Item gefilterd op datum: januari 2014

- Raad van State: algemeen

• Opgericht in 1946
• Doel: wetgevende en uitvoerden macht op wetgevend en reglementair gebied van advies te dienen en om als administratief rechtscollege over bepaalde geschillen uitspraak te doen..
• Sinds 1993 GW statuut
• 2 delen:
  • Bestuursrechtspraak (uitspraken als administratief rechtscollege)
  • Wetgeving (advies verlenen)

- Samenstelling Raad van State:

• Algemeen:
  • De raad bestaat uit 44 leden = ‘rechters’ (22N & 22F)
    • Eerste voorzitter, voorzitter, 14 Kamervoorzitters en 28 staatsraden
• Auditoraat (80)
  • Doen eerste onderzoek, geven verslag
• Coördinatiebureau (=referendarissen)
  • Vroeger in boeken elke dag verandering van het staatsblad bijhouden in een groot boek
  • Nu: computer databank beheren
• Griffiers
  • Meer organisatoren enz.
• Concordantie dienst:
  • Vertaaldienst (onder toezicht van de staatsraad)
  • Afdeling wetgeving
    • 12 leden die door eerste voorzitter zijn aangewezen
      • Eerste voorzitter en voorzitter (ze zijn ook kamervoorzitters)
      • 3 kamervoorzitters
      • 8 staatsraden
      • 10 assessoren (max)

¨ Proffen in hun vakgebied

• 4 kamers (2N & 2F)
• Samenstelling:
  • Gewone samenstelling: voorzitter, 2staatsraden, 2 griffie en 2 assessoren
  • Gereduceerde samenstelling: enkel staatsraden
  • Verenigde kamers:
    • Bij samenstellingsakkoorden  Overheden samen overeenkomen (delicate kwesties)
    •  NED + FRA samen zetelen:

• 4 staatsraden
• 2 assessoren
• 2 auditoren

• Algemene vergadering afdeling wetgeving
  • Bij grote, gevoelige zaken (politiek, ethisch, …)
  • 4 kamers zetelen samen (2F, 2N)

v Raad van State: Afdeling wetgeving

• Belangrijkste taak:
  • Gemotiveerde adviezen verlenen aan de verschillende wetgevende vergaderingen en regeringen over voorontwerpen en voorstellen van wet, decreet, ordonnantie en reglementaire besluiten.  Enkel advies voor teksten die moeten of mogen onderworpen worden voor advies
    • NIET voor GW-herziening en samenwerkingsakkoorden die niet bij wet, decreet of ordonnantie worden goedgekeurd.
    • Facultatieve raadplegingvan de afdeling wetgeving:
      • Door de voorzitter van een wetgevende vergadering
        • Advies over een ontwerp of voorstel van wet, decreet of ordonnantie kan worden gevraagd door de voorzitter van de Senaat of kamer (zowel gemeenschaps- als federaal)
• Door de ministers van de federale Regering of van een gemeenschaps- of gewestregering
  • Leden van de uitvoerende macht kunnen advies vragen over alle voorstellen van wet, decreet of ordonnantie alsook op de amendementen hierop.
  • Minister die bevoegd is voor arbeid kan advies inwinnen over een ontwerp van KB tot algemeenverbindendverklaring van een cao.
  • Verplichte raadplegingvan de afdeling wetgeving:
    • Door voorzitter van een wetgevende vergadering:
      • Advies over een voorstel van wet, decreet of ordonnantie moet worden gevraagd door de voorzitter van de Senaat, Kamer of van een gemeenschaps- of gewestparlement als minstens 1/3 van de leden van de betrokken vergadering erom vraagt

¨ In praktijk is dit om obstructie te voeren ;)

• Voorzitter van Senaat en Kamer van Brussels Hoofdstedelijk Parlement moet advies vragen wanneer een meerderheid van de leden van een taalgroep van de betrokken vergadering erom verzoekt!
• Door ministers van de federale Regering of van een gemeenschaps- of gewestregering:
  • Ze moeten advies inwinnen over alle voorontwerpen van wet, decreet en ordonnantie en over alle ontwerpen van reglementaire besluiten[1].
  • Bij ontwerpen van reglementen en besluiten van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering  NIET onderworpen aan adviesverplichting.
  • Uitzonderingen op verplichte raadpleging
    • Ontwerpteksten aangaande begrotingen, domeinverrichtingen, legercontingent en naturalisatiewetten zijn niet onderworpen aan de adviesverplichting  Geen normatieve draagwijdte!  Het zijn louter formele wetskrachtige akten
      • Wetten (decreten/ordonnanties) houdende goedkeuring van internationale verdragen en samenwerkingsakkoorden[2] moeten wel voor advies worden voorgelegd ook al zijn het ook geen normatieve handelingen
• In geval van gemotiveerde hoogdringendheiddient het ook niet aan advies onderworpen te worden Vb.: Uitbreken van de (varkens)pest
  • Als hoogdringendheid is ingeroepen blijft het advies vereist maar beperkt het zich tot:

...1)De vraag of het voorontwerp betrekking heeft op aangelegenheden die zich tot de bevoegdheid van de Staat, de gemeenschap of het gewest behoren

...2)De vraag, wanneer het gaat om een voorontwerp van wet of de tekst betrekking heeft op monocamerale, bicamerale of optioneel bicamerale aangelegenheden.

