun economische achtergrond.

 probleem gaat zich enten op de economische ≠  zo de kwestie van slavernij naar boven.

 enkele staten willen zich afscheuren (vnl. Zuidelijke  agrarische vrijhandel)

- Het grootste ≠ is dus de status van arbeid  Noord: Fabrieksarbeiders Zuid: Boeren + slaven

- Noord: wil een uitbreiding van de Amerikaanse industrie

 huidige context: ligt Europese productie voorop  produceren goedkoper en efficiënter

 Om hun industrie te kunnen uitbreiden  protectionisme het uitgangspunt van buitenlandsbeleid

 Zuid: agrarische boeren en kunnen zeer goedkoop landbouwproducten exporteren naar Europa

 agrarische vrijhandel als uitgangspunt buitenlandsbeleid

(= spiegelbeleid van GB  afschaffen corn law om te concentreren op zijn industrie)

- De gehele economische politiek wordt gelieerd aan het conflict rond slavernij

 slavernij staat haaks op de principes van de verlichting

 ook de migranten uit Europa gaan de afschaffing steunen (zo ook in de eigen kolonies)

 het bestaan van slavernij zorgt voor grote economische complicaties

- Missouri compromise: bij het ontstaan van staten met slavernij moet er een andere staat ontstaan zonder slaven.

 Toch ontstaan van burgerbewegingen die de afschaffing willen

 Er groeien dus aparte entiteiten in Zuid en Noord  Z: zien als aparte staat, willen afscheiding N: gaan meer druk uitoefenen op het zuiden.

- Lincoln wordt president!  wil een economisch beleid zoals het Noorden

 Het Zuiden gaat zich terugtrekken en vormen tot een confederatie.

 Waarop Lincoln het leger richting het Zuiden stuurt om het gebied van de unie te verdedigen

BURGEROORLOG

 heeft een belangrijke militaire impact; is zwaar en bloederig conflict

 Europese machten kijken toen en gaan niet interveniëren (Uitz: Frankrijk in Mexico)

 Overwinning: Noorden  voordeel van industriële apparatuur.

- Niet in boek: de oorlog tegen de precolombiaanse bevolking

Beleid waardoor deze bevolking gedwongen wordt in reservaten

Na de Burgeroorlog: Reconstructie, industriële groei

- Einde aan het idee van een confederatie  VSA wordt een nationale staat.

- Lincoln wordt vermoord  versterkt de radicale republikeinen

 drastische hervorming van het Zuiden.

- Dominantie van de zaken en financiën wereld in het Noorden.

 een economische en politieke consolidatie van een grote natiestaat

 Liberaal en democratisch in zijn politieke principes

 enthousiaste en toegewijd private ondernemingen in het economische systeem

Tsaristisch Rusland na 1856

- Rusland heeft nog nauwelijks enige sociale hervormingen ondergaan

- Tsaar = Autocraat  repressie en bureaucratie

- Bevolking: 90% boeren + nog steeds slavernij

 door lijfeigenschap = nog steeds een fundamentele instelling  onrendabel systeem

- Krimoorlog  overtuigd de Tsaar dat hij verplicht is tot modernisering om een gelijke tred te houden met het Westen.

 stimuleert een nieuwe sociale klasse = Intelligensia  zouden de modernisering gaan belichamen

 Ontstaan van een Liberale publieke opinie  beperkt tot de groep van geleerden.

De Emancipatie wet van 1861 + andere hervormingen

- Emancipatiewet = afschaffen van slavernij  vrije boeren

 men gaat het land herverdelen  grootgrond bezit van de adel wordt aan de boeren gegeven tegen betaling dus geen privé bezit.  indeling in Mirs

 waardoor het dus een gemeenschappelijk goed wordt  zorgt na verloop van tijd voor enige sociale gelijkheid

- Justitie  een nieuw rechtssysteem: Russen zijn gelijk voor de wet + professionele rechtbank

 via de emancipatie wet wordt er komaf gemaakt met het AR in Rusland.

- Zemstvost: raden op regionaal niveau

 nog geen echt parlement maar er zijn wel verwachtingen

 De intellectuelen willen dit: de oprichting van een Doema

Wordt weggeworpen door de Tsaar  wil wel hervormingen maar geen

soevereiniteit van het volk.

- Ondanks de hervorming: boer nog steeds hetzelfde lot  gewillig oor voor de intellectuelen

Willen grote hervormingen doorvoeren

Revolutionisme in Rusland

- Binnen de intelligensia  ontstaan van radicale groepen:

 groep rond de ideeën van Marx

 een grote versterking van het anarchisme  Bakoenin



Gaan de Tsaar vermoorden (1881)  de nieuwe tsaar gaat hervormingen terugschroeven + repressie.

Het Oostenrijk na 1848

- Nog steeds een echte kolos in Midden-Europa  moet echter wel zijn meerdere erkennen in DL

- Het zit in defensie maar is nog steeds een grootmacht  in volle economische modernisatie

- Oostenrijk= een multinationaal rijk

 Wanneer Frans-Jozef (Habsburgse keizer) wil moderniseren stoot hij op heel wat verzet en tegenstand.

