Item gefilterd op datum: januari 2014

> Frans-Belgische Dexia

Herkapitalisatie in België = Gebeurde deels door de overheid en deels door de andere originele Belgische referentieaandeelhouders:

• Acro = Financiële poort van het ACV
• Gemeentelijke Holding = Investeringsvehikel van de lokale overheden
• Ethias = Bank en verzekeraar

 Deze 3 referentieaandeelhouders waren na het ineenstorten van Dexia zelf waardeloos geworden

Oplossing = Om de kapitaalverhoging bij Dexia te financieren ging men lenen
> Bij wie lenen? Bij Dexia zelf..

Taak overheid

• Kapitaalinjecties > Aandeelhouders onderschutten
• Overheidsgaranties
• Interbancaire garanties verschaffen

Oorzaken herval Dexia in 2011

• De slechte stukken van FSA, die failliet gingen, bleven bij Dexia
• In 2008 werd er niet geherstructureerd

Voorzitter Raad van Bestuur = Jean-Luc Dehaene
CEO = Pierre Mariani

Geen oplossing = De problemen werden onder de mat geschoven van de overheidgaranties

Eurocrisis 2011 = De referentieaandeelhouders konden Dexia niet meer helpen
> Opnieuw diep in geldbuidel tasten om Dexia te redden met als gevolg een herstructurering

Genationaliseerd = Dexia Bank België werd een overheidsbank Belfius

Bad bank Dexia = Structureer illiquide door de renteswaps en structureel verlieslatend door de negatieve rentemarge op haar andere activiteiten, waardoor ze in permanente geldnood verkeert

Cruciaal belang = Bad bank Dexia staande houden > Hoe?

• Kapitaalinjecties
• Garanties op interbancaire kredieten
• Nationaliseren

Oplossing voor de bad bank Dexia = Activa verkopen tegen een zo hoog mogelijke waarde om daarmee de schulden te kunnen afbetalen
> Hoe? De restbank herkapitaliseren met een totale verwatering van de bestaande aandeelhouders

> Belgische-Nederlandse Fortis-groep

Moddergevecht = De regering van België kwam niet overeen met die van Nederland om het probleem van Fortis op te lossen

Oplossing = Het Belgische bankgedeelte werk verkocht aan de Franse groep BNP Paribas
> BNP Paribas Fortis

Bad bank Fortis = Deze bank werd opgericht om de toxische activa in onder te brengen
> In handen van

• BNP Paribas
• Belgische overheid
• AGEAS (Juridische erfgenaam van het oude Fortis)

Overheidsgarantie = De regering schreef een garantie om de bad bank te financieren, waarvoor ze in de plaats een premie ontvangt

Nieuwe start = Voormalig Fortis bleef bestaan en behield zijn Belgische en internationale verzekeringsactiviteiten
> Later een onafhankelijke verzekeringsgroep AGEAS

Risico’s die Fortis en Dexia hebben genomen

1. Met erg weinig kapitaal en erg weinig spaarmiddelen hebben ze een enorme beleggingsportefeuille aangekocht
   > Innovatieve en riskante gestructureerde producten
2. Op het pad van schaduwbankieren hebben ze de banken zelf financiële lettersoeppoducten gemaakt
3. 3. Internationale uitbreidingen om de grootste te kunnen zijn
   > Fortis nam ABN-AMRO over
   > Dexia nam FSA over en een hele reeks andere buitenlandse filialen

 Deze investeringen werden gefinancierd door andere banken
Fortis 120 miljard schulden
Dexia 260 miljard schulden

FSA = Een monoliner die zich vooral bezighield met het verzekeren van ingewikkelde gestructureerde producten

Risico’s van KBC

1. Erg gewaagd op het vlak van effectisering
2. Overnamen in probleemlanden (Ierland en Hongarije)

Probleem = De steun die de overheid bood voor de banken kon enkel slagen op voorwaarde van een grondige herstructurering van de ontvangende bank en transparantie over de financiële gezondheid van de bank

Stresstest = De transparantie over de gezondheid van de banken herstellen
> Uitgevoerd door nationale regulatoren (Te vertrouwen??)