• Uitzondering: de ontwerpen van kb’s die op basis van een opdrachtwet bestaande wettelijke bepalingen opheffen, aanvullen, wijzigen of vervangen.  Geen hoogdringendheid hiervoor
• Kenmerken advies:
  • Toetst juridische kwesties (en geen inhoud)
    • Bevoegdheid
    • Rechtsgrond
    • Te vervullen vormvoorschriften
    • Naleving artikelen 74, 77 en 78 GW door de federale wetgever
    • Overeenstemming ontwerp met bestaand recht
    • Interne samenhang van het onderwerp
    • Volledigheid van het onderwerp
    • Terminologie
    • Overeenstemming tussen Nederlandse en Franse versie
• Gemotiveerd advies:
  • Zeggen waarom en aangeven hoe de vastgestelde problemen te verhelpen
• Niet bindend advies:
  • Niet bindend MAAR geniet wel groot gezag in juridische wereld
• Advies is geen wettigheidsattest
  • Geen opmerking ≠ niks op in te brengen
  •  Geld in het bijzonder wanneer gestelde termijn kort is waardoor het onderwerp niet grondig onderzocht kon worden!
• Wordt tot op zeker hoogte bekendgemaakt
  • Voorontwerp van wetgeving:

¨ advies samen met voorontwerp gevoegd bij de memorie van toelichting van het ontwerp en wordt dus bekendgemaakt in de parlementaire stukken

• Ontwerp van besluit:

¨ samen met verslag, aan Koning, Regering of (Verenigd) College, bekendmaken in het Belgisch Staatsblad

• Krachtens de GW en wettelijke regels betreffende de openbaarheid van bestuur:

¨ Advies moet worden meegedeeld aan eenieder die daarom verzoekt door de minister of het lid van het college aan wie advies is verstrekt

• Kan geweigerd worden in bepaalde gevallen die worden opgesomd in de wet decreet of ordonnantie
• Bij beroep tegen een verordeningsbesluit:

¨ Het advies dat over het onderwerp gegeven is, maakt deel uit van het administratief dossier en moet het als zodanig worden meegedeeld

• Regels die gelden voor de termijnen

• Sancties bij niet-nakoming van de adviesverplichting:

¨ Verdere uitleg reglementair besluit:

• Cassatie/RvSt
  • Substantiële vormvereisten  onwettigheid
  • RvSt:
    • Annulatieverzoek: < 60 dagen
      • Gevolg: vernietiging
      • Annulatieverzoek: > 60 dagen:
        • Exceptie van onwettigheid

¨  Art. 159GW : als het niet wettig is, het niet toepassen

• Cassatie
  • Enkel exceptie van onwettigheid

In de regel hebben wetgevende handelingen en bestuurshandelingen geen terugwerkende kracht. Terugwerkende kracht is een uitzondering op deze regel; de voorwaarden waaronder terugwerkende kracht aanvaardbaar is, zijn op veranderende wijze aangegeven in de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof en door de afdeling wetgeving van de Raad van State.

Wat wetgevende handelingen betreft, heeft het Grondwettelijk Hof bij verscheidene gelegenheden beslist dat “de niet-retroactiviteit van wetten (...) een waarborg (is) ter voorkoming van rechtsonzekerheid. Die waarborg vereist dat de inhoud van het recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat eenieder in redelijke mate de gevolgen van een bepaalde handeling kan voorzien op het tijdstip dat die handeling wordt verricht”. Een terugwerkende bepaling is dan enkel verantwoord “wanneer zij onontbeerlijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang, zoals de goede werking of de continuïteit van de openbare dienst” . Indien de terugwerkende kracht bovendien tot doel heeft “dat de afloop van gerechtelijke procedures in een welbepaalde zin wordt beïnvloed of dat rechtscolleges verhinderd worden zich uit te spreken over een aanhangig gemaakte rechtsvraag, vergt de aard van het in het geding zijnde beginsel dat uitzonderlijke omstandigheden een verantwoording bieden voor het optreden van de wetgever, dat ten nadele van een categorie van burgers inbreuk maakt op de jurisdictionele waarborgen die aan allen worden geboden” .

