Item gefilterd op datum: december 2012

= het tweestappenmodel van het proces van attributie

1) Interne attributie: we gaan ervan uit dat iemands gedrag het gevolg is van iets in die persoon.

2) we proberen deze attributie aan te passen door te kijken naar de situatie waarin diegene zich bevond.  die correctie is vaak onvoldoende

• Vooral de aanpassing van het anker is een bewust proces, de ankering gebeurt eerder automatisch. Wanneer we tijd en motivatie hebben en de energie investeren, dan proberen we aan te passen. Als tijd, motivatie en/of energie ontbreken dan is er geen aanpassing. Dan is de aanpassing afwezig en slaan we de tweede stap vaak over. Hierdoor krijgen we extreem interne attributie

REDEN 1:

• Wanneer we het gedrag van een persoon willen verklaren, ligt onze aandacht vooral bij de persoon en niet bij de situatie. De situationele oorzaken van iemand anders’ gedrag zijn dikwijls onzichtbaar voor ons.
• = perceptuele salliëntie: het ogenschijnlijke belang van de informatie waarop mensen hun aandacht gericht hebben.

Demonstratie invloed salliëntie: onderzoek Taylor & Fiske

• Inhoud: Twee pseudo proefpersonen voeren een ingestudeerd gesprek. Zes proefpersonen observeren vanuit drie soorten observaties (schuin achter persoon B (beter zich op persoon A), schuin achter A (beter zicht op persoon B) of even goed zicht op persoon A als op persoon B).
• O.V.: positie die ze innemen tov de 2 sprekers
• A.V.: beoordeling wie het meeste inbreng heeft in het gesprek
• Resultaat:

Degene die je het best kan zien, heeft volgens jou meer inspraak in het gesprek. Wat je ziet, daar gaan ook je bewuste en automatisch processen over. Wat je niet ziet, daar denk je niet over.

• We richten onze aandacht meer op de personen dan op de situatie

REDEN 2:

• We ankeren onze attributie op de perceptuele salliëntie van de persoon en daarna passen we dat anker onvoldoende aan. We gebruiken het middelpunt van onze aandacht als beginpunt.
• Bijvoorbeeld: experiment Jones & Harris (essay Castro) onvoldoende aanpassing van het standpunt in de essay.

De fundamentele attributiefout = correspondence bias

= neiging tot de gevolgtrekking dat iemands gedrag overeenkomt met zijn of haar persoonlijkheid. Causale attributie wordt relatief meer intern dan objectief gerechtvaardigd, de interne/dispositionele factoren worden overschat en de rol van de situationele factoren worden onderschat.

Onderzoek Jones & Harris

• Opdracht: Studenten moesten een essay lezen dat geschreven was door een medestudent. Die essay was ofwel voor of tegen het bewind van Fidel Castro. Vervolgens moesten de studenten raden hoe de auteur van de essay werkelijk tegen Fidel Castro aankeek. In de ene conditie hadden de onderzoekers gezegd dat de auteur zelf kon bepalen welk standpunt hij innam. In een andere conditie kregen de studenten te horen dat de auteur het standpunt toegewezen had gekregen als deelnemer van een debat.
• O.V.: Pro of contra Castro + vrije keuze of niet
• A.V.: beoordeling van de attitude van de auteur
• Resultaat:

De studenten waar ze tegen hadden verteld dat de persoon een keuze had kozen ervoor dat het standpunt in de essay ook het persoonlijke standpunt was van de student = logisch

De studenten waar ze tegen hadden verteld dat de auteur geen eigen keuze had kozen er meestal toch ook voor om het standpunt in de essay ook toe te wijzen aan de persoonlijke mening van de auteur. = niet logisch WANT mensen die denken dat het geschreven is in opdracht van een onderzoeker dus je kunt er rationeel gezien niets uit afleiden: de lijn ligt vlak (je kan niet weten of de persoon pro of contra is)

Covariatiemodel = veronderstelt dat mensen bij bewuste attributie nadenken over verschillende instanties van dat gedrag (op verschillende momenten, in verschillende situaties)

Interne attributie: lage consensus en distinctie, hoge consistentie

Externe attributie : hoge consensus, distinctie en consistentie

Geen uitsluitsel bij lage consistentie, we concluderen dat er iets bijzonders aan de hand is.

Uit studies blijkt dat :

1) mensen maken minder gebruik van informatie over consensus. Bij het vormen van attributies vertrouwen ze vooral op informatie over consistentie en kenmerkendheid.

2) Als mensen niet beschikken over alle benodigde informatie  mensen voeren het attributieproces uit met de informatie waarover ze wel beschikken en maken hun eigen gevolgtrekkingen over de ontbrekende data indien nodig.