Schuldeisers = Deze moesten betrokken worden in de herstructurering, zodat ze ook een deel van het risico dragen. Ze hadden jarenlang voordeel door de hoge rente

Debt-equity swap = De schuldeiser-obligatiehouders van de banken converteren in moeilijkheden hun schuld in aandelen

Oplossing= De bestaande aandeelhouders zien hun aandeel verwateren, wat ook zo hoort. Door deze operatie wordt de bank

• Solvabeler = Schuld daal en het aandeelkapitaal stijgt
• Meer liquide = De schuld moet niet terugbetaald worden waardoor er meer cash is
• Winstgevender = Er drukt na de conversie een lagere interestlast op de resultaten

 Dergelijke operaties (=debt-equity swap) werden nergens toegepast tijdens de crisis

Bail-in = In tijden van crisis moet de regulator standaard debt-equity swaps laten opleggen

Coco’s = Speciale obligaties die automatisch worden geconverteerd in aandeelkapitaal, indien de bank in de problemen komt doordat het kapitaal onder een bepaalde grens daalt
> Contingent convertibles

Zes types reddingssloepen die de overheid gebruikte op de bankensector te redden

1. Liquiditeitsinjecties van centrale banken om de interbancaire markt weer aan de praat te krijgen > Banken aanzetten om opnieuw geld uit te lenen aan elkaar aan een lage rente hierbij herstellen ze ook de kapitaalbuffers
2. Staatgaranties op interbancaire leningen = De overheid verzekert de leningen die werden uitgegeven van een ene bank aan een andere bank en krijgt er in de plaats een verzekeringspremie voor
3. Depositoverzekering = Spaargeld van de kleine spaarders verzekeren om paniekreacties te voorkomen
   Probleem: Het hangt af van een belofte, niet van een zekerheid
4. Achtergestelde leningen = Werden boekhoudkundig als kapitaal gebruikt. Op die leningen rust een vrij hoge interestverplichting (ING en KBC)
   Rechtstreekse participatie = De overheid werd aandeelhouder van de bank met overeenkomstige stemrecht en dividendecht (Fortis)
   Nationalisatie = De bank wordt bezit van de overheid (Dexia)
5. Bad banks = Banken terug gezond maken door de toxische effecten uit de bank te halen en onder te brengen in de aparte ‘bad) bank die wordt gefinancierd met overheidsgaranties
   > Deze bestaat foot Fortis en Dexia
6. Onderstutting van activaprijzen = Het probleem bij de bron aanpakken en de prijzen van de toxische activa te garanderen of te verhogen
   > Aankoopprogramma’s voor toxische activa (ABS)

Gevolgen van een daling van de vastgoedprijzen en aandelenkoersen

• Nadeel voor de bouwsector > Voordeliger om een bestaand huis te kopen dan om een huis te laten bouwen
• Vermogen van gezinnen daalt > Aandelen van Dexia en Fortis veroorzaakten een verlies. De oplossing is om minder te consumeren en meer te sparen
  > Economie remt af en de aandelenkoersen van alle ondernemingen beginnen te dalen
• Risico op faillissement voor ondernemingen zorgt ervoor dat het duurder wordt om vers kapitaal op te halen
  > Banken gaan minder lenen en investeren waardoor de aandelenkoersen blijven dalen
• Het vertrouwen van consumenten en producten daalt enorm
  > Consumenten sparen en producenten stellen investering uit

 Door dalende consumptie en investeringen is er een lagere economische activiteit

Beleidsreacties = Er zou geen spontaan herstel komen in de economie, dus men was genoodzaakt om monetaire als budgettaire beleidsreacties uit te voeren

3 reden voor het wegvallen van de financieringsstroom van banken

1. Door het hamstergedrag van de banken waren degene die een liquiditeitstekort hadden, gedwongen om hun kredietverlening terug te schroeven
   > Bedrijven, gezinnen en overheid
2. Er waren geen investeerders die vers geld in de banken wilden pompen
   > Terugschroeven van leningen aan de rest van de economie
3. De banken konden onmogelijk hun eigen vermogen nog inzetten als buffer. Hierdoor waren de banken verplicht om het krimpende eigen vermogen te compenseren met een daling van de hoeveelheid leningen

IFRS = International Financial Reporting Standards

Fair value accounting = Activa van de banken moet worden geboekt aan een faire waarde (=marktwaarde)

• Indien de marktprijs van de beleggingen van de bank stijgt, moet de bank dus een meerwaarde boeken en vice versa in geval van een prijsdaling
• Indien er nauwelijks of geen handels op de markt plaatsvindt, dan is de marktwaarde niet noodzakelijk een faire weerspiegeling van de onderliggende waarde

Kredietagentschappen = Ze begonnen abrupt de rating van die producten te verlogen waardoor de baken door de kapitaalregels van Bazal ook meer kapitaal mesten voorzien om ze op hun balans te houden

Kapitaalvereisten = Om aan deze vereisten te voldoen warden de banken genoodzaakt om de CDO’s op de markt aan dumpingprijzen te verkopen

Banken konden hun risico’s niet inschatten = Elke CDO bevat honderden verschillende MBS die op hun beurt duizenden verschillende leningen bevatten

Northern Rock = Een bank in het VK die als eerste dreigde oer kop te gaan

Liquiditeitsinjecties = De FEC en ECB pompten steeds vers geld in de bankensector. Deze injecties leken te helpen, maar de problemen bleven maar terugkomen
> Uitstel van executie