Wat bestuurshandelingen aangaat, wijst de afdeling wetgeving er dikwijls op dat bestuurshandelingen krachtens een algemeen rechtsbeginsel in de regel geen terugwerkende kracht hebben. Terugwerkende kracht ervan kan echter gewettigd zijn indien zij door een wetgevende handeling wordt toegestaan en indien dit aanvaardbaar is in het licht van de criteria waaraan hierboven herinnerd is. Wanneer dat echter niet het geval is, is terugwerkende kracht alleen aanvaardbaar bij wijze van uitzondering, inzonderheid wanneer dat nodig is voor de continuïteit van de openbare dienst of voor de regularisering van een rechts- of feitelijke toestand en voor zover de vereisten inzake rechtszekerheid en de individuele rechten geëerbiedigd worden.

• Ondertekening
• Voor de federale overheid:
  • a) wetten en koninklijke besluiten worden ondertekend door de Koning;
  • b) ministeriële besluiten worden ondertekend door de ministers bevoegd voor de behandelde aangelegenheid;
  • c) besluiten van staatssecretarissen worden ondertekend door de staatssecretarissen bevoegd voor de behandelde aangelegenheid.

Om te weten welke minister of staatssecretaris bevoegd is voor de behandelde aangelegenheid, raadpleeg de benoemingsbesluiten die hun bevoegdheden vaststellen.

• Voor de deelgebiedenkunnen uit de verschillende bestaande bepalingen de volgende algemene regels worden afgeleid.
  • a) decreten van de gemeenschappen en gewesten, ordonnanties van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en besluiten van de gemeenschaps- en gewestregeringen worden ondertekend zowel door de ministers bevoegd voor de behandelde aangelegenheid als door de minister die de regering voorzit;
  • b) ministeriële besluiten van de gemeenschappen en gewesten worden ondertekend door de ministers bevoegd voor de behandelde aangelegenheid;
  • c) ontwerpen van ordonnantie van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en besluiten van het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie worden ondertekend door de leden van het Verenigd College bevoegd voor de behandelde aangelegenheid ; (127)
  • d) decreten van de Franse Gemeenschapscommissie en besluiten van het College van de Franse Gemeenschapscommissie worden ondertekend zowel door de leden van het College bevoegd voor de behandelde aangelegenheid als door het lid van het College dat het College voorzit.

Om te weten welke minister of welk lid van het (Verenigd) College bevoegd is voor de behandelde aangelegenheid, raadpleeg de benoemingsbesluiten die hun bevoegdheden vaststellen.

• Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest mogen ordonnanties en besluiten van de regering in beginsel niet worden ondertekend of medeondertekend door de gewestelijke staatssecretarissen, omdat ze geen deel uitmaken van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, zoals blijkt uit de artikelen 34, § 1, tweede lid, en 41, § 2, eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen . Steunend op deze bepalingen heeft de Raad van State twee besluiten van de (128) Brusselse Hoofdstedelijke Regering vernietigd, die ondertekend waren door leden van de regering en door een gewestelijke staatssecretaris . (129)

Artikel 8 van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18 juli 2000 tot regeling van haar werkwijze en tot regeling van de ondertekening van de akten van de Regering bepaalt evenwel: “De ontwerpen van ordonnantie en de in de Regering beraadslaagde besluiten worden ondertekend door de Minister en, eventueel, de Staatssecretaris die bevoegd zijn voor de aangelegenheid die het voorwerp uitmaakt van het ontwerp van ordonnantie of van het besluit.”

Gelet op de bewoordingen in de voormelde bijzondere wet en de interpretatie ervan door de Raad van State, rijst de vraag of dit artikel 8 kan worden toegepast zonder gevaar dat het besluit, dat ook ondertekend is door de gewestelijke staatssecretaris, wordt vernietigd of niet wordt toegepast door het bevoegde rechtscollege.

• Medeondertekening
• De medeondertekening betreft alleen de akten van de Koning. Overeenkomstig artikel 106 van de Grondwet kan “geen akte van de Koning gevolg hebben, wanneer zij niet medeondertekend is door een minister, die daardoor alleen reeds, ervoor verantwoordelijk wordt” .

Koninklijke besluiten moeten dus worden medeondertekend. Hetzelfde geldt voor wetten, daar deze door de Koning worden bekrachtigd en afgekondigd.

Medeondertekening kan gebeuren door één enkele minister, ongeacht diens bevoegdheden. Voor bepaalde aangelegenheden kan medeondertekening door enkele welbepaalde ministers evenwel bij wet of besluit worden voorgeschreven .

Krachtens artikel 104 van de Grondwet hebben de federale staatssecretarissen, voor de hun toegewezen aangelegenheden, alle bevoegdheden van een minister. Ze kunnen dus koninklijke besluiten medeondertekenen . Overeenkomstig artikel 2 van het koninklijk besluit van 24 maart 1972 betreffende de Staatssecretarissen, is, naast deze medeondertekening, evenwel die van de ministers waaraan ze zijn toegevoegd vereist voor:

• a) koninklijke besluiten waarbij een ontwerp van wet bij de Wetgevende Kamers wordt ingediend;
• b) bekrachtiging en afkondiging van wetten;
• c) reglementaire koninklijke besluiten;
• d) koninklijke besluiten houdende oprichting van een betrekking van de rangen 15 tot 17 in een ministerie of van dezelfde belangrijkheid in een instelling van openbaar nut, of houdende benoeming in een zodanige betrekking.

