Item gefilterd op datum: december 2012

• Typisch voor een crisissituatie: je moet snel iets beslissen en dan is het gedrag van anderen een grote bron van informatie

• Moeilijk interpreteerbaar, ambigu
• In een belangrijke situatie, sterke informatie van anderen maar er is geen overdracht van een rolmodel
• Le Bon:besmetting: de snelle verspreiding van emoties of gedrag door een menigte
• Voorbeelden:
  • Orson Welles: radioshow (War of the worlds)
  • Tsunami: ramp op tweede kerstdag vs. reacties nadien
  • Effect van fictie (TV) als ze in een soortgelijke situatie verkeren
  • Psychogene groepsziekte:

= letterlijk een besmetting van ziekte-gedrag die lijkt op een fysieke besmetting

Voorbeeld: school in VS, leerkracht voelt zich onwel omdat ze benzinegeur ruikt, na haar volgen er ook veel leerlingen die zich onwel voelen. Ook in andere klassen vindt dit fenomeen plaats,…

Andere voorbeelden: mode-diagnoses zoals ADHD, autisme, dyslexie, depressie

Belangrijke variabele in de sterkte van informationele sociale beïnvloeding: hoe belangrijk is het voor het individu om de opdracht accuraat (=nauwgezet) uit te voeren?

Onderzoek Baron et al (=belangrijk sociaal psycholoog)

Inhoud: ooggetuigen moesten daders indentificeren

Ze moesten een moeilijke taak uitvoeren, ze kregen eerst de dader te zien op de dia, daarna kregen ze heel snel achter elkaar 4 andere personen te zien, één van hen was de dader maar met andere kleren aan. De taak werd extra moeilijk gemaakt doordat de dia’s heel snel achter elkaar getoond werd. Op het einde moest men vertellen wie de dader volgens hen was.

Ze moesten hun antwoord in een groep van 3 personen luidop zeggen. 2 van de 3 waren pseudo-proefpersonen, zij hadden op voorhand hun tekst ingestudeerd. Zij vertelden altijd de verkeerde antwoorden.

O.V.: het belang van de taak

Voor sommigen was de taak van groot belang + kreeg men een beloning achter

(belangrijk voor het individu om de taak accuraat uit te voeren)

Voor anderen was de taak van klein belang, het was een probeersel

(niet zo belangrijk om de taak accuraat uit te voeren)

Resultaat: meer conformisme (geloof in wat anderen zeggen) bij groot belang (51 procent vs. 35 procent). Ze beantwoorden de vraag “wie is de dader?” dus met het foute antwoord van de pseudo proefpersonen.

Onderzoek Levine et al

Proefpersonen moesten beslissingen nemen in groep.

Opdracht: ze moesten “nonwoorden” herkennen. Ze kregen eerst een aantal nonwoorden te zien, daarna kregen ze een lijst met allemaal nonwoorden en moesten ze de geziene nonwoorden er zo snel mogelijk uit halen.

O.V.: risico (via beloningsschema)

ü Groot risico: beloning voor correctheid

ü Klein risico: straf voor fouten

Maar!: objectief vergelijkbare beloning

Resultaat: meer conformisme in de conditie met groot risico (zelfs onafhankelijk van discussie)

 Invloeden van anderen op je eigen gedrag omdat je onzeker bent wat het juiste, geschikte gedrag is. Het gedrag van anderen is een bron van informatie.

Onderzoek Sherif

Wat? Autokinetisch effect bij mensen (=helemaal donkere kamer, 1 wit stipje, dit lijkt te bewegen maar dat is helemaal niet zo. Dat lijkt zo omdat je geen referentiepunt hebt waarom je je kan baseren, je hebt geen achtergrond)

Eerste fase:

De proefpersonen moeten beoordelen hoeveel het stipje verschuift. Dit hangt dus van persoon tot persoon af. Sommige zeggen dat het stipje 2 centimeter verschuift, anderen zeggen dat het stipje 25 centimeter verschuift.

Tweede fase:

De proefpersonen moeten terugkomen, deze keer zitten ze niet alleen in een donkere kamer maar samen met nog 2 of 3 anderen. Ze moeten samen overleggen hoeveel het stipje verschuift. Dit doen ze door zich te conformeren naar de anderen toe, uiteindelijk komen ze tot een gezamenlijk besluit. (=Innerlijke acceptatie: mensen gaan zich conformeren aan het gedrag van anderen omdat ze echt geloven dat deze mensen gelijk hebben)

Het gaat hier ook over persoonlijke overtuiging, de sterkte van dit fenomeen is te wijten aan informationele sociale beïnvloeding

Derde fase:

De personen werden nog is gevraagd de test te doen, wat bleek? Ze bleven het antwoord van de groep herhalen.