Vb: De Hongaren zien een centralisering niet zitten  worden bloedig onderdrukt

- Het Oostenrijk kan zijn troeven niet uit spelen wegens interne politieke verdeeldheid.

Het Compromis van 1867

- de zgn. Ausgleich

 De Hongaren willen totale onafhankelijkheid  wordt zo opgevangen

 de opdeling in een Oostenrijks-slavisch gebied en Hongaars gebied

- De Oostenrijkse keizer draagt de koningskroon van Hongarije

 maar beide gebieden krijgen een eigen parlement  Eigen Hongaars Parlement  decentralisering

 Buitenlands beleid + staatsfinanciën blijven centraal

 pacificeert de Oostenrijks Hongaarse tegenstellingen maar houdt echter geen rekening met zijn Slavische bevolking zorgen voor kloof tussen Hongaren en Slaven?

- Zie kaart p. 530 voor de Duitse ruimte

- Politiek van Frankrijk en Rusland = om Duitse wereld verdeeld te houden.

 Restauratie: Congres van Wenen richt Duitse bond op  een confederatie van 30 vorstendommen.

De Duitse staten na 1848

- ≠ van Italië: de Duitse bevolking was gehecht aan hun afzonderlijke staten

 Dus een vernietiging van alle afzonderlijke regeringen kon niet meteen gebeuren.

- Voordeel van vereniging = Economische vooruitgang

DL gaat zich economisch verenigen maar niet door eigen inspanning  vallen in armen van Pruisen

Pruisen in de jaren 1860: Bismarck

- De eenmaking gaat gerealiseerd worden vanuit Pruisen  Niet via het Liberaal-Nationalisme wat het parlement van Frankfurt voorstelde maar door de politiek die Bismarck gaat voeren.

- Pruisen: heeft zich ontwikkelt vanuit het gebied Brandenburg  lid van de Duitse-bond

 expansies  enkele van deze gebieden behoorden niet tot de Duitse bond

- Bismarck = Kanselier van Pruisen + beoefent de Realpolitiek

 is echter geen Duits nationalist maar gaat de belangen van Pruisen nastreven.

 Beseft dat de eenmaking niet realiseerbaar is via ideologie maar zal gerealiseerd moeten worden via brute macht  Pruisische leger wordt zeer belangrijk.

 eenmaking gaat worden gerealiseerd  geweld en diplomatie.

Bismarck’s oorlog: De creatie van de Noord Duitse Bond, 1867

- Bismarck’s diplomatie:

 Coalitie met Oostenrijk  voor de annexatie van Sleeswijk –Holstein  monarch = Deense koning

 wel lid van de Duitse bond

 Oostenrijk en Pruisen gaan in oorlog met Denemarken  verslaat Denemarken

 Sleeswijk-Holstein wordt verdeeld

 Pacteren binnen de Duitse bond  hij gaat het Oostenrijk willen isoleren

 Oorlog tegen de Habsburgse keizer

 een sterk Pruisisch leger + bondgenoot met Italië (ook eenmaking)  winst voor Pruisen

 Gevolg: Noord Duitse Bond  De Zuid Duitse staten blijven aanleunen bij de Habsburgse keizer maar vormen minder een confederatie tov het Noorden.

De Frans-Pruisische oorlog

 Gaat de pijlen richten op Frankrijk.Om de Zuidelijke staten aan zich te binden.

 In Frankrijk: zit men nog steeds met Napoleon III’s internationaal beleid in zijn achterhoofd.

 Bismarck gaat oorlog proberen uitlokken Frankrijk zal de oorlog verklaren door problemen van erfopvolging in Spanje.

 Een Pruisische prins zou de constitutionele erfopvolger worden waarop Frankrijk zich ingesloten voelt door Pruisen en men dus de oorlog verklaart.

 Napoleon III wordt verslagen

- Napoleon III wordt gevangengenomen  ontstaan van de 3^e Republiek

- Bismarck laat de Pruisische koning in het spiegelpaleis in Versailles kronen tot Duitse Keizer.

 Pruisen wordt Duitsland

Het Duitse Rijk, 1871

- Bismarck gaat krachtig de economische politiek voortzetten  industrialiseren van DL (= Duitsland)

 nachtmerrie voor andere Europese staten  DL is een economische macht in wording

 naast economische productie ook demografisch in opmars

Italiaans nationalisme: Het programma van Cavour

- In Italië algemene ontevredenheid over de autoriteiten + groeiend verlangen naar een liberale staat

- Er ontstaat dus de droom voor een Italiaanse eenmaking = Risorgimento

- Piedmont-Sardinië : koning Victor Emmanuel + 1e minister Camillo di Cavour

 een liberale constitutionele monarchie

- Na 1848 wil het Oostenrijk zijn gezag herstellen maar Italiaanse nationalisme wint aan aanhang.