• Omschrijving
• De uitvoeringsbepaling is het artikel van een koninklijk besluit, van een besluit van de regering of van het college dat de persoon of personen aanwijst, belast met de uitvoering van het besluit.
  • Nut van de uitvoeringsbepaling
  • Uit de uitvoeringsbepaling kan worden opgemaakt welke ministers of leden van het college verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het besluit.
  • Teksten met een uitvoeringsbepaling
    • Alleen in koninklijke besluiten, besluiten van een regering en besluiten van het college staat een uitvoeringsbepaling.

Wetten hebben geen uitvoeringsbepaling daar de Grondwet de Koning belast met de uitvoering ervan. Decreten en ordonnanties hebben er evenmin één, daar de bijzondere wetten, naargelang van het geval, de regering of het college belasten met de uitvoering ervan.

Ministeriële besluiten hebben geen uitvoeringsbepaling, daar de uitvoering ervan deel uitmaakt van bestuurlijke maatregelen van interne orde.

• Bevoegdheden die voortvloeien uit de uitvoeringsbepaling
• De uitvoeringsbepaling verleent geen verordeningsbevoegdheid. Ze maakt het alleen mogelijk de bestuurlijke uitvoeringsmaatregelen te nemen die het besluit vereist.

Voorbeelden

• - het besluit bekendmaken in het Belgisch Staatsblad
• - de nodige kredieten uittrekken op de begroting om de uitgaven te dragen
• - de diensten organiseren
• - eventueel extra personeel in dienst nemen
• - erop toezien te beschikken over voldoende materiële middelen
• - circulaires opstellen met instructies betreffende de toepassing van de regelgeving
• Personen die belast kunnen worden met de uitvoering van een besluit
• De personen die belast kunnen worden met de uitvoering van een besluit zijn de ministers of de leden van het college die bevoegd zijn om op te treden in de bij dat besluit geregelde aangelegenheid.

Op het tijdstip dat het besluit wordt uitgevaardigd, stemt de vermelding van de personen belast met de uitvoering van een besluit dus overeen met de vermelding van de personen die datzelfde besluit voordragen en medeondertekenen.

• Aanwijzing van de personen belast met de uitvoering van een besluit
• De uitvoering van een besluit moet gewaarborgd blijven over de wisseling van ministers en leden van het college heen.

De minister of het lid van het college bevoegd voor de bij het besluit geregelde aangelegenheid moet derhalve op abstracte wijze aangewezen worden, en niet individueel met vermelding van zijn bevoegdheden zoals ze voorkomen in zijn benoemingsbesluit.

Een staatssecretaris mag niet aangewezen worden om koninklijke besluiten uit te voeren, zelfs indien hij ze heeft voorgedragen of medeondertekend. In elke federale regering zit immers niet noodzakelijk een staatssecretaris bevoegd voor de beschouwde aangelegenheid. Alleen de minister wordt dus vermeld, met dien verstande dat de Koning, bij de benoeming van een staatssecretaris, deze kan belasten met de uitvoering van de besluiten waarvoor de minister aan wie hij is toegevoegd, bevoegd is.

• Voorbeelden
  • a) Schrijf in een koninklijk besluit: “De minister bevoegd voor Justitie en de minister bevoegd voor Financiën zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.”
  • b) Schrijf in een besluit van een regering: “De minister bevoegd voor Leefmilieu is belast met de uitvoering van dit besluit.”
  • c) Schrijf in een besluit van het College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie: “De leden van het Verenigd College bevoegd voor de Derde Leeftijd zijn belast met de uitvoering van dit besluit.”.
  • Voor besluiten van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering mogen geen gewestelijke staatssecretarissen aangewezen worden, daar deze geen deel uitmaken van de gewestregering . (124)
    • Plaats van de uitvoeringsbepaling
    • Plaats het artikel waarin de personen worden aangewezen die belast worden met de uitvoering van een besluit aan het slot van het dispositief.

- Aangaande het lot van uitvoeringsbesluiten van een opgeheven wetgevende tekst kunnen er zich drie mogelijkheden voordoen.

• Eerste mogelijkheid: de uitvoeringsbesluiten ontlenen geen rechtsgrond aan de nieuwe wetgevende tekst.
  • In dat geval kunnen de uitvoeringsbesluiten van de opgeheven wetgevende tekst niet meer worden toegepast en moet de steller ervan ze uitdrukkelijk opheffen.
  • Om de rechtszekerheid onmiddellijk te waarborgen, hoeft men niet op de steller van de uitvoeringsbesluiten te wachten: de nieuwe wetgevende tekst kan de uitvoeringsbesluiten zelf opheffen samen met de oude wetgevende tekst waarop ze gegrond zijn.