• Toepassingen van informationele sociale beïnvloeding:

- Zogenaamde “sociale normen methode” in voorlichting en preventie:

In plaats van de individuele risico’s aan te pakken (de schrikmethode), de sociale norm voor een bepaald gedrag naar voren brengen:

Anderen doen gedrag X zo vaak

Effect: minder mogelijkheid om de boodschap weg te redeneren

Vergelijk met comparatief optimisme: je vindt jezelf beter dan anderen, ten dele doordat je de andere pessimistisch inschat

Vergelijk met third person effect: boodschappen die negatief zijn en niet persoonlijk genoeg op het individu gericht zijn, daarvan gaat men denken dat ze op iemand anders gericht zijn.

Al het slecht in de geschiedenis is volgens sommige mensen toe te schrijven aan één klein groepje mensen die het slecht menen. Dat is niet correct volgens hem, het is namelijk toe te schrijven aan situatiefactoren.

Gruwelijke voorbeelden van gevolgen van conformisme

• Air Force Academy: misbruik van vrouwen
• Shannon Faulkner: vrouwelijke kadet
• Heaven’s Gate: massale zelfmoord
• My Lai: dorp uitgemoord
  • De overtreding van een verboden norm leidt tot de voorbeelden
  • De aanwezigheid van wapens is vaak een bezwarende factor
  • Er zijn voor alle voorbeelden andere verklaringen mogelijk dan conformise (bv. Sadisme)
  • MAAR het is wel duidelijk dat de sterke sociale invloed leidt tot een wijziging van het gedrag in functie van de impliciete of expliciete verwachtingen van anderen

• Meest directe vorm van sociale beïnvloeding
• Conformiteit = de verandering van gedrag onder invloed van de reële of imaginaire druk van anderen.
  • Gedrag stellen naar hetgene dat anderen doen
  • Gedrag stellen naar wat anderen van ons vragen te doen
  • We doen niet exact wat anderen zeggen, maar we passen ons eigen gedrag wel aan in functie ervan, kan ook enorm negatieve gevolgen hebben (vietnamoorlog)

Er is gradatie in sociale beïnvloeding van mensen:

Gehoorzaamheid: Iemand doet iets voor en

Men zegt dat je iets moet doen jij volgt dat omdat je het verlangen
en je doet dat, owv bevelen. Voelt het geloof en standaards van anderen te volgen

• Vereist een sterk zelfbewustzijn: we moeten begrijpen wat we zijn en dan handelen naar hoe we willen gezien worden, wie ben je? Waar wil je naartoe?

Een slecht uitgevoerd impressiemanagement kan nefast zijn.

• De poging om anderen zo ver te krijgen dat ze je zien zoals je gezien wil worden

• Twee belangrijke strategieën:
  • Vleien, vaak voor hogere-status figuur

Het is wel belangrijk dat het duidelijk is dat het niet geacteerd is

• Zelf-handicap: hindernissen en excuses van tevoren creëren

-Van tevoren redenen voor mogelijk falen verzinnen (vaak cognitief, eerder dan actief) bv. Bij examen, op voorhand redenen verzinnen voor falen

-Echt het zichzelf moeilijk maken door actie

Kan invloed hebben op intrinsieke motivatie als de handicap extrinsiek gezocht wordt. We kunnen in onze excuses gaan geloven en dan minder moeite doen om bijvoorbeeld in iets te slagen.

Het is zelfs niet echt nodig dat er opwinding gevoeld wordt vooraleer een emotie gevoeld wordt.

Iemand kan een emotie voelen afhankelijk van:

• De implicaties van een gebeurtenis
• De (ingebeelde) oorzaak ervan
  • Opwinding is geen noodzaak

Soms voelen we een illusoire opwinding die we ook willen verklaren aan de hand van beschikbare informatie.

Onderzoek Vallins

Proefpersonen:

Mannelijke studenten

Dekmantel: ‘Fysiologische reacties op sexueel geladen beelden’

Opdracht: 10 foto’s uit de playboy bekijken

Manipulatie:

• Sommige proefpersonen horen hun eigen hartslag (dit is niet zo)
• Andere proefpersonen horen een irrelevant geluid
• Eigenlijk gaat het over hetzelfde geluid dat soms vertraagd en soms versneld

Meting:

• Beoordeling aantrekkelijkheid van de foto’s
• Voorkeur voor bepaalde foto’s
• Beoordeling lang na het experiment

Resultaten: zie grafiek ppt

Een versnelde hartslag/geluid duit op opwinding. Men gaat die opwinding toeschrijven aan de foto en niet aan het geluid, terwijl dat wel zo is.