- Eenmaking: 2 strekkingen

 Links-Republikeinse: Garibaldi

 Liberaal-Nationalistische: Cavour (wil Italië vereningen onder kroon Piedmont)

- Cavour gaat een bondgenoot zoeken in Frankrijk. militaire steun nodig tegen het Oostenrijk

 Drijfveer voor Frankrijk = Nice en Savoy

 Cavour gaat Oostenrijk uitlokken tot een oorlog  gewonnen door Frankrijk en Piedmont

- Napoleon III heeft nu echter een dilemma  Frankrijk troepen belanden in de Pauselijke staten waarop deze troepen de Paus gaan beschermen tegen de Italiaanse revolutionairen.

 Sluit vrede met Oostenrijk.

De voltooiing van de Italiaanse eenmaking

- 1860: Noord Italiaanse monarchie, de pauselijke staten en het koninkrijk van de 2 Siciliës

- Garibaldi: gaat het Zuiden binnenvallen  koninkrijk van de 2 Siciliës stort ineen

 gaat dan verder oprukken naar het Noorden  in confrontatie met Frankrijk troepen (Pauselijke staten)

 De 2 Siciliës willen unaniem behoren tot Piedmont

 Een Parlement dat heel Italië vertegenwoordigd; uitz: Venetië (1866) en Rome(1870).

- Eenmaking = compleet bij toetreding van Rome in 1870 wanneer de Frankrijk troepen zich terugtrekken van wegen de Frankrijk-Pruissische oorlog.

Langdurige problemen na de eenmaking

- Tegenstand van de katholieken (na toevoeging Rome)

- Volgens sommige Italië eenmaking nog niet compleet: nog enkele gebieden behoren tot Italië

- Kloof tussen Noord (industrieel) en Zuid (agrarisch)

- Voor 1860: 2 prominenten natiestaten = Frankrijk en GB

- Nationalisme  kern idee = natie heeft recht op eigen staat ( Realisatie = natiestaat)

- De politieke organisaties   multinationale staten: meerdere naties

 geraken in moeilijkheden als een natie een nationalistisch programma ontwikkelt.

 vaak 1 natie dominante waardoor je nationale ‘minderheden’ hebt

 ministaten: staten die meer deel van de natie omvatten

 het idee van natiestaten: samenbrengen maar ook verdelen van gehelen.

- ‘Het volk’: moet iets gemeenschappelijk voelen voor men een natie kan vormen

 meestal gaat het om taal.

- De consolidatie van een natiestaat: 2 fasen  Territoriaal en psychologisch

- Natievorming = geen natuurlijk proces maar werk van mensen + afhankelijk van de omstandigheden

het is dus berust op toeval en omstandigheden (contingent)

- Sommige eisen van de revolutie in 1848 worden nu overgebracht door de gevestigde autoriteiten!s

De Krimoorlog, 1854-1856

- Krim = schiereiland in de zwarte zee; behoort tot Rusland (gaat de krimoolog aanwakkeren)

- De oorlog gaat het succes van sommige nationalistische bewegingen helpen

 Het verzwakt Oostenrijk en Rusland

- Tsaar: wil ijsvrije havens (= permanent streefdoel)  via de zwarte zee

 wordt geblokkeerd door het Ottomaanse Rijk (= Ottomaanse Rijk)  heeft het intern moeilijk ; Griekenland

- Tsaar Nicolas I: binnenvallen van Moldavië en Wallachije  claim = beschermen van de Christenen tegen de Islam in het Ottomaanse Rijk.

MAAR GB en Frankrijk verlenen steun aan Ottomaanse Rijk  beiden willen niet dat Tsaar invloed zal uitoefenen

 GB door Balance of power; Frankrijk om economische belangen

 GB gaat de Russische vloot blokkeren in de Zwarte zee + samen met Frankrijk invallen in Rusland

 Ook interventie van het Oostenrijk: speelt af aan eigen grenzen  zelf Moldavië en Wallachije bezetten.

- Tsaar Alexander II aanvaardt de vrede op een congres in Parijs

 Behouden van de integriteit van het Ottomaanse Rijk

Moldavië Wallachije worden een autonoom gebied in Ottomaanse Rijk

- In de 2^e helft van de 19^e E een aantal grootmachten gaan zich kunnen stabiliseren als natiestaten.

- Congres van Wenen: naast Restauratie ook internationale stabiliteit

 maar 1 uitz = Krimoorlog

Politieke instellingen

- Belang van de economische en sociale realiteit > politiek (cf. Realisme)

- Napoleon III als social engineer

• ^§ Wetenschap gebruiken om sociale omstandigheden te verbeteren (vb: saneren van Parijs)

Economie

- Actieve staatsinterventie

- Pro internationale vrijhandel

• ^§ 1860: vrijhandel met GB

Sociaal

- Vooral humanitaire beslissingen

• ^§ Ziekenhuizen, asielen, gratis medicijnen, …

- Eerste stappen richting een welvaarts- en verzorgingsstaat

Internationale politiek

- Desastreus

• ^§ Domme oorlogsbeslissingen
• ^§ Internationale vrijhandel zorgde voor  oppositie (industriëlen)
• ^§ Oorlog tegen Pruisen in 1870: doodsteek