- Tweede mogelijkheid: de uitvoeringsbesluiten ontlenen wel rechtsgrond aan de nieuwe wetgevende tekst.

• In dat geval hoeft de steller van de besluiten niets te doen: de besluiten kunnen gewoon gehandhaafd worden; ze hoeven niet gewijzigd te worden enkel en alleen om rekening te houden met het feit dat de basiswetgeving gewijzigd is.
• Derde mogelijkheid: de uitvoeringsbesluiten ontlenen onvoldoende rechtsgrond aan de nieuwe wetgevende tekst, in die zin dat slechts een aantal bepalingen van de besluiten er rechtsgrond aan ontlenen.
• In dat geval kan in de nieuwe wetgevende tekst worden bepaald dat die besluiten bij wijze van overgangsregeling van kracht blijven. Het is dan wel raadzaam te verduidelijken dat die besluiten van kracht blijven tot ze door de steller ervan worden opgeheven. Zonder beperking in de tijd kan de nieuwe wetgevende tekst immers zo geïnterpreteerd worden dat hij de bestaande besluiten impliciet tot wetgevende teksten maakt, die de uitvoerende macht bijgevolg niet mag wijzigen of opheffen.

- De bestaande besluiten moeten zo snel mogelijk daadwerkelijk worden opgeheven, gelijktijdig met het uitvaardigen van nieuwe uitvoeringsbesluiten.

• Doel van een bepaling die de inwerkingtreding vaststelt
  • Een bepaling die de inwerkingtreding van een regelgevende tekst vaststelt, geeft aan vanaf welke datum deze tekst verbindend wordt, dit wil zeggen rechtsgevolgen kan hebben die aan de rechtsonderhorigen kunnen worden tegengeworpen: vanaf deze datum kunnen de rechtsgevolgen die voortvloeien uit de bepalingen van de tekst verbonden worden aan de rechtsfeiten die onder het toepassingsgebied ervan vallen . Concreet gezien is de datum van inwerkingtreding van de tekst dus (113) het tijdstip waarop:
    • a) de betrokkenen de hun opgelegde verplichtingen in acht moeten nemen;
    • b) de betrokkenen de toekenning van de hun verleende rechten kunnen beginnen te eisen;
    • c) de overheden belast met het toezicht op de naleving van de toepassing van de tekst de overtredingen ervan kunnen beginnen vast te stellen;
    • d) de rechtbanken de tekst moeten toepassen op de feiten die onder het toepassingsgebied ervan vallen.

• Verwar de inwerkingtreding van een tekst niet met het toepassingsgebied ervan in de tijd. Met de inwerkingtreding wordt aangegeven op welk tijdstip de rechtsgevolgen van de tekst zich kunnen voordoen. Met het toepassingsgebied in de tijd, daarentegen, wordt het tijdstip aangegeven waarop de rechtsfeiten waarop de tekst betrekking heeft zich moeten voordoen, opdat de rechtsgevolgen erop van toepassing zouden zijn . (114)
• Voorbeeld:

Een koninklijk besluit van 1 december 2004, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 10 december, voorziet in een loonsverhoging met terugwerking tot 1 januari 2004 en bevat een bepaling die als dag van inwerkingtreding van het besluit 1 januari 2005 voorschrijft.

• In dit geval kunnen de rechtsgevolgen van het koninklijk besluit zich eerst vanaf 1 januari 2005 voordoen, maar op deze datum moet de loonsverhoging inzonderheid worden betaald aan al diegenen die sinds 1 januari 2004 hebben gewerkt en die aldus het recht op een verhoogd loon voor heel het jaar 2004 hebben verkregen.
• Datum van inwerkingtredingvan een regelgevende tekst die geen bepaling bevat die deze datum vaststelt
  • Wanneer een wetgevende of regelgevende tekst geen bepaling bevat die de inwerkingtreding ervan vaststelt, treedt hij in werking de tiende dag na de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad . Dit is de gemeenrechtelijke regel die zowel voor wet- en regelgeving van de federale overheid geldt als voor die van de deelgebieden

- Mogelijkheid om een al in werking getreden wijzigingsbepaling te wijzigen of op te heffen:

• Zodra een bepaling tot wijziging van een oorspronkelijke tekst in werking treedt, is ze ogenblikkelijk uitgewerkt: als ze een vervanging, toevoeging of invoeging in de oorspronkelijke tekst betreft, wordt de inhoud van de wijzigingsbepaling onmiddellijk in de tekst opgenomen; als ze een opheffing in de oorspronkelijke tekst betreft, is de opheffing onmiddellijk werkelijkheid in die tekst.
• M.a.w.: zodra een wijzigingsbepaling in werking is getreden, kan ze geen nieuwe uitwerking meer hebben; ze is vergelijkbaar met een lege doos.
• Conclusie: het is zinloos een wijzigingsbepaling die in werking is getreden op te heffen of te wijzigen!