Bij de andere is er sprake van opwinding maar die is min of meer gelijk voor alle foto’s.

Meestal vinden we een terechte verklaring/interpretatie voor onze opwinding. Maar soms, als er meerdere verklaringen mogelijk zijn, kiezen we de verkeerde.(=misattributie)

Onderzoek Dutton & Aron

Proefpersonen: mannelijke toeristen bij een ravijn

Situatie: de proefpersonen hebben net een gevaarlijke brug overgestoken. Er zijn twee bruggen die elks verschillen in de opwinding die deze bruggen veroorzaken. 1 brug is een vaste brug over een miniravijn, de andere is een gevaarlijke/loshangende brug over een diepe ravijn. Na het oversteken van de brug, stapt de onderzoeker op hen af met de vraag wat de invloed is van het landschap op hun creativiteit.

Dekmantel: ‘Onderzoek over de invloed van het landschap op de creativiteit’

• Verhaal verzinnen bij vage tekening (T.A.T item: de prenten worden ook gebruikt in een klinische praktijk waarbij 1 of ander syndroom wordt vermoed)
• Indien gewenst, later uitleg van de interviewer (een aantrekkelijke vrouw)

Manipulatie:

• Opwinding door de brug ( persoon die de brug net is overgestoken of persoon die al een beetje gekalmeerd is)
• Interviewer is een man of een vrouw

Meting:

• Sexuele inhoud T.A.T
• Aantal ppn die telefoneren met de interviewer voor meer info

Resultaat:

• Effect op beide metingen, zowel bij vaste als bij losse brug
• Als de interviewer een man is: er is een nauwelijks verschil tussen de twee bruggen.

Als de interviewer een vrouw is: meer seksuele inhoud in de verhaaltjes + meer telefoontjes

• De mannelijke deelnemers die de gevaarlijke brug oversteken, vertonen nog meer seksuele inhoud. Hoewel het om de zelfde vrouw gaat, wekt die vrouw meer op bij mannen die een grote opwinding hebben door de brug.

Door de mannen zelf wordt de opwinding toegeschreven aan de vrouw terwijl het nog gaat over de opwinding van de brug. (Seksuele opwinding wordt ten dele gedreven door opwinding die daar niet vandaan komt)

We kunnen emoties afleiden uit ons gedrag.

Schachter: Two-factor theory of emotion (het begrijpen van emoties gebeurt in 2 stappen)

1) We moeten kijken naar de dingen die objectief zijn, de fysieke toestanden

2) Zoeken naar een geschikte verklaring voor die objectieve dingen door te gaan vergelijken met anderen

De sociale vergelijkingstheorie van Schachter zit erin vervat

Onderzoek Schachter & Singer:

• Hypothesen:

- Geen opwinding: geen emotie (geen specifieke gevoelens)

- Opwinding verklaring/interpretatie?

- Objectieve verklaring: ‘niet-emotioneel’, geen emotie

- Subjectieve verklaring: geen verklaring: sociale vgl en evaluatieve emotie

• Dekmantel:

“De invloed van vitamine op gezichtsscherpte”, via injectie kregen mensen zogezegd vitamines ingespoten + ze moesten de wachttijd met iemand anders doorbrengen

• Manipulaties:
  • Opwinding (epifrine vs. zoutoplossing)

Zoutoplossing: geen info over eventuele bijkomende symptomen

Epifrine: verkeerde info over bijkomende symptomen

• Beschikbaarheid verklaring voor opwinding (geen, juist, fout)
• Gedrag 1 ‘lotgenoot’ wachtperiode (woedend vs.euforisch)
• A.V. meting:
  • Gedrag (observatie via doorkijkspiegels)
  • Zelfbeschrijving woede-irritatie/blijdschap (5-puntschalen, samengestelde score)
  • Resultaat:

Zie ppt. + bk. P.163

• Methode: manipulaties geslaagd?
  • Opwinding: fysiek-mentaal
  • Beschikbaarheid van verklaring (als er een verklaring is (info epifrine) wijten hun gedrag daar aan)
  • Interpretatie:

Het gedrag van een ander beïnvloedt de emotie van de ppn zonder een passende verklaring voor de opwinding. Dit is wel alleen geldig t.a.v. heranalyse na herverdeling van de condities

Quasi-expirement geworden!