1) Consensus: de mate waarin andere reageren op dezelfde stimulus

Schreeuwen anderen op het werk ook zo tegen persoon x?

2) Distinctie: mate waarin de actor op verschillende manieren aggeert tegen ander stimuli. Maakt de baas ook vernederende opmerkingen tegen andere personeelsleden?

3) Consistentie: is het gedrag al veel keren voorgevallen? Schreeuwt de baas regelmatig tegen persoon x?

Bijvoorbeeld: werkgever vliegt uit tegen een werknemer

?: hoe maken mensen interne of externe attributies ? Hoe co-varieert het gedrag over personen, over de situatie en over de tijd heen ?

Covariatiemodel = veronderstelt dat mensen bij bewuste attributie nadenken over verschillende instanties van dat gedrag (op verschillende momenten, in verschillende situaties)

Attributietheorie = beschrijving van de manier waarop mensen de oorzaken van hun eigen en andermans gedrag verklaren

Volgens Heider: mensen zijn eigenlijk naïeve psychologen en achterhalen zelf de oorzaken van gedrag zoals een wetenschapper zou doen.

Dichotomie in verklaringen van gedragingen:

1) Interne attributie: iemand gedraagt zich op een bepaalde manier omdat die persoon zo is (een trek, een attitude,…). Iedereen die zo is, zou zich zo gedragen.

2) Externe attributie: iemand gedraagt zich op een bepaalde manier omdat die persoon zich in een bepaalde situatie bevindt. Elk individu zou zich in die situatie zo gedragen.

Mensen hebben een voorkeur voor interne attributies boven externe attributies. We zijn perceptueel gefocust op mensen, zij zijn het die we opmerken, terwijl we de situatie, die dikwijls moeilijk te zien en te beschrijven is, over het hoofd zien.

Bv. Waarom gedroeg die kennis zich zo?

Onze automatische perceptieprocessen (non-verbaal en impliciete persoonlijkheidstheorieën) werken niet altijd accuraat of de betekenis is niet altijd duidelijk.

• Daarom: aanvulling door bewuste sociale perceptie

Een impliciete persoonlijkheidstheorie is vaak heel persoonlijk door eigen ervaringen.

Maar die ervaringen zijn ook cultureel bepaald dus er zijn ook culturele verschillen in de impliciete persoonlijkheidstheorie. De impliciete persoonlijkheidstheorie kan er van cultuur tot cultuur heel anders uitzien.

Bijvoorbeeld: Westers: “What is beautiful is good” China: innerlijke en relationele harmonie

Onderzoek Hoffman et al.

• Hypothese: culturele impliciete persoonlijkheidstheorieën hebben invloed op de manier waarop mensen zich een indruk vormen van anderen. Mensen vullen deze tekst aan op basis van culturele achtergrond (schema)
• De westerse culturele persoonlijkheid (creatief, intens, temperamentvol en onconventioneel) vs. Oosterse shi gu persoonlijkheid (wereldwijs, sociaal vaardig, toegewijd aan zijn of haar familie, enigszins gereserveerd)
• Beschrijvingen van zulke personen in een tekst
• O.V.: - de taal in de tekst (Engels vs. Chinees)

-Taalkennis van de deelnemer (Engels vs. tweetalig  woonden in dezelfde cultuur maar de tweetaligen spreken chinees en engels)

• A.V.: aanvullen van tekst met persoonlijke trekken die niet in de tekst voorkwamen. Mensen gaan vanuit hun eigen perspectief de persoonlijkheid aanvullen: karakteristieken die ze zelf aanvullen

• Resultaat:

De mensen met gemengde achtergrond (tweetaligen) + tekst in Engels  zien meer de westerse persoonlijkheid

De mensen met gemengde achtergrond (tweetaligen) + tekst in Chinees  zien meer de shi gu persoonlijkheid

Priming effect van de taal van de tekst: de taal licht de eigen culturele achtergrond op.

Impliciete persoonlijkheidstheorie:

• Een soort schema dat mensen gebruiken om verschillende persoonlijkheidstrekken te groeperen; zo menen veel mensen dat iemand die vriendelijk is, ook wel gul zal zijn.
• Op basis van enkele observaties over een persoon, kunnen we die in een schema passen. Dat gebruiken we om te voorspellen hoe iemand in een andere situatie zal zijn.
• Cruciaal = de intuïtie dat sommige persoonlijkheidskenmerken “steeds” samen voorkomen
• “Impliciet”: het is geen bevestigde theorie maar een lekentheorie
• Toegepast op conditionering: als je regelmatig geconfronteerd bent geweest met personen die opvliegend & assertief zijn  je ziet hen als een persoon met negatieve emoties. Als je dan iemand tegenkomt die assertief is, denk je: oppassen want hij kan ook opvliegend zijn