- Omschrijving van opheffingsbepaling (OB)

• Opheffingsbepaling in ruime betekenis: een bepaling die een regeling geheel of gedeeltelijk afschaft
  • Gedeeltelijk afschaft: OB kan betrekking hebben op een artikel of een onderdeel van een artikel.
  • Verwar opheffing niet met intrekking:
    • Opgeheven regeling verdwijnt alleen voor de toekomst uit de rechtsorde (ex nunc)
    • Ingetrokken regeling wordt met terugtrekkende kracht afgeschaft (ex tunc)

- !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

• Wet kan kb wijzigen maar kb kan geen wet wijzigen
• Wet kan zaken toevoegen aan kb!
  • Kb kan dan moeilijker gewijzigd worden met ander kb!

- Lot van bepalingen met een eenmalige uitwerking en van overgangsbepalingen

• Bepalingen met een eenmalige uitwerking zijn hoofdzakelijk:
  • Wijzigingsbepalingen
  • Opheffingsbepalingen
  • Intrekkingsbepalingen
  • De bepalingen betreffende de inwerkingtreding van een andere regeling
  • Van zodra deze bepalingen in werking zijn getreden en hun uitwerking hebben gehad, moet hun lot nadien niet meer worden geregeld. Een opheffing schrapt de bepalingen voor de toekomst en doet derhalve geen afbreuk aan de gevolgen wat het verleden betreft. Het opheffen van een regeling die wijzigings- en opheffingsbepalingen bevat, brengt aldus de gewijzigde of opgeheven bepalingen, zoals die vóór de wijziging of opheffing ervan bestonden, niet “weer tot leven” . (110)

Precies omdat de opheffing van deze bepalingen na hun inwerkingtreding juridisch betekenisloos is, is het evenzeer verkeerd er van uit te gaan dat deze bepalingen moeten worden gehandhaafd. Zonder ze derhalve niet uit van een algehele opheffing van de tekst die deze bepalingen bevat.

Voor wat betreft de overgangsbepalingen moet een onderscheid worden gemaakt naargelang ze al uitwerking kunnen hebben of niet.

Als de periode waarvoor ze van toepassing zijn verstreken is, houd de overgangsbepalingen dan niet buiten de algehele opheffing van de tekst die ze bevat. Uit de opheffing ervan blijkt immers dat ze geen toepassing meer kunnen vinden. Die afschaffing kan hoe dan ook de rechten niet ter discussie stellen die uit die overgangsbepalingen kunnen zijn ontstaan.

Is de tijd dat de overgangsbepalingen van toepassing zijn nog niet verstreken, dan behouden ze hun nut. Neem dus opdat de adressaten ervan er verder nut van zullen hebben en vooral er gemakkelijk kennis van kunnen nemen, de inhoud van die bepalingen op in de nieuwe tekst, eventueel na aanpassing van de formulering, zodat rekening gehouden wordt met de nieuwe toestand ter zake van de regelgeving.

In dat geval kunnen de oorspronkelijke overgangsmaatregelen worden opgeheven samen met de rest van de tekst waarin ze staan.

• Gedeelte van een tekst dat de regels bevat die de rechtsordening wijzigen.  Nieuwe rechten en plichten!
• Vorm:
  • Begint met artikel 1 en eindigt met laatste artikel van de tekst
• Inhoud:

- Teksten van intern recht en artikelen die als rechtsgrond van een besluit moeten worden vermeld

o Verwijs naar alle teksten van intern recht alsmede naar de artikelen ervan, en zelfs naar de onderverdelingen ervan, die de precieze rechtsgrond opleveren voor het besluit.

o Bij een koninklijk besluit of een besluit van de regering:

.a) indien het steunt op artikelen van de Grondwet, verwijs naar de Grondwet en naar de betrokken artikelen met vermelding van de relevante onderverdelingen ervan;

.b) indien het steunt op artikelen van een wetgevende tekst, verwijs naar die wetgevende tekst en naar de betrokken artikelen met vermelding van de relevante onderverdelingen;

.c) indien het een wetgevende tekst uitvoert zonder bijzondere machtiging, verwijs naar deze wetgevende tekst in zijn geheel alsmede , naar gelang van het geval, naar artikel 108 van de Grondwet of artikel 20 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, aangezien beide artikelen de uitvoerende macht algemene bevoegdheid verlenen voor het uitvoeren van wetgevende teksten;

.d) indien het steunt op zowel artikelen van een wetgevende tekst als op de aan de uitvoerende macht verleende algemene bevoegdheid voor het uitvoeren van wetgevende teksten, verwijs naar de wetgevende tekst en naar de artikelen waarin de bijzondere machtigingen zijn vervat alsmede, naar gelang van het geval, naar artikel 108 van de Grondwet of naar artikel 20 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen.

o In de onder c) en d) vermelde gevallen moet de verwijzing naar artikel 108 van de Grondwet of naar artikel 20 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen vóór de verwijzing naar de wetgevende tekst komen.