Bear Stearns = In 2008 leidde deze zakenbank het tot de-facto-faillissament. Ze werd overgenomen door de Amerikaanse zakenbank J.P. Morgan

2. Het Lehman-moment

Weg met het interbancaire bankvertrouwen = In september 2008 ging de zakenbank Lehman Brothers failliet, zoals ook de zakenbank Merill Lynch die zichzelf aan de Bank of America verkocht
> Paniek in het bankensysteem

Gevolg? Andere banken gingen failliet omdat ze Lehman Brothers geld hadden geleend of hun producten hadden gekocht

Verzekeraar AIG = De FED moest AIG redden met een lening van 180 miljard dollar omwille van de grote hoeveelheid CDS-contracten die ze had verkocht als verzekering voor talrijk CDO’s die waardeloos waren geworden

Interbancaire markt = Sommige banken hebben meer deposito’s dan ze nodig hebben en ze lenen die aan andere banken die deposito’s tekort hebben

Financiële vertrouwencrisis = Banken vertrouwen elkaar niet meer en ze houden de extra deposito’s bij zich ongeval zij ook besmet worden of uit vrees dat de tegenpartij failliet zou gaan
> Overschotten hamsteren

Een probleem van collectieve actie = Iedere bank dat wat haar individueel het beste lijkt, maar net daardoor ontstaat de besmetting waartegen de individuele bank zich door har hamstergedrag wil indekken
> Het interbancaire netwerk valt uit elkaar

Maatstaf voor risicoaversie in de interbancaire markt = Het verschil tussen de interbancaire rente en de rente op korte termijnschuld van de overheid is de rente die de banken willen opgeven in ruil voor veiligheid
> Het verschil = TED-spread

TED-spread = Schaal van Richter voor bankenpaniek

Internationaal Monetair Fonds = De mist liquide landen moesten gered worden
> Banken werden gered door de nationale overheid

IT-bubbel = In 1999 steeg de vraag naar aandelen van computerbedrijven enorm
> Irrieel = In 2004 was er een IT-crash omdat de aandelen te sterk stegen

Inflatierisico = Als gevolg van het exuberante leningsgedrag van de banken en de lage rente van de FED

Gevolg = FED was genoodzaakt de rente stap voor stap te verhogen begin 2005
> Variabele rente op hypotheken steeg

Rente op hypotheken stijgt = Gezinnen konden die hoge rente niet betalen en moesten hun huis door de bank in beslag laten nemen
> Bank verkoopt huis en krijgt zo de waarde van lening terug

Subprime-leningen = Er waren zodanig veel gezinnen die op het zelfde moment hun hypotheek niet konden terugbetalen
> Een massa huizen werden tegelijkertijd verkocht

V < A op de huizenmarkt = De prijzen van de huizen daalden

Niet-terugbetaling van de hypotheek in VS = Men kan enkel beslag doen op het huis en niet op een deel van het inkomen of andere goederen van het gezin

Jingle mail = Mensen stuurden spontaan hun huissleutel op naar de bank zodat ze hun lening terugkregen
> Het huis wordt eigendom van de bank

Kaswatervalsysteem = Veel mensen konden tegelijkertijd hun lening niet afbetalen, dus de stroom van betalingen volstond niet om de meest riskante tranches uit te betalen
> Deze tranches werden waardeloos

Equity tranches = Investeringsbanken hadden erg veel van deze tranches gekocht
> Vb Dexia, Fortis

Oorzaak = Door de rentestijging van de VS zijn er zoveel leningen op het zelfde moment gaan falen

Goldman Sachs = In 2006 begonnen ze met de uitverkoop van de meest risicovolle tranches omdat ze de bui zagen hangen. Andere banken, vooral Europese banken, kochten en vervaardigden in grote hoeveelheid die financiële lettersoepproducten tot eind 2007
> Belgische banken, Bear Stearns en Lehman Brothers zaten in dit schuitje

Verkopen van lettersoepproducten = De waarde ervan begon steeds sneller te dalen en er volgde een ineenstoring van de prijzen van deze producten

 Deze crisis verspreide zich over de hele wereld

1. Het is zeer gevaarlijk om monetair beleid steeds te associëren met een verandering in de intrest op korte termijn  Men moet kijken naar reële rente en niet naar de nominale rente!
2. Andere activa-prijzen buiten degene op korte termijn bevatten belangrijke informatie over de houding van het monetair beleid omdat het belangrijke kanalen zijn van monetair beleidstransmissiemechanisme
3. Monetair beleid kan zeer efficient zijn in het heropleven van een zwakke economie als de nominale rente op korte termijn al (bijna) nul is
4. Een belangrijk doel van monetair beleid is het vermijden van ongecontroleerde veranderingen in prijsniveau, dus prijsstabiliteit op lange termijn is een hoofddoel