Item gefilterd op datum: december 2012

Het went nooit.

Activiteit gedurende de nachtdienst stelt de biologische klok niet bij (is dus geen goede Zeitgeber). Helder licht zou dat wel zijn, maar meestal is het kunstlicht maar 150-180 lux. Dit stelt het ritme maar matig bij. Bovendien moet het wedijveren met het heldere daglicht wanneer de persoon probeert te slapen. Wanneer nachtdienst wordt verricht bij sterke verlichting (vergelijkbaar met middagzon) kan het ritme in ongeveer 1 week bijgesteld worden.

Mensen die reizen of nachtdiensten draaien hebben geen Zeitgeber. Jet lag:

Omdat mensen een biologisch ritme van meer dan 24 uur hebben kunnen ze beter van het oosten naar het westen reizen dan andersom (ze gaan dan later naar bed, want in het westen is het vroeger dan in het oosten).

Moet bijgesteld worden door “Zeitgeber”, want hij loopt iets voor of iets achter (free-running rithm). Licht is de belangrijkste Zeitgeber voor landdieren (getijden zijn dat voor waterdieren). Wanneer geen consistente lichtbron voorhanden is (b.v. blinden of astronauten) zijn geluiden, maaltijden, sociale interacties en temperatuur de Zeitgeber.

De meeste blinden hebben een vrij normaal circadiaans ritme. Sommigen niet. Een blinde man had een circadiaans ritme van 24½ uur, ondanks een geregeld schema van activiteiten. Wanneer zijn ritme in overeenstemming was met zijn activiteiten sliep hij goed en anders slecht.

Uit experimenten blijkt, dat aanpassing aan een waak-slaapritme dat sterk afwijkt van 24 uur heel moeilijk is (Folkard, Hume, Minors, Waterhouse & Watson 1985).

onderzochten het ritme van een vliegende eekhoorn gedurende 25 dagen. Bij volledige duisternis was de cyclus iets korter dan 24 uur, bij voortdurend licht was de cyclus iets langer. Ook afhankelijk van het gegeven of het proefdier een dag-of nachtdier is en van individuele verschillen. Voor een bepaald individu in een bepaalde omgeving ligt het ritme dus vast.

Zoogdieren (en dus mensen) hebben ritmes in waken-slapen, eten – drinken, lichaamstemperatuur, afscheiding van hormonen, urinevolume, gevoeligheid voor bepaalde medicijnen en veel andere variabelen.

Endogenous circadian rythms

(endogeen=van binnenuit gestuurd, circum=ongeveer, annum=jaar) Een vogel vertrekt al naar warmere gebieden voordat de vorst is ingevallen. Hoe weten dieren welke tijd het is?

Zonlicht (de lengte van de dag) is een belangrijke indicator. Temperatuur minder. Maar ook zonder deze indicator blijft het ritme bestaan.

Het lichaam regelt zijn eigen ritme van activiteit en inactiviteit. Tot dan toe gold het behaviorisme, dat er van uit ging dat waken en slapen een reactie was op stimuli uit de omgeving. (zon, temperatuur enz.).

Uit onderzoek bij geïsoleerde dieren bleek, dat een organisme zelf gedrag produceert en niet alleen reageert op stimuli.

Items:

- Waak- en slaapritme verloopt in een cyclus van ongeveer 24 uur. Het lichaam zelf regelt deze cyclus.

- Afwijking van de voorgeschreven slaaptijd kan leiden tot slapeloosheid.

- Slaap verloopt in 4 stadia met verschillende hersenactiviteit, hartslag en andere signalen van arousal.

- Paradoxicale-of REM-slaap variëert van diep naar licht. In deze slaap komen levendige, heldere dromen voor.

- Locaties in de hersenstam en voorhersenen zijn verantwoordelijk voor de diverse aspecten van arousal, aandacht en slaap. Hersenbeschadigingen kunnen leiden tot voortdurende slaap-of waakperiodes.

- Om verschillende redenen slapen mensen soms niet goed genoeg om uitgerust op te staan.

James W. Kalat 1996

Afwijkende mening verdwijnt stilaan, terwijl de dominante dominanter wordt