o In geval van een ministerieel besluit :

- indien het rechtstreeks steunt op de artikelen van een koninklijk besluit of van een besluit van de regering die zelf hun rechtsgrond ontlenen aan de artikelen van een wetgevende tekst, verwijs naar:

• de wetgevende tekst en de artikelen ervan die de rechtsgrond opleveren voor het koninklijk besluit of het besluit van de regering;
• Het koninklijk besluit of het besluit van de regering en de artikelen ervan die de rechtsgrond opleveren voor het ministerieel besluit;
• indien het rechtstreeks steunt op de artikelen van een wetgevende tekst, verwijs naar deze wetgevende tekst en naar de betrokken artikelen (zie evenwel de aanbeveling nr. 7.3).

- Regelingen die niet als rechtsgrond van een besluit mogen worden aangevoerd

o Vermeld niet als rechtsgrond van een besluit:

.a) een verdrag, een Europese verordening of een Europese richtlijn. Besluiten waarbij maatregelen ter uitvoering of omzetting van deze regelingen worden uitgevaardigd, vinden immers rechtsgrond in internrechtelijke regelgeving en niet in deze internationaalrechtelijke of Europeesrechtelijke regelgeving;

.b) een besluit van dezelfde rangorde als het besluit dat u opstelt, behalve (in zeldzame gevallen) indien het effectief de rechtsgrond ervan vormt;

o Voorbeeld van een niet te vermelden besluit van dezelfde rangorde

• Vermeld in de aanhef van een besluit van een gemeenschaps- of gewestregering waarbij het administratief en geldelijk statuut van haar ambtenaren wordt bepaald, niet als rechtsgrond het koninklijk besluit van 22 december 2000 tot bepaling van de algemene principes van het administratief en geldelijk statuut van de rijksambtenaren die van toepassing zijn op het personeel van de diensten van de Gemeenschaps- en Gewestregeringen en van de Colleges van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en van de Franse Gemeenschapscommissie, alsook op de publiekrechtelijke rechtspersonen die ervan afhangen. Dit besluit machtigt immers niet de gemeenschaps- of gewestregering om het statuut van haar ambtenaren te bepalen; het bevat alleen regels die bij het bepalen van dit statuut in acht moeten worden genomen.

o Voorbeeld van een te vermelden besluit van dezelfde rangorde

• Zie het koninklijk besluit van 17 februari 2005 waarbij sommige bepalingen van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987 toepasselijk worden verklaard op de functie van ziekenhuisbloedbank. Dat besluit is genomen ter uitvoering van artikel 76bis van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987. Daaruit vloeit voort dat dat besluit de rechtsgrond vormt voor het koninklijk besluit van 17 februari 2005 houdende vaststelling van de normen waaraan een ziekenhuisbloedbank moet voldoen om te worden erkend, samen met één van de artikelen van de ziekenhuiswet die erdoor van toepassing worden verklaard (in casu artikel 68).

.c) de regelingen die het vervullen van voorafgaande vormvereisten voorschrijven . (55)

• Wanneer een regeling niet de rechtsgrond van een besluit vormt, maar deel uitmaakt van het juridisch kader waarin ze is uitgevaardigd, moet de vermelding ervan in de overwegingen van de aanhef of in een artikel van het dispositief worden opgenomen .

- Dubbel nut:

• Ze kunnen toepasselijke regelgeving samenvatten, meer bepaald wanneer deze vervat is in meerder normatieve handelingen van verschillende rangorde
• Ze kunnen ook richtlijnen voor de interpretatie en toepassing van regelgeving bevatten, om een zo groot mogelijke eenvormigheid bij de behandeling van de zaken te waarborgen en het werk van de ambtenaren te vergemakkelijken.

- Circulaires zijn niet-normatief: ze zijn niet binden tegenover particulieren die er als informatiegegevens gebruik van kunnen maken: ze verbinden uitsluitende de betrokken ambtenaren, die onder het hiërarchische gezag van de bevoegde minister staan.

• Geen interpretatie van nieuwe verplichtingen of rechten mogen worden vastgesteld
• Normatieve handelingen mogen nooit naar bestaande of toekomstige circulaires verwijzen  fundamentele strekking wordt niet in acht genomen en indruk gewekt dat het wel verbindend zou zijn
• Wil men inhoud laten gelden van circulaire moet het opgenomen worden in een normatieve handeling die door de bevoegde overheid wordt uitgevaardigd

- Opbouw en bekendmaking van wetgevende en elementaire teksten:

1) Opbouw:

• Opschrift
• Begroeting
• Aanhef
• Bepalend gedeelte

2) Opschrift

• Identificatie
• Korte inhoud: 3 elementen

.a) Aard van de tekst (KB, wet, mb, …)

• Programma-wet/decreet -> Allerlei zaken worden geregeld in één wet, afhankelijk van begrotingsbeslissingen)

.b) Datum

• Wet: datum is moment van bekrachtiging (door de koning)
• Decreet: datum is moment van bekrachtiging (door Vlaamse regering)
• Kb: datum van koninklijke ondertekening/minister president
• Mb: datum van ministeriële ondertekening

.c) Inhoud:

• Citeertitel:
  • Vb.: Energiedecreet, mestdecreet, …
  • Enkel wanneer dit echt officieel is

- Opschrift heeft geen normatieve waarde -> geen bindende kracht.. Moet niet gestemd worden

3) Begroeting (enkel bij wet of KB)

- Bekrachtiging (Koning als tak van de uitvoerende macht)

.a) = Rechtshandeling waarbij de koning handelend als tak van de wetgevende macht zich akkoord verklaard met het door de kamer(s) aangenomen wetsontwerp[1]of wetsvoorstel[2]

.b) Verleend onder ministeriële goedkeuring

.c) Koning is niet verplicht (“Vermomd vetorecht”)

• Doet het toch altijd!
  • Uitz.: Abortus: Koning was ‘niet in staat om te regeren’, dag erna weer wel.

- Afkondiging:

.d) = Rechtshandeling waarbij de koning als hoofd van de uitvoerende macht, het bestaan van een wet bevestigd en de ‘ten uitvoering’ beveelt

.e) Op authentieke en definitieve wijze vaststellen dat zo’n wet regelmatig tot stand is gekomen.

.f) Kenmerken:

• Bevestiging van de externe legaliteiten
• Rechter mag er niet over oordelen
• Wet bekrachtiging & afkondigen: 1 en dezelfde akte

.g) Wet die bekrachtigd en afgekondigd is, kan reeds rechtsgrond bieden voor KB ofzo..

• Mag natuurlijk niet vroeger in voege treden dan desbetreffende wet.

4) Aanhef: (Niet bij Wetten en decreten)

.a) Rechtsgrond (RG)

.b) Verwijzing naar de regelgeving die wordt gewijzigd

.c) Vormvereisten: Evt. advies moeten vragen aan beperkt orgaan

• Vb.: Financiële blablabla, Advies RvSt, …

.d) Beweegreden

• Vb.: Koning neemt maatregelen tegen varkenspest

.e) Vermelding van de voordragende minister:

• RG:
  • Vb.: van KB zal dat een art. zijn als aanknopingspunt
  • Vb.: rechtstreeks uit de grondwet

* Vb.: FOD oprichten  Koning kan politie ook beetje aanpassen

• MB (Fed. Overheid)

* RG in KB  RG in Wet

• MB (Vl. Gewest)

* Besluit Vl. Regering  Decreet

.e....i. ≠ RG: Verordening/richtlijn/verdrag (=Europese toestanden)

.e....i.I. JE moet kijken naar interne wetgeving!!!!

• KB zal ook nooit RG vormen voor KB!

* Uitz.: Volmachtenbesluit

• Vormvereisten (VV)
  • Horizontale VV:

* Altijd van toepassing, los van behandelde materie..

* De administratieve en begrotingscontrole

.e....i. Maatregel die weerslag heeft op ontvangsten en uitgaven

.e....i.I. Inspectie door Financiën

.e....i.II. Akkoord van de minister van begroting [3]als advies van Financiën gegeven wordt.

* Raadpleging vakbonden/syndicaal overleg

.e....i. (Administratief statuut van het personeel)

.e....i.I. Substantiële vormvereiste

.e....i.I.i. = Vernietiging door RvSt als hier niet aan voldaan is

* Europese Commissie raadplegen:

.e....i. Bij steunmaatregelen:

.e....i.I. Vb.: Aan Griekenland, aan boeren (vanaf bepaald bedrag..)

.e....ii. Bij Technische voorschriften

.e....ii.I. Vb.: speciale normen om markt af te schermen

.e....iii. Richtlijnen  Voorafgaande mededeling..

* Vormvereisten bij bijzondere wetten

.e....i. Akkoord

.e....ii. Voorschrift

.e....iii. Overleg

.e....iv. Advies

.e....v. Betrokkenheid

.e....v.I. Anders door RvSt nietig verklaard (bij besluiten)

.e....v.II. Bij wetten/decreten: Grondwettelijk Hof nietig verklaren

* Strategische adviesraden:

.e....i. Mina-raad

.e....ii. SE-raad

.e....ii.I. Niet bindend

• Verticale VV:

* Bij specifieke materies

1) Delegatie -> minister

• Uitdrukkelijk toegekend
• Enkel voor aangelegenheden van bijkomstige of detailmatige aard
• Enkel koning/regering

2) Delegatie -> ambtenaar

• In beginsel toelaatbaar: afbreuk:
  • eenheid van de verordende macht
  • Beginsel ministeriële verantwoordelijkheid
  - Toegelaten wanneer het een beperkte en technische draagwijdte heeft en geen politieke beleidskeuze (bottom-up)